Interview: Wim Janssen vertelt over het vooroorlogse leven in de Benedenstad

''Ze hielpen mekaar, letten op mekaar, iedereen wist ook alles van mekaar''

Wim Janssen, schrijver van liedjes en verhalen over de Benedenstad, in 1980

Foto 1/3

De bewoners van het het R.K. Nationaal Tehuis Luctor et Emergo verkochten deur aan deur huishoudelijke artikelen (1932)

Foto 2/3

Wim Janssen, 'ik houw van de ouwe stad', een van zijn bekendste nummers

Video 3/3

Wim Janssen uit 1919, schrijver van verhalen en liedjes over de Benedenstad, vertelt over zijn jeugd in de vooroorlogse Benedenstad. Dit verhaal is geschreven aan de hand van een uitgebreid interview afgenomen door Geert Geenen in 1986. Zie voor een link onderaan deze pagina.

Janssen werd geboren in het hart van de benedenstad, in de Vleeshouwerstraat, in een tijd dat armoede daar troef was. Zijn vader was bootwerker was, zijn moeder dienstmeisje. Hij kwam uit een groot gezin, met maar liefst twaalf broers en zussen. Janssen vertelt over zijn jeugd in de Benedenstad en heeft het onder meer over de sociale controle die er heerste.

''Ze hielpen mekaar, letten op mekaar, iedereen wist ook alles van mekaar. Dat was de hele kwestie; er zat geen slot op de deur, iedereen kon zomaar overal binnen stappen. (..) De criminaliteit was niet zo hoog, en er was ook niks te jatten ook hé.''

Janssen vertelt ook uitgebreid over het (gevoelde) verschil tussen de rijkere 'Bovenstad' en de armere Benedenstad.

Verschil arm – rijk

''Die lui zijn zo rijk hé, die trekken ’s nachts pyjama’s aan, moet je eens nagaan. Wij hadden nog geen hoofdruimte of iets. En dan ’s nachts nog extra kleding. En die poetsen twee keer per dag de tanden. Wij hadden nog nooit tandpasta gezien, of een tandenborstel. M’n vader heeft nooit z’n tanden gepoetst. Ik had van m’n leven ook nog nooit tandpasta opengemaakt.''

(..) ''En dan krijg je oorlog hé, onder die klassen. En dan dachten wij allemaal dat we de sterkste waren, vaak was ook zo wel. Want d’r waren jongens (..), die waren van de duivel of dood bang. (..) Ook van ons kwamen d’r thuis hoor, met blauwe ogen of een gat in de kop.''

(..)''Het was net of er tegen de zomer een virus losbrak, ineens zei één van de jongens uit de hogere klasse: 'vanavond gaan we knokken, breng een das mee, twaalf uur'. Die dassen werden dan opgerold, als je dat goed doet, en je laat ‘m los, krijg je zo’n vlecht. Dat is hard. En dan liepen we de Hezelstraat op en dan gingen we daar die rijke stinkerds aftuigen, komedianten.''

Deze special is een bewerking van de dubbelexpositie 'De sanering van de Benedenstad. Een Ongekend Nijmeegs verhaal' die in oktober 2022 te zien was in het Regionaal Archief Nijmegen en het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis.

Bron: