Gelderse verhalen op reis
Deze virtuele tentoonstelling, ‘Gelderse verhalen op reis’, gaat over streektaal en dialecten.
Lees intro
106 verhalen
Bekijk volledige kaart
Hoe wordt sinterklaas gevierd in Ermelo en hoe in Culemborg en Didam? Wat bedoelt een Veluwnaar met een pakdoek? Wat is een loets in Groesbeek en een frot in Puiflijk? Het antwoord van deze vragen zit in de koffer van 'Gelderse verhalen op reis'!
Gelderland is rijk aan streektaal. Van alle provincies in het Nederlandse taalgebied is Gelderland wat betreft dialecten misschien wel het interessantst. Er worden in onze provincie namelijk drie belangrijke dialecten gesproken: Nedersaksische (noordoostelijk), Hollandse (westelijk) en Nederfrankische (zuidelijke) dialecten. In deze special beluister je alle dialecten.
'Gelderse verhalen op reis' is een bijzondere tentoonstelling, die bestaat uit een koffer vol met geluidsfragmenten in plaatselijke dialecten. Reis mee door de provincie en ontdek de verschillende streektalen. De koffer met geluidsfragmenten staat bij het Erfgoedcentrum Achterhoek Liemers en is nu ook op mijnGelderland te beluisteren.
De tentoonstelling is ontwikkeld naar een idee van Charlotte Reijngoudt-Giesbers, voorheen streektaalfunctionaris bij Gelders Erfgoed (nu: Erfgoed Gelderland) en is mogelijk gemaakt dankzij de bijdragen van de Provincie Gelderland, het Prins Bernhard Cultuurfonds en de medewerking van vele dialectsprekers in Gelderland.
Oud en Nieuw in Herwijnen
"Bij ons was het eerst naar de kerk met oudjaarsavond en dan ging je naar huis om een kopje koffie te drinken en als je...
Oud en Nieuw in Nijmegen
"Oud en Nieuw vierden we weer allemaal samen, vaak toch wel bij ons thuis met alle kinderen, vader en moeder erbij. Heel bijzonder was dat...
Geboorte in Puiflijk
"Dan wordt die lekkere kippensoep gemaakt, met de oogjes en het vlees en alles. En dan mochten wij die ernaar toe brengen, maar we mochten...
Sinterklaas in Didam
"En de cadeautjes waren allemaal veel simpeler dan hoe je dat nu zelf voor de kinderen doet. Kinderen krijgen tegenwoordig grote cadeaus en wij waren...
Sinterklaas in Herwijnen
"Dan werd er een boterletter besteld bij Henk van der Bijl en die werd dan in een kamertje neergezet en een stukje suikergoed erbij. Meestel...
Kerst in Hattem
"Vroeger begonnen de kerstdagen en het kerstfeest al een poosje voor 24 december. Van school gingen we dan net voor de kerstvakantie 's middags naar...
Kerst in Opheusden
"Nou ja kerstbomen in Opheusden lag altijd een beetje gevoelig, wij hebben het altijd wel gehad, een kerstboom. En mijn oma had altijd een heel...
Over overlijden in Dreumel
"Nou als er iemand dood ging, dan gingen ze eerst in de buurt langs en dan gingen ze dat zeggen en de buurlui kwamen dan...
Sinterklaas in Gaanderen
"Nou ja wat ik kreeg aan cadeaus was meestal iets wat ik in elkaar kon zetten, een mekanodoos of dat soort dingen. Ik weet nog...
Kermis in Herwijnen
"In de herfst tijdens de grote markt was er ook kermis. Dan ging je tussen de middag, als je dan van school kwam dan had...
Koninginnedag in Herwijnen
"Met de school liedjes leren, en dat was oefenen met elkaar. Eerst met de klas, dan met de hele school. En dan ging je als...
Oud en Nieuw in Wapenveld
"Op oudejaarsavond was het een grote traditie, wat ik zelf ook nog meegemaakt heb toen ik de snotneuzentijd ontgroeid was, dat je ging slepen. Want...
Geboorte in Brummen
"Toen ik in maart 1942 geboren werd, was het erg koud en lag er een dik pak sneeuw. De huisarts werd door mijn vader opgetrommeld...
Kermis in Nunspeet
"Ik wilde het hebben over de meidenmarkt in Nunspeet. Vanaf de jaren '20 werd er een zogenaamde meidenmarkt gehouden. Op paasmaandag, hemelvaartsdag en pinkstermaandag. Dat...
Kermis in Ulft
"Het koningschieten dat gebeurde op maandag, dan begon het koningschieten. Eerst werd er geschoten met geweer op de vleugels, de kop en de staart. En...
Oud en Nieuw in Opheusden
"En dan 's avonds, mijn vader werkte op de steenfabriek, en dan kwam hij 's avonds thuis en dan moest hij mijn moeder helpen met...
Geboorte in Ulft
"Een week of zes voor de geboorte moest je de wieg en de kleertjes voor de baby klaar hebben. Tegen de tijd dat het zover...
Over overlijden in Ermelo
"En dan kwamen ze van Van de Berg kwamen ze de kist thuisbrengen met zo'n loopwagen. Van de timmerschuur die was aan de Puttenweg. Nou...
Kermis in Zevenaar
"Thuis was er ook heel wat te doen. Buiten het harken, het poetsen en zemen van de ruiten en dergelijke moest er natuurlijk ook een...
Sinterklaas in Heerde
"Eerst komt Sinterklaas aan bij het gemeentehuis in Heerde met een wit paard. De sinterklaas wordt opgehaald door de fanfare en een klein rondje bij...
Koninginnedag in 's Heerenberg
"Omdat 's Heerenberg enorm katholiek is en Koninginnedag hier helemaal niet veel gevierd werd en de oranjeverenigingen stelden hier ook niet zo heel veel voor....
Over overlijden in Ulft
"Als de kist in de lijkkoets lag met een of twee paarden ervoor werd er naar het kerkhof gereden en de familie, vrienden en bekenden...
Kerst in Ingen
"Het mooiste vond ik altijd kerst van de zondagschool, dan hadden we ook altijd een hele grote boom, hadden we voor in de kerk staan....
Kerst in Culemborg
"Bij ons werd er ieder jaar een nieuw kribbetje getimmerd waar Jezus inlag. Want mijn broer had de wildste ideeën altijd en maakte de mooiste...
Kermis in Oldebroek
"Alleen een dag per jaar hebben we hier de zogenaamde schapenmarkt en die heette vroeger de Broek kermis. De naam kermis valt in Oldebroek niet...
Sinterklaas in Beltrum
"En dan weet ik 's avonds ging je met elkaar de kamer in en dan werd de klomp neergezet een bord en wortel erbij, want...
Over overlijden in Oldebroek
"De buren sloten de luiken, zodat iedereen kon zien dat er iemand overleden was. In Wezep gingen ze weer open als ze terugkwamen van het...
Over overlijden in Nunspeet
"Als iemand overleden was deed de familie de ogen dicht wanneer ze open waren en legden er een munt op. Ze deden de mond dicht...
Koninginnedag in Didam
"Koninginnedag daar wordt in Didam niet veel aan gedaan tenminste in mijn beleving. Spectaculair nu zijn de rommelmarkten voor de kinderen die had je toen...
Over overlijden in Didam
"Het eerste wat ik daarvan herinner dat ik ooit met mijn moeder, toen was d'r achteraf een tante van mijn moeder overleden, en ik wou...
Geboorte in Gaanderen
"Ja, wat ik er me van kan herinneren, dat heb ik ook van verhalen, dat je vroeger voordat het kind geboren werd niets klaar mocht...
Sinterklaas in Oldebroek
"Op sinterklaasavond zetten we de klomp onder de schoorsteen met wat voer voor het paard. Nou en moeder zei dan vandaag is het echte sinterklaasfeest...
Oud en Nieuw in 's Heerenberg
"Oud en nieuw, als je klein was dan mocht je opblijven. En ik weet nog wel iedereen dronk bier en ik kreeg ook een beetje...
Kermis in Groesbeek
"En maakte mijn moeder een paar daar van te voren voor een brood deeg. Voor een krentenbrood en een witbrood. En dan moest ik het...
Geboorte in Groesbeek
"Dat was met de geboorte van Winand, toen was Wim wel thuis. Toen ging hij de hele tijd naar de schuur en de tuin. Hij...
Oud en Nieuw in Ulft
"Wij knalden ook wel, maar dat waren van die kleine knalletjes van carbidbusjes. Bijvoorbeeld een buismanbusje met een spijkergat onderin, daar deed je dan een...
Sinterklaas in Ingen
"En je ging geen schoen zetten, maar de klomp zetten, dat mocht je ook bij opa en oma doen en ook thuis. Ja en dat...
Kerst in Ulft
"Voor het kerst werd, werden er al voorbereidingen getroffen. In huis werd een kerststal gezet en in sommige huishoudens ook een kerstboom, maar dat was...
Koninginnedag in Oosterwolde
"De jongens en de meisjes deden apart hun spelletjes. De meisjes liepen met eieren op een houten lepel, dat waren kalkeieren die konden dus niet...
Kermis in Putten
"En dat was een soort kermis, zou je kunnen stellen. De ossenmarkt was de jaarmarkt is een heel oude traditie en dat is ergens ontstaan...
Koninginnedag in Culemborg
"'s Middags was er altijd ringrijden op de markt, dan kwamen de boeren van buitenaf. En dan zat de vrouw daar keurig op de bok...
Sinterklaas in Hattem
"Sinterklaas was vroeger nogal geheimzinnig. In mijn jeugd op de radio en de televisie maakten ze je nog wel eens bang voor sinterklaas. Want denk...
Kermis in Ingen
"Maar het bijzondere in Ingen was, dat de kermis en vooral de draaimolen is heel lang uit een familie kwamen die jaar op jaar in...
Geboorte in Harreveld
"Als het zover was, zoals ze dat vroeger noemden, werden de kinderen bij de buren of ooms en tantes gebracht. En dan kwam je 's...
Koninginnedag in Doornenburg
"Dan hadden we vrij van school, maar dan moesten we naar de grote wei komen, want dan werden er spelletjes gedaan. Hardlopen, met een lepel...
Geboorte in Herwijnen
"Toen Jo van ons geboren werd, dat weet ik dus niet want dat was de tweede, dan stond dat wiegje op de slaapkamer van de...
Over overlijden in Opheusden
"De naaste familie, als de laatste adem uitgeblazen werd, was de naaste familie erbij, tenminste als die er was zo veel mogelijk. Ja en als...
Koninginnedag in Groesbeek
"En ik denk dat Koninginnedag toen in augustus is geweest, ja op de verjaardag van Koningin Wilhelmina en die was in augustus jarig. Want anders...
Kerst in Didam
"De kerst was natuurlijk een feest van rondom de kerstboom en de kerststal en de kerststal was vroeger heel belangrijk. De kerststal werd van zolder...
Sinterklaas in Culemborg
"Ik weet nog, dat was net na de oorlog toen was ik zes, toen zou mijn broer voor de eerste keer Sinterklaas zijn, maar dat...
Oud en Nieuw in Herwijnen
"Bij ons was het eerst naar de kerk met oudjaarsavond en dan ging je naar huis om een kopje koffie te drinken en als je...
Oud en Nieuw in Nijmegen
"Oud en Nieuw vierden we weer allemaal samen, vaak toch wel bij ons thuis met alle kinderen, vader en moeder erbij. Heel bijzonder was dat...
Geboorte in Puiflijk
"Dan wordt die lekkere kippensoep gemaakt, met de oogjes en het vlees en alles. En dan mochten wij die ernaar toe brengen, maar we mochten...
Sinterklaas in Didam
"En de cadeautjes waren allemaal veel simpeler dan hoe je dat nu zelf voor de kinderen doet. Kinderen krijgen tegenwoordig grote cadeaus en wij waren...
Sinterklaas in Herwijnen
"Dan werd er een boterletter besteld bij Henk van der Bijl en die werd dan in een kamertje neergezet en een stukje suikergoed erbij. Meestel...
Kerst in Hattem
"Vroeger begonnen de kerstdagen en het kerstfeest al een poosje voor 24 december. Van school gingen we dan net voor de kerstvakantie 's middags naar...
Kerst in Opheusden
"Nou ja kerstbomen in Opheusden lag altijd een beetje gevoelig, wij hebben het altijd wel gehad, een kerstboom. En mijn oma had altijd een heel...
Over overlijden in Dreumel
"Nou als er iemand dood ging, dan gingen ze eerst in de buurt langs en dan gingen ze dat zeggen en de buurlui kwamen dan...
Sinterklaas in Gaanderen
"Nou ja wat ik kreeg aan cadeaus was meestal iets wat ik in elkaar kon zetten, een mekanodoos of dat soort dingen. Ik weet nog...
Kermis in Herwijnen
"In de herfst tijdens de grote markt was er ook kermis. Dan ging je tussen de middag, als je dan van school kwam dan had...
Koninginnedag in Herwijnen
"Met de school liedjes leren, en dat was oefenen met elkaar. Eerst met de klas, dan met de hele school. En dan ging je als...
Oud en Nieuw in Wapenveld
"Op oudejaarsavond was het een grote traditie, wat ik zelf ook nog meegemaakt heb toen ik de snotneuzentijd ontgroeid was, dat je ging slepen. Want...
Geboorte in Brummen
"Toen ik in maart 1942 geboren werd, was het erg koud en lag er een dik pak sneeuw. De huisarts werd door mijn vader opgetrommeld...
Kermis in Nunspeet
"Ik wilde het hebben over de meidenmarkt in Nunspeet. Vanaf de jaren '20 werd er een zogenaamde meidenmarkt gehouden. Op paasmaandag, hemelvaartsdag en pinkstermaandag. Dat...
Kermis in Ulft
"Het koningschieten dat gebeurde op maandag, dan begon het koningschieten. Eerst werd er geschoten met geweer op de vleugels, de kop en de staart. En...
Oud en Nieuw in Opheusden
"En dan 's avonds, mijn vader werkte op de steenfabriek, en dan kwam hij 's avonds thuis en dan moest hij mijn moeder helpen met...
Geboorte in Ulft
"Een week of zes voor de geboorte moest je de wieg en de kleertjes voor de baby klaar hebben. Tegen de tijd dat het zover...
Over overlijden in Ermelo
"En dan kwamen ze van Van de Berg kwamen ze de kist thuisbrengen met zo'n loopwagen. Van de timmerschuur die was aan de Puttenweg. Nou...
Kermis in Zevenaar
"Thuis was er ook heel wat te doen. Buiten het harken, het poetsen en zemen van de ruiten en dergelijke moest er natuurlijk ook een...
Sinterklaas in Heerde
"Eerst komt Sinterklaas aan bij het gemeentehuis in Heerde met een wit paard. De sinterklaas wordt opgehaald door de fanfare en een klein rondje bij...
Koninginnedag in 's Heerenberg
"Omdat 's Heerenberg enorm katholiek is en Koninginnedag hier helemaal niet veel gevierd werd en de oranjeverenigingen stelden hier ook niet zo heel veel voor....
Over overlijden in Ulft
"Als de kist in de lijkkoets lag met een of twee paarden ervoor werd er naar het kerkhof gereden en de familie, vrienden en bekenden...
Kerst in Ingen
"Het mooiste vond ik altijd kerst van de zondagschool, dan hadden we ook altijd een hele grote boom, hadden we voor in de kerk staan....
Kerst in Culemborg
"Bij ons werd er ieder jaar een nieuw kribbetje getimmerd waar Jezus inlag. Want mijn broer had de wildste ideeën altijd en maakte de mooiste...
Kermis in Oldebroek
"Alleen een dag per jaar hebben we hier de zogenaamde schapenmarkt en die heette vroeger de Broek kermis. De naam kermis valt in Oldebroek niet...
Sinterklaas in Beltrum
"En dan weet ik 's avonds ging je met elkaar de kamer in en dan werd de klomp neergezet een bord en wortel erbij, want...
Over overlijden in Oldebroek
"De buren sloten de luiken, zodat iedereen kon zien dat er iemand overleden was. In Wezep gingen ze weer open als ze terugkwamen van het...
Over overlijden in Nunspeet
"Als iemand overleden was deed de familie de ogen dicht wanneer ze open waren en legden er een munt op. Ze deden de mond dicht...
Koninginnedag in Didam
"Koninginnedag daar wordt in Didam niet veel aan gedaan tenminste in mijn beleving. Spectaculair nu zijn de rommelmarkten voor de kinderen die had je toen...
Over overlijden in Didam
"Het eerste wat ik daarvan herinner dat ik ooit met mijn moeder, toen was d'r achteraf een tante van mijn moeder overleden, en ik wou...
Geboorte in Gaanderen
"Ja, wat ik er me van kan herinneren, dat heb ik ook van verhalen, dat je vroeger voordat het kind geboren werd niets klaar mocht...
Sinterklaas in Oldebroek
"Op sinterklaasavond zetten we de klomp onder de schoorsteen met wat voer voor het paard. Nou en moeder zei dan vandaag is het echte sinterklaasfeest...
Oud en Nieuw in 's Heerenberg
"Oud en nieuw, als je klein was dan mocht je opblijven. En ik weet nog wel iedereen dronk bier en ik kreeg ook een beetje...
Kermis in Groesbeek
"En maakte mijn moeder een paar daar van te voren voor een brood deeg. Voor een krentenbrood en een witbrood. En dan moest ik het...
Geboorte in Groesbeek
"Dat was met de geboorte van Winand, toen was Wim wel thuis. Toen ging hij de hele tijd naar de schuur en de tuin. Hij...
Oud en Nieuw in Ulft
"Wij knalden ook wel, maar dat waren van die kleine knalletjes van carbidbusjes. Bijvoorbeeld een buismanbusje met een spijkergat onderin, daar deed je dan een...
Sinterklaas in Ingen
"En je ging geen schoen zetten, maar de klomp zetten, dat mocht je ook bij opa en oma doen en ook thuis. Ja en dat...
Kerst in Ulft
"Voor het kerst werd, werden er al voorbereidingen getroffen. In huis werd een kerststal gezet en in sommige huishoudens ook een kerstboom, maar dat was...
Koninginnedag in Oosterwolde
"De jongens en de meisjes deden apart hun spelletjes. De meisjes liepen met eieren op een houten lepel, dat waren kalkeieren die konden dus niet...
Kermis in Putten
"En dat was een soort kermis, zou je kunnen stellen. De ossenmarkt was de jaarmarkt is een heel oude traditie en dat is ergens ontstaan...
Koninginnedag in Culemborg
"'s Middags was er altijd ringrijden op de markt, dan kwamen de boeren van buitenaf. En dan zat de vrouw daar keurig op de bok...
Sinterklaas in Hattem
"Sinterklaas was vroeger nogal geheimzinnig. In mijn jeugd op de radio en de televisie maakten ze je nog wel eens bang voor sinterklaas. Want denk...
Kermis in Ingen
"Maar het bijzondere in Ingen was, dat de kermis en vooral de draaimolen is heel lang uit een familie kwamen die jaar op jaar in...
Geboorte in Harreveld
"Als het zover was, zoals ze dat vroeger noemden, werden de kinderen bij de buren of ooms en tantes gebracht. En dan kwam je 's...
Koninginnedag in Doornenburg
"Dan hadden we vrij van school, maar dan moesten we naar de grote wei komen, want dan werden er spelletjes gedaan. Hardlopen, met een lepel...
Geboorte in Herwijnen
"Toen Jo van ons geboren werd, dat weet ik dus niet want dat was de tweede, dan stond dat wiegje op de slaapkamer van de...
Over overlijden in Opheusden
"De naaste familie, als de laatste adem uitgeblazen werd, was de naaste familie erbij, tenminste als die er was zo veel mogelijk. Ja en als...
Koninginnedag in Groesbeek
"En ik denk dat Koninginnedag toen in augustus is geweest, ja op de verjaardag van Koningin Wilhelmina en die was in augustus jarig. Want anders...
Kerst in Didam
"De kerst was natuurlijk een feest van rondom de kerstboom en de kerststal en de kerststal was vroeger heel belangrijk. De kerststal werd van zolder...
Sinterklaas in Culemborg
"Ik weet nog, dat was net na de oorlog toen was ik zes, toen zou mijn broer voor de eerste keer Sinterklaas zijn, maar dat...
