Huis te Lathum

Eigendom van de heren van Baer

Ten noordwesten van Zevenaar liggen in de middeleeuwen voornamelijk bezittingen van de heren uit het geslacht Baer. In grafelijke oorkonden uit de dertiende eeuw wordt ook een geslacht Van Lathum genoemd. In 1355 laat Frederik Baer ‘dat huys tot Laetem’ platbranden. Aan het einde van de veertiende eeuw is Walraven van Baer door huwelijk in bezit van het huis te Lathum.

Eigenaren wisselen elkaar af in roerige tijden

Na onder meer een betwiste erfenis in de vijftiende eeuw koopt in 1546 veldheer Maarten van Rossem het landgoed. Via huwelijk komt Johan van Stepraedt tot Doddendaal in het bezit van het huis te Lathum. In het ‘rampjaar ‘ 1672 valt Frankrijk de Nederlanden binnen. In het huis te Lathum vindt koning Lodewijk XIV onderdak, wanneer de Fransen onderhandelen over de overgave van vestingstad Arnhem.
Vier jaar later komt het huis in handen van de familie Van Doornick, in 1691 wordt het verkocht aan de heer van Hackfort en Scherpenzeel en in 1735 is de Gelderse Rekenkamer de bezitter. In de verkoopdocumenten staat dan dat het huis twee keukens heeft en een kelder met in ‘eene hoeck een gat, daer gevangen kunnen in geset worden’.

Kasteel vervalt tot boerderij

De oudste tekening van het huis te Lathum is uit 1742 van Jan de Beijer. Het is dan geen weerbaar kasteel meer, maar bezit wel de allure ervan met een lage en hoge vleugel en een traptoren. In de achttiende eeuw vervalt het kasteel tot een boerderij.
Particulieren kopen het huis te Lathum in 1813 en later zijn een landbouwer en een notaris de bezitters. Barones Van Heeckeren van Kell koopt het huis in 1915 en laat het restaureren. Haar zoon verhuurt in 1942 een deel van het huis aan een Haarlemse kunsthandelaar. Terugtrekkende Duitse militairen blazen op 2 april 1945 de hoge vleugel met de traptoren op en daarna wordt alleen nog maar de lage vleugel gerestaureerd. Er volgen nog enkele eigenaren, waarvan de huidige het huis te Lathum weer heeft laten restaureren. Het huis is niet toegankelijk voor het publiek, maar wel zichtbaar.

Bron:

• Jan Vredenburg (eindred.), Kastelen in Gelderland, Uitgeverij Matrijs, Utrecht 2013, p. 527-529.

Rechten

Ben Boersema, Erfgoed Gelderland, CC-BY