Ridders van Gelre
In deze special vind je korte fragmenten van de Ridders van Gelre voorzien van een verhaal op mijnGelderland.
Lees intro
184 verhalen
Bekijk volledige kaart
Bekijk nú de Gelderse geschiedenis. Voor Omroep Gelderland maken de Ridders van Gelre al enkele jaren programma's waarin de Gelderse geschiedenis centraal staat. Speciaal voor mijnGelderland worden de afleveringen in korte fragmenten opgeknipt en toegevoegd aan verhalen die op mijnGelderland staan. In deze special vindt u alle verhalen waarbij in de afbeeldingencarrousel een video van de Ridders van Gelre te bekijken is.
De video's zijn ook te vinden op het YouTube-kanaal van mijnGelderland.
De eerste graven
<p>De eerste graaf die zich 'van Gelre' noemde was de in 1129 overleden graaf Gerard I, bijgenaamd 'de Lange'. Volgens een twaalfde eeuwse kroniek waren...
IJzer in Gelderland
<p>De Veluwe werd vroeger gebruikt als ijzerwingebied. Hier kwamen duizenden kilo's ijzererts uit ijzeroer en klapperstenen.</p>
Tachtigjarige Oorlog: Schenkenschans
<p>De Schenkenschanze werd in 1586 door Maarten Schenk van Nydeggen aangelegd als vesting in het strategisch belangrijke gebied rond de splitsing van de rivieren Rijn...
Grafheuvels in Epe
<p>In de gemeente Epe liggen zo'n 150 grafheuvels. Ongeveer 50 daarvan liggen in één rechte lijn tussen Niersen en Epe. Vanaf de Nieuwe Steentijd (±...
Samenwerking tussen steden en ridders in het hertogdom
<p>Hertog Reinald IV (ca. 1365-1423) jaagt op verschillende manieren de Gelderse edelen en steden tegen zich in het harnas. Laksheid en willekeur voeren de toon...
Van Bovenberg tot Berkelruïne
<p>De ommuring van de Nieuwstad, een uitbreiding van Zutphen in noordelijke richting, vindt zijn hoogtepunt in 1325 met de bouw van de Bovenberg, een gevechtswaardige...
Karel de Stoute
<p>In 1247 werd Nijmegen een Gelderse stad (zie venster 'Stadsrechten'). Nijmegen was de grootste en machtigste stad van Gelre, het gebied waaruit de provincie Gelderland...
De bijzondere bouwstijl van kasteel Hernen
<p>In de omgeving van Wijchen ligt Hernen: een dorpje met een afwisselend en waterrijk buitengebied. Er ligt ook een middeleeuwse burcht, die met een gids...
DRU Cultuurfabriek in Ulft
<p>In het gebied dat we nu als het DRU terrein kennen, vonden in 1754 de eerste industriële activiteiten plaats. De Graaf van Bergh richtte een...
Klooster Hulsbergen
<p>Van 1407 tot 1578 heeft in Wapenveld (toen nog buurschap Hulsbergen) een klooster van de Moderne Devotie gestaan: klooster Hulsbergen. De fraters woonden daar bij...
De Slag op de Vrijenberg (1354)
<p>Tijdens de Gelderse Oorlogen in de veertiende eeuw staan hertog Reinald III van Gelre en zijn broer Eduard lijnrecht tegenover elkaar. Reinald weet de horige...
Geïsoleerd wonen op een terp
<p>Voor de komst van de stoomgemalen in het land van Maas en Waal werd bij langdurig hoogwater in de Maas de natuurlijke lozing van deze...
Oude Sint-Victorkerk in Batenburg
<p>Verscholen tussen de bomen en lage huisjes ligt de oudste kerk van Batenburg: de Sint-Victorkerk. De kerk heeft een intiem karakter en een mooi gerestaureerd...
Van graafschap tot hertogdom
<p>Gelre behoorde tijdens een groot deel van de middeleeuwen tot één van de voornaamste vorstendommen in de Lage Landen. Voordat Holland vanaf de vijftiende eeuw...
Zutphen, stad van recht
<p>Je kunt als crimineel maar beter niet in Zutphen gaan wonen. Deze stad zit vol rechters, agenten en advocaten. De meeste zijn nog student. Ze...
Wrede moord op Zutphen van 1572
<p>Het begon in Den Briel. Door een verkeerde wind dreef een Nederlandse vloot, gewapend met kaperbrieven van Willem van Oranje, de Schelde op en naderde...
Rivierlopen manipuleren
<p>Gedurende de middeleeuwen had de mens weinig invloed op de rivier. De Waal was een brede stroom, soms met eilanden, geulen en ondiepten. Een geul...
Limes en castellum
<p>Op de ‘Tabula Peutingeriana’ staan de belangrijkste wegen van het Romeinse Rijk aan het begin van de vierde eeuw na Christus. Onder de ‘R’ van...
Strijd tussen Gelre en Kleef
<p>Het is 1502. Bijna alle Over-Betuwse dorpen horen bij het hertogdom Gelre, een zelfstandig staatje. Maar Huissen en Hulhuizen horen bij het buurland, het hertogdom...
Bataven in Passewaaij
<p>Vanaf 400 v. Chr. wonen er Kelten in onze omgeving. Ergens tussen 50 en 12 v. Chr. is de stam van de Bataven hier binnengekomen.</p>
Natuurbescherming en natuurbeleving
<p>Rond de eeuwwisseling vond een groep wetenschappers, onderwijzers, jagers, grootgrondbezitters, kunstenaars, zakenmensen en adellijke heren elkaar in een gemeenschappelijk thema: natuurbehoud. De opkomst van de...
Heilig Landstichting
<p>In de heuvels rondom Nijmegen verrijst tussen 1911 en 1940 een stukje Midden Oosten - de Heilig Land Stichting. Het park, naar een ontwerp van...
Kapitein Bellen
<p>De man die zich voor de Tweede Wereldoorlog heeft beziggehouden met het opgraven van grafheuvels in Ede en omstreken, was kapitein Bellen.</p>
Romeinen
<p>De Romeinse Resten op de Veluwe zijn bescheiden. Dat ze er geweest zijn, staat echter vast! Vlakbij Putten, op de Ermelose Heide, was een Romeins...
Kasteel Engelenburg bij Herwijnen
<p>Tussen Gelre en Holland ligt in de Middeleeuwen een omstreden grensgebied. Vanaf de elfde eeuw worden er al versterkte huizen en kastelen gebouwd door de...
Vlag, volkslied en wapen
<p>Zoals elke provincie heeft ook Gelderland een eigen vlag, wapen en zelfs een volkslied. De vlag en het wapen zijn officieel goedgekeurd door de Hoge...
De Hollandse verdediging tegen het Gelderse water
<p>Jarenlang heeft Holland zich willen beschermen tegen het water afkomstig uit 'Gelderse' rivieren. De Diefdijk speelt daarbij een belangrijke rol.</p>
Ketterse predikanten in Tiel
<p>Tot ongeveer 1540 is het katholicisme vrijwel de enige Godsdienst in de Nederlanden. Daarna 'bekeren' velen zich tot het protestantisme. Dat is niet zonder risico.</p>
Het geslacht Batenburg en Bronckhorst
<p>Geslacht Batenburg wordt voor het eerst in de bronnen vermeld in 1076. In de veertiende eeuw trouwde de enige dochter van Dirk van Batenburg (†...
De Geldersen tegen de Habsburgers
<p>In 1473 wordt Karel de Stoute van Bourgondië hertog van Gelre. Als hij in 1477 sterft streven de Gelderse staten opnieuw naar zelfstandigheid. Hertog Adolf...
Het antependium
<p>Voor het altaar in de gildekapel lieten de schippers van het Nijmeegse schippersgilde een kostbaar antependium borduren, een kleed dat van het altaar afhing tot...
Roerige tijden voor de St. Walburgiskerk en haar proosdij
<p>In de zestiende eeuw voert Karel van Egmond, hertog van Gelre en graaf van Zutphen, strijd om het blijven bestaan van het hertogdom Gelre. De...
Hertog Reinald IV van Gelre-Gulik (1365- 1423)
<p>Na het overlijden van zijn broer Willem I in 1402 wordt Reinald de nieuwe hertog van Gelre-Gulik. Bij aanvaarding van deze taak heeft Reinald een...
De vestingwerken van Menno van Coehoorn
<p>Menno van Coehoorn werkte onder andere aan de vestingwerken van Zwolle, Doesburg, Nijmegen, Grave en Breda. Van Coehoorn ontwierp ook tal van linies die zich...
Grafheuvels Ermelo
<p>De historie van Ermelo laat ook sporen achter in de grond. Op de heidevelden en in de bossen liggen kleine heuvels met een ronde vorm....
De Kleefse enclaves
<p>In 1816 en 1817 werd het territoir van de provincie Gelderland uitgebreid met een aantal gebieden die bekend staan als de Kleefse enclaves. Dat waren...
Het Pannerdensch kanaal
<p>De Rijn had in de zeventiende eeuw zijn splitsingspunt oostelijker dan nu, bij Schenkenschans, waar een belangrijk grensfort lag. De riviersplitsing lag zo ongelukkig dat...
Graaf Otto II
<p>Graaf Otto II (1215-1271) was vijftien jaar toen hij begon met regeren over Gelre en Zutphen. Zijn klompvoet bezorgde hem de bijnaam ‘de Lamme’. Later...
De visserij in Harderwijk
<p>De Vischpoort en de Vischmarkt zijn voor veel mensen symbolisch voor Harderwijk. Vissers en visserij horen immers van oudsher bij onze stad, net als later...
Een praalgraf voor Catherina van Bourbon
<p>In 1512 heeft Karel van Gelre in de St. Stevenskerk in Nijmegen een praalgraf laten plaatsen voor zijn moeder. Maar wie was deze Catherina...
De Draak van Gelre
<p>De Draak van Gelre is een sage over de ontstaansgeschiedenis van de naam van Gelderland en de herkomst van de mispelrozen in het (oude) wapen...
Huis te Leur
<p>In de lange geschiedenis van de heerlijkheid Leur is het Huis te Leur een soort mijlpaal. De heerlijkheid beleefde een opbloei onder de Gelderse familie...
Het maken van een klokbeker
<p>Alle klokbekers zijn met de hand gevormd. De draaischijf is in die tijd nog onbekend op de Veluwe, want deze is pas met de komst...
Nationaal Park Veluwezoom
<p>Hagenau behouden! – als een jubeltoon is het door de steeds aangroeiende gelederen der natuurvrienden gegaan, en ze hebben niet geaarzeld – ieder naar vermogen...
Blijde incomste
<p>Bij de ontvangst van nieuwe vorsten, het vieren van overwinningen en lustrums is er een traditie vanuit de middeleeuwen om zogeheten 'Blijde incomste'-optochten te houden....
De Tachtigjarige oorlog
<p>In 1581 verklaarden de noordelijke steden en gewesten zich onafhankelijk van Spanje. Samen vormden zij de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, waar het protestantisme de...
De grote watersnood van 1861
<p>Eeuwenlang is het Land van Maas en Waal geteisterd door wateroverlast. Wateroverlast door de regen die maanden de velden blank zette, omdat het regenwater door...
De grensstreek Gelderland (Oost-Achterhoek) - Duitsland
<p>De grens tussen Gelderland en Duitsland was eeuwenlang een bron van conflicten. Zowel de graven en hertogen van Gelre als de bisschop van Münster maakten...
Het ontstaan van de Gelderse Landdag
<p>De Gelderse Landdag kent een eeuwenlange geschiedenis, welke begint rondom de eeuwwisseling van de dertiende naar de veertiende eeuw. Op dat moment ontstaan de latere...
Kerkscheuring in Kootwijk en Voorthuizen
<p>In de negentiende eeuw was een groot deel van de Nederlandse bevolking godsdienstig. Het grootste deel daarvan, zeker op de Veluwe, was aangesloten bij de...
De eerste graven
<p>De eerste graaf die zich 'van Gelre' noemde was de in 1129 overleden graaf Gerard I, bijgenaamd 'de Lange'. Volgens een twaalfde eeuwse kroniek waren...
IJzer in Gelderland
<p>De Veluwe werd vroeger gebruikt als ijzerwingebied. Hier kwamen duizenden kilo's ijzererts uit ijzeroer en klapperstenen.</p>
Tachtigjarige Oorlog: Schenkenschans
<p>De Schenkenschanze werd in 1586 door Maarten Schenk van Nydeggen aangelegd als vesting in het strategisch belangrijke gebied rond de splitsing van de rivieren Rijn...
Grafheuvels in Epe
<p>In de gemeente Epe liggen zo'n 150 grafheuvels. Ongeveer 50 daarvan liggen in één rechte lijn tussen Niersen en Epe. Vanaf de Nieuwe Steentijd (±...
Samenwerking tussen steden en ridders in het hertogdom
<p>Hertog Reinald IV (ca. 1365-1423) jaagt op verschillende manieren de Gelderse edelen en steden tegen zich in het harnas. Laksheid en willekeur voeren de toon...
Van Bovenberg tot Berkelruïne
<p>De ommuring van de Nieuwstad, een uitbreiding van Zutphen in noordelijke richting, vindt zijn hoogtepunt in 1325 met de bouw van de Bovenberg, een gevechtswaardige...
Karel de Stoute
<p>In 1247 werd Nijmegen een Gelderse stad (zie venster 'Stadsrechten'). Nijmegen was de grootste en machtigste stad van Gelre, het gebied waaruit de provincie Gelderland...
De bijzondere bouwstijl van kasteel Hernen
<p>In de omgeving van Wijchen ligt Hernen: een dorpje met een afwisselend en waterrijk buitengebied. Er ligt ook een middeleeuwse burcht, die met een gids...
DRU Cultuurfabriek in Ulft
<p>In het gebied dat we nu als het DRU terrein kennen, vonden in 1754 de eerste industriële activiteiten plaats. De Graaf van Bergh richtte een...
Klooster Hulsbergen
<p>Van 1407 tot 1578 heeft in Wapenveld (toen nog buurschap Hulsbergen) een klooster van de Moderne Devotie gestaan: klooster Hulsbergen. De fraters woonden daar bij...
De Slag op de Vrijenberg (1354)
<p>Tijdens de Gelderse Oorlogen in de veertiende eeuw staan hertog Reinald III van Gelre en zijn broer Eduard lijnrecht tegenover elkaar. Reinald weet de horige...
Geïsoleerd wonen op een terp
<p>Voor de komst van de stoomgemalen in het land van Maas en Waal werd bij langdurig hoogwater in de Maas de natuurlijke lozing van deze...
Oude Sint-Victorkerk in Batenburg
<p>Verscholen tussen de bomen en lage huisjes ligt de oudste kerk van Batenburg: de Sint-Victorkerk. De kerk heeft een intiem karakter en een mooi gerestaureerd...
Van graafschap tot hertogdom
<p>Gelre behoorde tijdens een groot deel van de middeleeuwen tot één van de voornaamste vorstendommen in de Lage Landen. Voordat Holland vanaf de vijftiende eeuw...
Zutphen, stad van recht
<p>Je kunt als crimineel maar beter niet in Zutphen gaan wonen. Deze stad zit vol rechters, agenten en advocaten. De meeste zijn nog student. Ze...
Wrede moord op Zutphen van 1572
<p>Het begon in Den Briel. Door een verkeerde wind dreef een Nederlandse vloot, gewapend met kaperbrieven van Willem van Oranje, de Schelde op en naderde...
Rivierlopen manipuleren
<p>Gedurende de middeleeuwen had de mens weinig invloed op de rivier. De Waal was een brede stroom, soms met eilanden, geulen en ondiepten. Een geul...
Limes en castellum
<p>Op de ‘Tabula Peutingeriana’ staan de belangrijkste wegen van het Romeinse Rijk aan het begin van de vierde eeuw na Christus. Onder de ‘R’ van...
Strijd tussen Gelre en Kleef
<p>Het is 1502. Bijna alle Over-Betuwse dorpen horen bij het hertogdom Gelre, een zelfstandig staatje. Maar Huissen en Hulhuizen horen bij het buurland, het hertogdom...
Bataven in Passewaaij
<p>Vanaf 400 v. Chr. wonen er Kelten in onze omgeving. Ergens tussen 50 en 12 v. Chr. is de stam van de Bataven hier binnengekomen.</p>
Natuurbescherming en natuurbeleving
<p>Rond de eeuwwisseling vond een groep wetenschappers, onderwijzers, jagers, grootgrondbezitters, kunstenaars, zakenmensen en adellijke heren elkaar in een gemeenschappelijk thema: natuurbehoud. De opkomst van de...
Heilig Landstichting
<p>In de heuvels rondom Nijmegen verrijst tussen 1911 en 1940 een stukje Midden Oosten - de Heilig Land Stichting. Het park, naar een ontwerp van...
Kapitein Bellen
<p>De man die zich voor de Tweede Wereldoorlog heeft beziggehouden met het opgraven van grafheuvels in Ede en omstreken, was kapitein Bellen.</p>
Romeinen
<p>De Romeinse Resten op de Veluwe zijn bescheiden. Dat ze er geweest zijn, staat echter vast! Vlakbij Putten, op de Ermelose Heide, was een Romeins...
Kasteel Engelenburg bij Herwijnen
<p>Tussen Gelre en Holland ligt in de Middeleeuwen een omstreden grensgebied. Vanaf de elfde eeuw worden er al versterkte huizen en kastelen gebouwd door de...
Vlag, volkslied en wapen
<p>Zoals elke provincie heeft ook Gelderland een eigen vlag, wapen en zelfs een volkslied. De vlag en het wapen zijn officieel goedgekeurd door de Hoge...
De Hollandse verdediging tegen het Gelderse water
<p>Jarenlang heeft Holland zich willen beschermen tegen het water afkomstig uit 'Gelderse' rivieren. De Diefdijk speelt daarbij een belangrijke rol.</p>
Ketterse predikanten in Tiel
<p>Tot ongeveer 1540 is het katholicisme vrijwel de enige Godsdienst in de Nederlanden. Daarna 'bekeren' velen zich tot het protestantisme. Dat is niet zonder risico.</p>
Het geslacht Batenburg en Bronckhorst
<p>Geslacht Batenburg wordt voor het eerst in de bronnen vermeld in 1076. In de veertiende eeuw trouwde de enige dochter van Dirk van Batenburg (†...
De Geldersen tegen de Habsburgers
<p>In 1473 wordt Karel de Stoute van Bourgondië hertog van Gelre. Als hij in 1477 sterft streven de Gelderse staten opnieuw naar zelfstandigheid. Hertog Adolf...
Het antependium
<p>Voor het altaar in de gildekapel lieten de schippers van het Nijmeegse schippersgilde een kostbaar antependium borduren, een kleed dat van het altaar afhing tot...
Roerige tijden voor de St. Walburgiskerk en haar proosdij
<p>In de zestiende eeuw voert Karel van Egmond, hertog van Gelre en graaf van Zutphen, strijd om het blijven bestaan van het hertogdom Gelre. De...
Hertog Reinald IV van Gelre-Gulik (1365- 1423)
<p>Na het overlijden van zijn broer Willem I in 1402 wordt Reinald de nieuwe hertog van Gelre-Gulik. Bij aanvaarding van deze taak heeft Reinald een...
De vestingwerken van Menno van Coehoorn
<p>Menno van Coehoorn werkte onder andere aan de vestingwerken van Zwolle, Doesburg, Nijmegen, Grave en Breda. Van Coehoorn ontwierp ook tal van linies die zich...
Grafheuvels Ermelo
<p>De historie van Ermelo laat ook sporen achter in de grond. Op de heidevelden en in de bossen liggen kleine heuvels met een ronde vorm....
De Kleefse enclaves
<p>In 1816 en 1817 werd het territoir van de provincie Gelderland uitgebreid met een aantal gebieden die bekend staan als de Kleefse enclaves. Dat waren...
Het Pannerdensch kanaal
<p>De Rijn had in de zeventiende eeuw zijn splitsingspunt oostelijker dan nu, bij Schenkenschans, waar een belangrijk grensfort lag. De riviersplitsing lag zo ongelukkig dat...
Graaf Otto II
<p>Graaf Otto II (1215-1271) was vijftien jaar toen hij begon met regeren over Gelre en Zutphen. Zijn klompvoet bezorgde hem de bijnaam ‘de Lamme’. Later...
De visserij in Harderwijk
<p>De Vischpoort en de Vischmarkt zijn voor veel mensen symbolisch voor Harderwijk. Vissers en visserij horen immers van oudsher bij onze stad, net als later...
Een praalgraf voor Catherina van Bourbon
<p>In 1512 heeft Karel van Gelre in de St. Stevenskerk in Nijmegen een praalgraf laten plaatsen voor zijn moeder. Maar wie was deze Catherina...
De Draak van Gelre
<p>De Draak van Gelre is een sage over de ontstaansgeschiedenis van de naam van Gelderland en de herkomst van de mispelrozen in het (oude) wapen...
Huis te Leur
<p>In de lange geschiedenis van de heerlijkheid Leur is het Huis te Leur een soort mijlpaal. De heerlijkheid beleefde een opbloei onder de Gelderse familie...
Het maken van een klokbeker
<p>Alle klokbekers zijn met de hand gevormd. De draaischijf is in die tijd nog onbekend op de Veluwe, want deze is pas met de komst...
Nationaal Park Veluwezoom
<p>Hagenau behouden! – als een jubeltoon is het door de steeds aangroeiende gelederen der natuurvrienden gegaan, en ze hebben niet geaarzeld – ieder naar vermogen...
Blijde incomste
<p>Bij de ontvangst van nieuwe vorsten, het vieren van overwinningen en lustrums is er een traditie vanuit de middeleeuwen om zogeheten 'Blijde incomste'-optochten te houden....
De Tachtigjarige oorlog
<p>In 1581 verklaarden de noordelijke steden en gewesten zich onafhankelijk van Spanje. Samen vormden zij de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, waar het protestantisme de...
De grote watersnood van 1861
<p>Eeuwenlang is het Land van Maas en Waal geteisterd door wateroverlast. Wateroverlast door de regen die maanden de velden blank zette, omdat het regenwater door...
De grensstreek Gelderland (Oost-Achterhoek) - Duitsland
<p>De grens tussen Gelderland en Duitsland was eeuwenlang een bron van conflicten. Zowel de graven en hertogen van Gelre als de bisschop van Münster maakten...
Het ontstaan van de Gelderse Landdag
<p>De Gelderse Landdag kent een eeuwenlange geschiedenis, welke begint rondom de eeuwwisseling van de dertiende naar de veertiende eeuw. Op dat moment ontstaan de latere...
Kerkscheuring in Kootwijk en Voorthuizen
<p>In de negentiende eeuw was een groot deel van de Nederlandse bevolking godsdienstig. Het grootste deel daarvan, zeker op de Veluwe, was aangesloten bij de...
