Kasteel Baer te Bahr bij Zevenaar

Slachtoffer in de Gelderse strijd

In de middeleeuwen heersten de bannerheren van Baer over het noordwesten van de huidige gemeente Zevenaar, in de Liemers. Ten noorden van het dorpje Bahr aan de IJssel lag het kasteel Baer. In 1495 viel Karel van Gelre het kasteel aan.

Heren van aanzien

Een bannerheer is een hoge edelman met een aanzienlijke heerlijkheid en bijzondere privileges en rechten. De naam verwijst naar de eigen banier die deze ridder als aanvoerder van een eigen afdeling op het slagveld mag dragen. De heren van Baer mogen zich bannerheren noemen. Zij stammen uit het geslacht Van Rheden, dat langs de IJssel van Rheden en Westervoort tot aan Dieren uitgestrekte landgoederen bezit.

Financiële problemen

De familie Van Rheden bezit bovendien Velp en half Oosterbeek. Frederik III van Rheden van Baer vestigt zich als eerste uit de familie Van Rheden in 1272 op kasteel Baer. Zeventig jaar later, in 1342, raakt Frederik V van Baer in zodanige financiële problemen, dat hij tot verkoop van het merendeel van zijn bezittingen moet besluiten. Hij houdt alleen de bannerij Baer over en het huis te Lathum.

Het einde van het kasteel

Het huwelijk tussen Elisabeth van Baer en Diederik IV van Meurs zorgt er in 1359 voor dat kasteel Baer in de familie Van Meurs komt. Een ander huwelijk, dat van Walburga van Meurs met Willem IV van Egmond, brengt in 1437 kasteel Baer binnen het geslacht Van Egmond. De laatste kasteelheer uit deze familie is Jan III, graaf van Egmond en onder meer heer van Baer. Hij is ook stadhouder van Holland, Zeeland en West-Friesland. Jan van Egmond steunt net als zijn vader Willem de Bourgondisch-Habsburgse vorsten in de strijd om het hertogdom Gelre. Karel van Gelre, zoon van Adolf van Egmond, hertog van Gelre, vecht voor de zelfstandigheid van Gelre. Karel valt zijn neef Jan aan in 1494 en laat kasteel Baer tot op de grond afbreken.

Nieuwe eigenaren van het landgoed

Het landgoed zonder kasteel komt onder meer in handen van Maarten van Rossem, een beruchte veldheer die dertig jaar lang vecht in dienst van de hertogen van Gelre. In 1546 wordt hij heer van Baer en Lathum tot hij in 1555 in Antwerpen overlijdt aan een besmettelijke ziekte. Er volgen nog verschillende nieuwe eigenaren, totdat De Gelderse Rekenkamer in 1735 het landgoed Baer in bezit krijgt.

Bronnen en verder lezen:

Jan Vredenburg (eindred.), Kastelen in Gelderland (Utrecht 2013), p. 41, 53, 234, 522, 529, 533.
mijnGelderland, de Gelderse bannerheren.
Gelders Archief.