Airbornes op een boot

Een hachelijk heenkomen

Van verdere pogingen om de divisie vanuit het zuiden te ontzetten, wordt afgezien. In plaats daarvan komt het bevel de Britten en Polen over de Rijn terug te trekken. Deze operatie, die als codenaam 'Berlin' heeft, vindt plaats in de volgende nacht. Canadese en Britse genietroepen varen ondanks hevige beschietingen urenlang met boten heen en weer om de 'Airbornes' van de noordelijke oever op te halen. Tegen de ochtend, wanneer de oversteekplaats onder moordend vijandelijk vuur komt te liggen, wordt de evacuatie gestaakt.

Eindbalans

Van de bijna 12.000 man die zijn geland, zijn er dan 2400 over de Rijn ontkomen. De rest is gedood of krijgsgevangen gemaakt, al dan niet gewond. Slechts een klein aantal weet onder te duiken bij Nederlandse burgers op de Veluwe. Bij latere acties weet een deel van de laatstgenoemde groep met behulp van het verzet alsnog de eigen linies te bereiken.

Definitieve ontnuchtering

De zo hoopvol begonnen operatie Market Garden is ten einde. Terwijl grote delen van Zuid-Nederland reeds zijn bevrijd, zal het noorden nog tot het voorjaar van 1945 moeten wachten op de komst van de geallieerde legers.

Robert Voskuil, fragment uit het artikel 'De Slag om Arnhem, september 1944: een kort historisch overzicht'.