Kruiskapel en processie in Vierakker

De Kruiskapel aan de Baakseweg

"Dat was in de oorlog, ja, pastoor ter H. hadden we toen, en die heeft een schets gemaakt. Ik denk wel zeker dat ter H. ’t zelf gedaan heeft. Dat kapelletje werd daar neergezet om de vrede te bevorderen, omdat het oorlog was. Het was nog niet oecumenisch bedoeld, dat is pas later gekomen. Er werd geen mis opgedragen, maar één keer per jaar werd er een Oogstdankviering gehouden, zo noemden ze dat. Ik zat toen in het bestuur van de ABTB, daar vielen een stuk of zes, zeven parochies onder. Baak, Keijenburg, Hengelo...

Er is niet speciaal gekozen voor die plaats op de grens met Baak en Vierakker, nee, ’t was een beetje het centrum, laat ik maar zeggen met Vorden. Vorden hoorde er ook bij en dan achter Steenderen, Olburgen, dat hoorde er ook allemaal bij.

De grond kwam van de familie H., geen familie van ons, anders had ik het ook niet verteld. En die heeft de grond gratis afgestaan. Niet aan de kerk! Het is van de boerenbond, dat is nu LTB. Het lag toen ook niet zó aan de weg. De oude weg loopt eigenlijk achter het kruiskapelletje, dat was vroeger de officiële weg van Baak naar Wichmond, die is later iets verlegd. Toen de standsorganisaties samengingen, de ABTB, CBTB en die andere, is die kapel, die dus eerst door de katholieken was opgericht, overgegaan naar de algemene bond. Ja, hogerhand ging dan al een keer samen. Pastoor ter H. was geestelijk adviseur van de jonge boeren en die hebben het ook eigenlijk opgericht. Zo is ’t eigenlijk. Er kwamen zo’n zeven, acht parochies zeker en die werkten allemaal samen om bij dat kapelletje een oogstdankdienst te houden. Dat was allemaal buiten dan, en bij slecht weer werd uitgeweken naar de kerk van Baak, omdat de kerk het grootst was."

De Mariakapel en de processies

"De Mariakapel, de grot dan, in de pastorietuin, die is ook gebouwd door pastoor ter H. Initiatief van pastoor ter H., een hele vrome, géén makkelijke man, maar wel een vrome man. Die was ook voor de vrede. Ter H. deed veel voor de vrede. Die grot werd dan aangedaan als rustpunt bij een processie, een Mariaprocessie, of op sacramentsdag.

En er was ook een rustaltaar bij de serre van de pastorie en op het kerkhof nog één. Dan werd er even gebeden en gezongen, het koor dat zong wat en de pastoor die bad wat voor. Ik was misdienaar, mocht van die lampions dragen. We waren met een stuk of acht. Het waren best grote processies en de meeste katholieken deden daaraan mee. Ja, er stonden er ook wel veel langs de kant hoor. En daar waren ook veel protestanten bij.

Vroeger, pas later is dat veranderd, mochten de katholieken over de straat heen naar het Suideras. Mijn vrouw komt van Wehl en daar waren die processies groter. Dat was van oudsher een katholieke streek, daar mocht dat ‘altijd’ al wel, op de openbare weg. In de Liemers. Of dat nog is, ik weet het niet. Het is wel wat verwaterd. Ik weet niet wanneer de laatste processie in de pastorietuin geweest is. Ik denk dat het bij pastoor K. een beetje afgeschaft is."

Herinneringen aan bijzondere momenten

"Nou wat ik al niet gedaan heb, vanaf mijn veertiende jaar omdat ik misdienaar ben geweest. Ik heb onder andere Ruijs helpen begraven, Ruijs de Beerenbrouck. Ja, ja. Toen was ik misdienaar. Ik sta op de foto van de begrafenis. Je had toen de Katholieke Illustratie en daar stond de foto in. Je had monseigneur Lemmens, die was toen bisschop van Limburg. En als we als misdienaar de bisschop wat gaven, dan moest je de ring kussen. Ik kan me Ruijs nog goed herinneren. Hij wandelde regelmatig door het bos naar de kerk. Enne, dit is ook historisch. Toen komt er één of ander oud boertje op de fiets en die fietste Ruijs van de benen. Toen zeiden de mensen, de man heette P.: ‘P. heeft het kabinet laten vallen!’ Maar, hij was kwaad hoor, met de vuist op de grond geslagen! Het stond hem niet aan! Toen wàs hij minister-president. Hij is ook één van de langstzittende presidenten geweest, hè."

Rechten

Margreet Gründemann , Erfgoed Gelderland, CC-BY-SA