Plan Ooievaar in de Betuwe

Plan Ooievaar werd op 2 december uitgevoerd door de Rijndijk bij Elden te laten springen. Het water moest gekeerd worden door de Liniedijk Kesteren-Ochten. Deze dijk, die ook gebruikt was in de meidagen van 1940, was op enkele plaatsen gesloopt. Met man en macht hadden de Duitsers met behulp van gevorderde burgers deze gaten gevuld met kistdammen. Ten zuiden van de spoorlijn bij de Oude Medelsestraat bevond zich een gat van ongeveer honderd meter dat reikte van de spoorbaan tot de Waaldijk. De Duitse 712e divisie die de frontlijn Opheusden-Ochten- Heesselt moest verdedigen, had dit gat afgedamd. Ook hierbij werden burgers ingezet.

Tiel gespaard

Wat gevreesd werd gebeurde, want al op 6 december bezweek de Liniedijk ten noorden van de Linge. Tussen de Liniedijk en het Amsterdam-Rijnkanaal liep de Betuwe onder water. Op 7 december werd de toestand precair doordat de nooddam bij de spoorlijn onderspoelde. De dijkgraaf van de Tielerwaard vreesde inundatie van deze polder, inclusief de lager gelegen delen van Tiel. Maar met veel moeite werd het tij gekeerd. De toestand werd opnieuw zorgwekkend toen Keuken 22 centimeter stijging van de waterstand meldde. Op zaterdag 16 december maakte de stadsomroeper bekend dat alle mannen tussen de 15 en 60 jaar zich de volgende dag voor het verrichten van graafwerkzaamheden moesten melden. Inmiddels waren opzichters van Rijkswaterstaat met de leiding belast. Door de val van het rivierwater was rond 20 december het grootste gevaar geweken en ging deze dreigende overstromingsramp aan Tiel voorbij.

Bram van Workum werkt aan een film over de Betuwe in oorlogstijd. Meer informatie, en mogelijkheden tot doneren vindt u hier. De filmteaser is hier te bekijken.