Huis Boetselaersborg in Montferland

Van een versterkt huis naar een kantoor

Sinds 2015 zijn de grenzen van de gemeenten Bergh en Didam omgevormd tot de gemeente Montferland. Tot aan de Franse tijd behoort dit gebied bij de heerlijkheid Bergh. De heren van Berg mogen zich sinds 1486 ‘graaf’ noemen en verwerven veel bezit rond Didam. Zo komen ze terecht tussen de invloedssferen van Gelre en Kleef. Hierdoor krijgt dit belangrijke agrarische gebied ook een strategische betekenis met veel versterkte huizen.

Bastaardzonen bouwen een versterkt huis

Willem III van den Bergh heeft twee bastaardzonen met de namen Daem, van Adam, en Hector. Zij bouwen in 1550 aan de zuidzijde van ’s-Heerenberg het zogenaamde Drost Daemhuis. Dit naar aanleiding van het huwelijk van Daem met Walburg van Helmond, afkomstig uit een bastaardtak van de heren van Helmond. Een gevelsteen in een achthoekige traptoren verwijst naar de bouwers, die het complex laten begrenzen door een gracht met brug waarop een ‘huysken’ staat. Uit een boedelinventaris uit 1559 blijkt dat het huis weelderig en rijk is ingericht.

Boetzelaersborg

Na het overlijden van Daem gaat het huis over op de familie Van den Bergh. Graaf Willem IV van den Bergh geeft in 1583 het vruchtgebruik aan zijn echtgenote Maria van Nassau. Drost Jacob Willem van Boetzelaer van Toutenburg koopt het huis in 1620 en laat het verbouwen. In 1649 verkoopt de familie Boetzelaer het huis. Hoewel het huis nog geen dertig jaar familiebezit is, draagt het daarna blijvend de naam de Boetzelaersborg.

Een zeer wisselende reeks eigenaren

De Boetzelaersborg wisselt enkele malen van bezitter totdat de advocaat fiscaal van het graafschap Bergh, Otto Henrick Hoevel, in 1696 met het huis beleend wordt. De Boetzelaersborg blijft grenzen aan de omwalling van de stad ’s-Heerenberg, alleen de gracht rond het hoofdgebouw wordt in de achttiende eeuw gedempt. Een eeuw lang wordt het huis vererfd binnen de familie Hoevel totdat Pierre ridder de Stuers de Boetzelaerborg in 1801 koopt.

Bezit van ridders en textielbaronnen

In het midden van de negentiende eeuw laat generaal François ridder de Stuers een nieuwe zuidgevel aanbrengen. Tegen het einde van de negentiende eeuw verhuurt de familie De Stuers de Boetselaerborg aan de burgemeester van Bergh. In 1927 verwerft de N.V. Huis Bergh de Boetselaersborg en woont een dochter van Jan Herman van Heek er, uit de Twentse textielfamilie.
In 1945 loopt de Boetselaersborg oorlogsschade op en dient na herstel als kantoor van de N.V. Huis Bergh.

Bron: