Robert Jacob Gordon (1743-1795)

Geboren en getogen Gelderlander 

Robert Jacob Gordon wordt in 1743 geboren en op 29 september gedoopt in Doesburg. Met een vader als militair wordt de militaire toekomst van Gordon bepaald. Vanaf zijn zestiende staat hij ingeschreven bij de universiteit voor plantkunde en fysiologie in Harderwijk.  

De ontdekkingsreizen  

In 1773 vertrekt Gordon met een expeditie van de Zweedse Carl Peter Thunberg (1743-1828) naar de Kaapse binnenlanden. Hij gaat zijn eigen weg en trekt zeshonderd kilometer de binnenlanden in. Hij keert terug met zestien springbokken aan boord, waarvan de enige overlevende wordt geschonken aan de diergaarde van Willem V. Gordon wil graag weer terug en wordt overgeplaatst naar Kaapstad, als VOC-commandant. Hij heeft als  standplaats fort de Goede Hoop in Kaapstad. Hij is dan 33 jaar oud en zal Afrika nooit meer verlaten.  

Geweld 

In Kaapstad zijn destijds veel Europese gelukszoekers. Boeren die land van de VOC pachten hebben het moeilijk vanwege de lage betalingen en omdat de grond vaak niet geschikt is voor akkerbouw. Landhonger zorgt er voor dat de leefgebieden van inheemse bevolkingen als de Khoikoi, de Bantoe en de San worden binnengedrongen en hier worden slachtingen aangericht. Gordon krijgt van de VOC opdracht vrede te stichten. Hij kent de taal van de diverse volkeren en raakt met een aantal stamhoofden bevriend.  

Onderzoek 

Naast VOC -militair en diplomaat is Gordon ook botanist, zoöloog, cartograaf en antropoloog. Hij onderneemt in totaal zes expedities. Onderzoek doet hij op destijds gebruikelijke wijze. De dieren worden gedood en alles wordt exact opgemeten. Ook voortbeweging, gedrag en karakter van een dier worden beschreven. Het vlees en de melk wordt geproefd. Bekend wordt Gordon door het skelet van een giraffe welke hij als geschenk verstuurd naar Willen V. 

Verraden 

Door zich voor te doen als toegewijde vriend van Willem V misleiden de Engelsen Gordon. Zij weten hierdoor in 1795 Kaap de Goede Hoop zonder weerstand te veroveren. Gordon komt in oktober 1795 om het leven doordat hij zichzelf door het hoofd schiet. Zijn Atlas Gordon is in bezit van het Rijksmuseum. Het giraffe-skelet komt in het Louvre terecht.