Circus De Boecop

Een bouwwerk in hartje De Steeg

Op vijfentwintigjarige leeftijd realiseerde de adellijke jonkheer Jules Brantsen van Rhederoord een compleet bouwwerk in Rheden. Hierin werden negen avondvullende circusvoorstellingen gegeven.

Het houten gebouw, dat in mei 1902 in het hartje van De Steeg verrees, bood plaats aan zevenhonderd toeschouwers en een orkest. De opbrengst kwam ten goede aan de Zuid Afrikaanse Republieken.

Reizend circus

Na negen succesvolle voorstellingen werd het complete circus al weer afgebroken. De avontuurlijke Jules Brantsen trok daarop meer dan tien jaar lang met een eigen reizend circus door heel Europa en trouwde met een koorddanseres. In de wintermaanden kwam het circus, met al zijn paarden en internationale artiesten, waaronder speldenslikkers, krachtmensen en acrobaten, voor een korte periode naar De Boecop in De Steeg om de kostuums weer op te lappen.

De oorlogen

De Eerste Wereldoorlog was de nekslag voor alle reizende circussen in Europa. Zo ook voor het Grande Cirque Hollandais Durandsen, zoals circus De Boecop na vertrek uit De Steeg werd genoemd. Tijdens de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog belandde Jules Brantsen, inmiddels met de titel baron, bij de inlichtingendienst en kreeg een functie in Parijs. Tijdens de oorlog arresteerde de Duitse bezetter de baron en zette hem op transport naar concentratiekamp Buchenwald waar hij in 1944 omkwam.

 

Regionaal, nationaal en internationaal

In de korte episode van het bestaan van het Circus De Boecop kruisen een drietal verhaallijnen elkaar. Er is een regionale verhaallijn: de ontwikkeling van het Geldersch Arcadië uit de negentiende eeuw naar een paradijs van welgestelden. Met name De Steeg groeit rond 1900 uit tot een oord vol pensions, hotels en uitspanningen. De nationale verhaallijn is de teloorgang van de adel vanaf 1900, in dit geval van de adellijke, invloedrijke familie Brantsen. De vanzelfsprekendheid van de autoriteit van de adel is niet meer wat het geweest is en het geld raakt op. Ook is er een internationale component: het massale Nederlandse volkssentiment tegen Het Gemenebest tijdens de tweede Boerenoorlog in Zuid-Afrika, uitmondend in een grootse goede-doelen-aktie in 1902.

Bijna in vergetelheid

Dat zo'n spectaculaire geschiedenis in een klein dorp waar journalisten uit het hele land voor waren uitgenodigd bijna vergeten is geraakt, lijkt merkwaardig. Er zijn slechts enkele foto's in archieven opgedoken en alleen in de plaatselijke krantjes hebben een paar artikelen gestaan die bewaard zijn gebleven. Bij het zilveren priesterfeest van pastoor Zandbelt op 3 juli 1983 werd in een grappig optreden onder de titel Circus De Boecop door inwoners van De Steeg het circus na ruim tachtig jaar weer even in herinnering gebracht. Daarna leek de onderneming van Jules Brantsen definitief verdwenen uit het geheugen. Tot met het historische onderzoek van De Passage door RiQQ het bijna vergeten verhaal van jonkheer Brantsen opdook. Dit onderzoek heeft geresulteerd in een ode aan Jules Brantsen in de vorm van een serie voorstellingen in mei 2014. Dit vond plaats in een circustent die op exact dezelfde plek was gezet waar ooit het circus van Jules Brantsen stond.


  • Vrije tijd

  • 1900-1950

  • Rheden

  • Volkscultuur

  • Arnhem e.o.

Relevante links

Verwante verhalen

Lees meer

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl