Hattem

In de canon van Hattem leest u alles over de geschiedenis van Hattem.

Lees intro

27 verhalen
Bekijk volledige kaart

In de canon van Hattem leest u alles over de geschiedenis van Hattem. De verhalen zijn geschreven door een redactiecommissie van Heemkunde Hattem. De afbeelding van de Dijkpoort is met toestemming overgenomen van het Voerman Stadsmuseum Hattem.

Linksboven de soldaten van de Prins, vooraan de Zwolse militie die deze soldaten probeert te verdrijven © Anonieme ets, Rijksmuseum, PD
Inname van Hattem
<p>Er is in de loop der tijden veel geschreven over de opkomst van de patriotten in Hattem. Patriotten waren burgers in de Republiek der Zeven...
Franse School ©  Heemkunde Vereniging Hattem
De Franse Kostschool
<p>De stichting van deze school kwam voort uit de wens om ook voor jongens Frans onderwijs in Hattem te hebben. Voor meisjes was er namelijk...
Generaal Daendels voert op 12 juni 1798 voor de tweede keer een staatsgreep uit (te Den Haag), anonieme prent © Rijksmuseum/PD
Bataafse Revolutie in Hattem
<p>Herman Willem Daendels speelde begin 1795 vanuit Frankrijk een rol in de later zo genoemde Bataafse Revolutie. Op 30 januari 1795 hadden ook in Hattem...
Gezicht op Hattem, circa 1860 © CC0, via Gelders Archief
Het rampzalige jaar
<p>De negentiende eeuw kan de eeuw van de aardappel worden genoemd. De aardappel was zowel het belangrijkste landbouwproduct als het belangrijkste volksvoedsel. In 1818 werd...
Dominee Anthony Brummelkamp (1811-1888) © Gereformeerdekerken.info
Dominee Brummelkamp
<p>Op zondag 21 juni 1835 was er in de Andreaskerk in Hattem een doopdienst. Drie ouderparen hadden hun kind opgegeven voor het doopsel. Dominee Anthony...
Molen de Fortuin © PD
Molen waait om
<p>Enkele eeuwen terug telde Hattem drie molens voor het malen van graan. Dit waren de Claarwatersemolen bij het Katerveer (in de buurt van de...
'Hagepreek buiten Utrecht', schilderij van Bastiaan de Poorter (1860) © Museum Catharijneconvent, foto Ruben de Heer
De hervorming in Hattem
<p>In het begin van de zestiende eeuw verspreidde zich overal de ‘nieuwe leer’, die afstand nam van het tot dan toe min of meer onaantastbare...
Diederik van Sonoy (1529-1597), de geuzenleider, die voor de victorie van Alkmaar (1573) zorgde, kwam in 1578 met zijn troepen naar Hattem © PD
In Hattem geen magistraatsleden vervangen
<p>Na het overlijden in maart 1576 van de Spaanse legeraanvoerder en landvoogd Don Luis de Zúñiga y Requesens (1528-1576) waren de Zuidelijke en Westelijke Nederlanden...
Anonieme tekening van de Dikke Tinne, begin twintigste eeuw © Collectie Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis
De sloop van de ruïne van de Dikke Tinne
<p>In 1567 was het kasteel de Dikke Tinne in verval geraakt. De drost van Hattem, Johan van Holtzwiller, schreef al eerder in een brief aan...
Kooi waarin Jan van Wassenaer van 1512 tot 1514 gevangen zat © Voerman museum Hattem, prent uit het boek door G. Suikers en I. Verburg, 'Algemene kerkelyke en wereldlyke geschiedenissen des bekenden aardkloots'
Bourgondische bezettingen
<p>Hattem had als meest vooruitgeschoven post in het noorden van Gelderland (Gelre) een aparte plaats in de geschiedenis van het gewest. De stad met het...
Schilderij Jan Voerman sr., 'Koeien in de Hoenwaard' © Gelders Archief/CC 1.0
Hertog Willem schenkt de Hoenwaard
<p>De landbouw in Hattem kreeg rond het midden van de veertiende eeuw handen en voeten.</p>
Gillis de Berlaymont, Spaans stadhouder van Gelre (1572-1578) © PD
Hattem even voor de Geus
<p>Van juli tot half november 1572 was Hattem in handen van opstandelingen tegen het Spaanse bewind. Zij stonden onder leiding van graaf Willem IV van...
De Slag bij Woeringen (Codex Manesse, 1305-1340) © PD
Het ontstaan van de stad Hattem
<p>Hattem werd in de achtste eeuw gesticht als een kleine nederzetting, in de twaalfde eeuw kreeg het een eigen parochiekerk en werd het dus een...
Nederlandsche Staatscourant, 18-6-1829 © CC0, via Delpher
Uitbouw van de infrastructuur
<p>In het begin van de negentiende eeuw kreeg de Hattemer infrastructuur langzamerhand een duidelijkere vorm. Onder andere door kanalen te laten graven, wilde Koning...
De abdij Lorsch ten noorden van Mannheim © Tekening door Mattheus Merian de Oude, circa 1615 (PD)
Het ontstaan van Hattem
<p>Het huidige Hattem heeft zijn oorsprong in de achtste eeuw. Het was een veilig toevluchtsoord voor Christelijke Hatten (of Hattuarii) uit het zuidelijke Rijnland (ten...
Tabaksteelt in Gelderland © Het Leven, Spaarnestad Photo, C.J. Hofker
Van tabak naar aardappel
<p>Het boerenbedrijf is altijd gericht geweest op bestaanszekerheid, en kende in vroegere tijden geen snelle veranderingen. Ook in Hattem zien we geleidelijke verschuivingen optreden.</p>
Beleg van Hattem, 1629, schilderij van Peeter Snayers (1592-1666) © Voerman Museum Hattem/CC 1.0
Beleg van Hattem
<p>Stadhouder Frederik Hendrik, prins van Oranje (1584-1647) sloeg in 1629 langdurig beleg voor Den Bosch. De Spanjaarden probeerden hem daar weg te lokken. In een...
Hattem voor de Staten behouden, 1580, prent door Frans Hogenberg © Collectie Rijksmuseum
Het verraad van de Van Montfoorts
<p>In de beginjaren van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) wisselden ook in Hattem de kansen voor de Spanjaarden en de opstandelingen. Nadat de opstandelingen tijdelijk de...
Deel van een kaart van de grensscheiding tussen Gelre en het Oversticht door Thomas Witteroos, ca. 1570 © Gelders Archief/CC 1.0
De Moderne Devotie
<p>In de veertiende eeuw werd Europa geteisterd door de grote pest. Hierbij vond ook in onze streken een groot deel van de bevolking een ellendige...
Gravure van graaf Hendrik van den Bergh (1634), gemaakt door Willem Jacobsz © Huis Bergh/CC 1.0
Een rustige periode
<p>Aan het eind van de zestiende en begin van de zeventiende eeuw stonden de Spanjaarden als vijanden wat meer op afstand. Toen werden in de...
Grafsteen van Bernard die Haeze © Caspar van Heel, CC-BY-SA
Bernardus die Haeze en de nieuwe leer in Hattem
<p>De Grote of Andreaskerk in het hart van Hattem werd gebouwd in de twaalfde eeuw en behoorde toe aan de katholieken. Dit was vanzelfsprekend, omdat...
Academie van Harderwijk (waar Daendels in 1783 promoveerde), getekend door A. Rademaker, 1745 © Stadsmuseum Harderwijk, PD
Daendels keert terug in Hattem
<p>Herman Willem Daendels (1762-1818) ontpopte zich als de belangrijkste leider van de patriotten, de opstandelingen tegen het gezag van het stadhouderlijk gezag van de Oranjes....
De Dikke Tinne als 17e eeuwse ruïne, C.A.A. Last (1857) © Gelders Archief/PD
De Dikke Tinne
<p>Nadat Hattem vóór 1299 stadsrechten kreeg, besloot Reinoud IV, ‘herthoge van Gulick ende van Ghelre’, dat enkele strategisch gelegen centra op de Veluwe versterkt dienden...
Akte van toezegging door Floris van Egmond van de overdracht van o.a. Hattem aan hertog Karel van Gelre, 18 okt 1528 © PD - bron: Nationaal Archief, Graven van Holland, 3.01.1, nr 639
Belegering van Hattem
<p>Het vroegere, middeleeuwse kasteel de Dikke Tinne in het centrum van het oude stadje Hattem stond vooral bekend om zijn dikke muren. Deze zouden in...
De Gaedsbergh, 1978 © Foto van A.J. van der Wal, Collectie Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, 196.065, CC-BY 4.0
Hattem krijgt een eigen kerk
<p>In de begintijd van Hattem had deze nederzetting nog geen kerk. Vrijwel zeker gingen de Hatten naar de kerk in Vaassen. De kerk van Vaassen...
Situatie in de Nederlanden tussen 1590 en 1592 © Wikipedia, De Nederlandse Leeuw, CC 1.0
Vijandelijkheden op afstand
<p>Tussen 1580 en 1590 had Hattem een moeilijke periode. Terwijl Hattem in 1575 definitief voor de opstandelingen had gekozen, kwamen Zutphen (1572) en Deventer (1587)...
Christoph Bernhard van Galen, alias Bommen Berend, bisschop van Münster © PD
Het rampjaar
<p>Het hoogtepunt van Hattems welvaart lag in de Middeleeuwen. Toen hadden de gemeenschappelijke weide de Hoenwaard en het stelsel van stadboerderijen voor bestaanszekerheid gezorgd. In...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl