Rivierengebied

Lees intro

649 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland: een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.
Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken vaak duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren.

Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Rivierenland heeft een schat aan cultuurgoed en activiteiten te bieden.

Arrondisementsrechtbank in Tiel © Rijksvastgoed
Rechters Rink en Spiering
<p>Vanaf 1838 was er een arrondissementsrechtbank in Tiel, dit gebouw dateert van rond 1880. Bij de afschaffing van de slavernij in 1863 kregen meer dan...
Tielse kersenpluk (Bron: Regionaal Archief Rivierenland)
Boomgaarden in de Betuwe
<p>De Betuwe, vanouds het land van de bloeiende boomgaarden. Bij die boomgaarden hoort een aantal bijzondere gebruiken, waarvan sommige nog steeds in zwang zijn.</p>
Oliebollen eten met Oud en Nieuw
Oud en Nieuw in Herwijnen
"Bij ons was het eerst naar de kerk met oudjaarsavond en dan ging je naar huis om een kopje koffie te drinken en als je...
In Brakel moest in 1975 onder meer het voormalige gemeentehuis voor dijkversterking wijken. Sinds 1980 staat op de plek van het gemeentehuis het Vrouwtje van Brakel, dat zorgelijk over de Waal tuurt. © Via Collectie Gelderland, Gelderland in Beeld, gemeente Zaltbommel
Van dijkversterking naar Ruimte voor de Rivier
<p>Na de Watersnoodramp van 1953 moesten eveneens de dijken in het rivierengebied versterkt worden. De rigoureuze aanpak daarvan leidde tot veel protest. Ondertussen ontstonden in...
Bevestiging van het stadsrecht van Tiel door Reinald III van Gelre, 1371
Tiel wordt Gelders
<p>In de dertiende eeuw is Tiel een uithoek van Brabant. Het wordt dan ook verschillende keren bedreigd. In 1286 wordt het zelfs volledig verwoest.</p>
Hovensche kooi in 2007 © Rita Boer Rookhuiszen, CC-BY-NC
Eendenkooien in de gemeente West Betuwe
<p>Eendenkooien waren met name in en net na de middeleeuwen belangrijk voor de voedselproductie. Zij voorzagen in eiwitrijk voedsel, niet alleen voor de rijken, ook...
IJzeren tang gebruikt door de Bataven, waarschijnlijk een hulpmiddel van de veearts. © Museum het Valkhof
Bataafse veearts?
<p>De Bataven stonden in de eerste eeuw vóór Christus bekend als zeer goede ruiters. In de grote Bataafse nederzetting die bij Tiel-Passewaaij werd opgegraven, vonden...
Huis Lakenburg te Wamel door H.Tavenier 1786. Bron: RKD Den Haag
Adellijk huis Lakenburg te Wamel
Wie vanuit de polder naar Wamel kijkt, ziet in een oogopslag de drie kenmerkende gebouwen van dit dorp. Aan de linkerzijde...
Een tekening van een galg
Galgen in het Gelderse rivierengebied
<p>Galgendaal, Galgenberg, Galgeplek, Galgepad en Galgestraatje. Enkele namen van plaatsen en straten in de Betuwe die aan macabere plekken herinneren. Plaatsen waar vroeger een galg...
't Huis Waerdenburg (onderdeel van een prent van Abraham Rademaker, 1728-1735) © Gelders Archief (1551-2516) PDM
Catharina, vrouwe van Waardenburg
<p>Na de dood van haar man Walraven van Arkel in 1556 wordt Catharina vrouwe van Waardenburg. Vanaf 1573 biedt zij onderdak aan driehonderd Spaanse soldaten....
Koperen plaatje met de tekst:' Jacob Cornelis Carl Baron Bieck, gebore den 30 decemb 1737 gestorwen in Den Haag den 19 augustus 1743' © Museum het Valkhof
Ongelukkig geslacht
<p>Het zoontje van Willem Hendrik Pieck, die in de Nederlandse Republiek vele hoge functies had, overleed vroegtijdig op zesjarige leeftijd. Zijn naambordje werd gegraveerd door...
Grenspaal tussen Hellouw en Haaften © Rien de Schipper, Overzicht Grenspalen in Nederland, Gelderland 1
Van dorpspolder naar waterschap
<p>Na het vertrek van de Romeinen is er waarschijnlijk eeuwen lang weinig aan rivierbeheer gedaan. Totdat in de loop van de Middeleeuwen het rivierengebied dichter...
De Harmonie © KTSM
Koninklijke Vereniging 'Het Tielsch Stedelijk Muziekcorps'
<p>Een aantal vooraanstaande personen in Tiel hebben in 1895 ervoor gezorgd dat er weer een muziekkorps kwam na de opheffing van het Muziekcorps der Dienstdoende...
Maarten Bongaerts met het urinaal uit het Sint-Pietersgasthuis © Elisabeth Weeshuis Museum, foto: Roelien van Neck
Een zeventiende-eeuwse urinaal uit het Culemborgse Sint-Pietersgasthuis
<p>Nu staat het tinnen urinaal tussen de puddingvormen en maatkannen in de keuken van Maarten Bongaerts. In de zeventiende eeuw werd het vermoedelijk gebruikt in...
Rechthuis te Gellicum in 1999 © G.J. Dukker, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort / Documentnummer 351217, PD
Het Rechthuis te Gellicum
<p>Het voormalig Rechthuis te Gellicum van het schoutambt Gellicum maakt deel uit van een kerkcomplex aan de Kerkweg 5 te Gellicum dat naast het Rechthuis...
Monument in Opheusden voor de plaatselijke inwoners (Bron: Gemeente Neder-Betuwe)
De Slag om Opheusden
<p>Veel mensen beseffen naar waarschijnlijk niet dat de Slag om Opheusden een grote impact heeft gehad. Ondanks het feit dat Opheusden een klein dorp is,...
De kerk in Gellicum met daarvoor het Rechthuis © Historische Kring West-Betuwe
Het oude dorp Gellicum
<p>In het jaar 983 reeds genoemd als 'Gallinghem'. In het dorp was ooit een sierlijk kasteel dat bezit was van o.a. de families Tengnagell en...
St. Martinuskerk in Velddriel
De Gemeente Gods
<p>Sipke Vrieswijk is jarenlang de charismatische leider van een religieuze beweging, de Gemeente Gods. Wat begint als een religieuze gemeenschap groeit onder zijn leiding uit...
Notarishuis Rumpt © Historische Kring West-Betuwe cc-by
Notarishuis in Rumpt
<p>Een opvallend gebouw langs de dijk is het voormalige Notarishuis, een villa in Chalet-stijl.</p>
De Linge tussen Rumpt en Beesd © Michiel Verbeek via Wikimedia Commons, CC BY-SA
De Betuwe
<p>De Betuwe ligt tussen de rivieren de Waal in het zuiden en de Nederrijn en de Lek in het noorden. Het bestaat uit drie delen:...
Tielse munten zijn teruggevonden van Engeland tot aan het Oostzeegebied
Tielse munten
<p>In 950 geeft de Duitse keizer de kerk van Tiel weg, maar de rest van de stad houdt hij in bezit. Tot zeker 1100 woont...
Ansichtkaart van De Plantage rond 1900
'Lieve laanen, donkre dreeven'
<p>Het schaduwrijke park De Plantage, de lange lanen, de groene weiden en de winderige dijk. Op zondag en in de vakantie geniet menige wandelaar van...
Jomanda
Jomanda: gebedsgenezeres of charlatan?
<p>Jomanda wordt op 5 mei 1948 in Deventer geboren als Johanna Wilhelmina Pertronella Damman. Ze blijkt een getalenteerd danseres, maar huidproblemen dwingen haar te stoppen....
Mammoetschedel © I.E. van Varelen (1825); bron Teylermuseum
De mammoetschedel van Heukelum
<p>In 1820, na een kapotte dijk bij Heukelum langs de Linge, werd een schedel van een mammoet gevonden. Die mammoet heet Mammuthus primigenius en heeft...
Gezicht op Buren, Pieter Jan van Liender, ca. 1750. Bron: Rijksmuseum, Amsterdam
Molen Prins van Oranje
<p>Op de noordwesthoek van de Burense stadswal staat sinds mensenheugenis een korenmolen. De tegenwoordige molen, een stellingmolen met de naam Prins van Oranje, dateert uit...
Willem van Oranje, Hendrick Goltzius, 1581 © Rijksmuseum
Buren in de Tachtigjarige Oorlog
<p>Al aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) is Buren betrokken bij het verzet tegen de katholieke Spaanse overheersers. Het door de Spanjaarden bezette...
Rumpt en omgeving op een kaart uit 1692
Johan Bouwensch verslaat de Fransen in de Slag bij Rumpt
<p>Het jaar 1672 wordt ook wel het Rampjaar genoemd. Op 12 juni 1672 waren de troepen van de Franse koning Lodewijk XIV bij Lobith de...
De dijken worden verzwaard in 1996 © Foto: Jan Rikken
Zware dijken, ruimte voor de rivier
<p>Sinds de jaren zeventig van de twintigste eeuw is er steeds meer verzet tegen rigoureuze dijkversterkingen waarbij pittoreske dijkhuisjes moeten wijken, net als de aanpalende...
Middeleeuwse dolk met aangekoekt zand. © Expeditie Over De Maas, CC-BY-NC-SA
Scheepskerkhof waar Maas raakt aan Waal
<p>Waar Maas en Waal elkaar bijna raken, tussen Alphen en Dreumel, graven archeologen sinds 2010 mee met zandwinners. Met 277 hectare is Over de Maas...
Onderkomens op de plantage Berg en Dal, waarvan Jacoba Marina deeleigenaar was © PD
Jacoba Maurina Spiering (Suriname 1806 - Zaltbommel 1865) - Deel 1
<p>Jacoba Maurina Spiering werd in 1806 in Suriname geboren als jongste dochter van Johanna Elisabeth Philippina Thomas en Frederik Hendrik Spiering. Toen Jacoba Maurina op...
Asperen
Lieve vrouw en kind
<p>'Wanneer ik nog eens thuis kom dat weet God alleen, waar we maar op vertrouwen moeten. Ik zou je nog eens zoo graag in mijn...
Noord-west zijde van de Protestantse Kerk in Boven-Leeuwen. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014.
Getouwtrek om de Protestantse Kerk
De Protestantse Kerk aan de Waalbandijk 19 te Boven-Leeuwen, benedendijks, ten oosten van de grote Wiel bij de Molenstraat, is in...
Boerenhoeve geplunderd door kozakken, Peter van Hess, 1820 © Collectie RKD, CC BY
Kozakken in de Betuwe in 1814
<p>"De dorpen Varik, Neerijnen, Deil, Geldermalsen, Waardenburg, Zoelen en Beesd, enz, zijn wekenlang het tooneel geweest van hunne geweldenarijen, van hunne afpersingen en hun liederlijk...
Publicatie uit 1941: Uitgaansverbod na 21.00 uur
De Tweede Wereldoorlog
<p>10 mei 1940 worden de inwoners van Tiel 's morgens vroeg opgeschrikt door vliegtuigen die naar het westen vliegen. De tweede wereldoorlog is een feit.</p>
Verwoesting van Tiel: Een bordje met doodshoofd waarschuwt voor niet-ontplofte oorlogsmaterialen
Frontstad Tiel
<p>De geallieerde luchtlandingen bij Eindhoven, Nijmegen en Arnhem op 17 september 1944 vormden een keerpunt in de oorlog. De Engelsen namen het Land van Maas...
Tuinbouw in Elst, circa 1910 (Bron: de Gelderland Bibliotheek)
Boeren als veilingmeesters
<p>Rond 1900 was het Rivierengebied een fruit- en tuinbouwgebied. Voor hun afzet waren de boeren afhankelijk van de steden. Een aantal boeren ging zelf naar...
De kersenpluk, aan de dis met hoenderik en bussel - 1940 (Bron: Enspijk.info)
Kersenindustrie in Enspijk
<p>Sinds 1960 mag Cees van der Plaat zichzelf Enspijker noemen. In dat jaar trouwde hij met Geertje van Mourik. Haar ouders woonden aan de Molenkampstraat,...
De Brief van de veldwachter
Beugelen in Opijnen
<p>In de streekarchieven is een document te vinden dat spreekt over de volkssport beugelen. Beugelen blijkt nog steeds te bestaan, vooral in Limburg en Brabant...
De slotgracht om kasteel ’t Hof is voor een groot deel bewaard gebleven. Daaraan is te zien waar het kasteel vroeger stond. © Stichting Historisch Maasbommel
Verhalen over Maasbommel
<p>Maasbommel kent nog verhalen uit de tijd dat het als Hanzestad belangrijk was. Een van die verhalen gaat over Diric met ‘den vallenden wee’, die...
Kasteel Poederoyen tussen 1600 en 1672. © Gelders Archief, PD
Kasteel Poederoyen
<p>Ingeklemd tussen Holland en Brabant is het gebied van de Bommelerwaard strategisch steeds van groot belang geweest. Er wordt beweerd dat de heer van Heusden...
Vuurstenen bijlen uit de Midden-Steentijd gevonden bij Nunspeet, vergelijkbaar met die gevonden op Goilberdingen. © Rijkmuseum voor Oudheden, CC0
Eerste bewoners van Culemborg
<p>André Molenaar (14 jaar) vindt in 1971 op Goilberdingen een vuurstenen bijl. Dit is de oudste soort bijl, vrij ruw, maar met een scherp, afgeslagen...
Een afbeelding van het aanbregnen van versterkingen aan de Diefdijk
De Hollandse verdediging tegen het Gelderse water
<p>Jarenlang heeft Holland zich willen beschermen tegen het water afkomstig uit 'Gelderse' rivieren. De Diefdijk speelt daarbij een belangrijke rol.</p>
Muurreclame van voormalige sigarenfabriek  Dejaco
Elke dag sigaren maken
<p>De Arbeidswet van 1919 bepaalt dat arbeiders in fabrieken maximaal 45 uur per week mogen werken, en maar acht uur per dag. Een hele overgang...
Romeinse vondst Ekershof - insigne. Bron: Stichting Tremele
Ekershof
In 2011 werden op de Ekershof tijdens de aanleg van het nieuwe dorpshart zeer bijzondere archeologische vondsten gedaan. De oudste vondst is een scharnier...
Schoolgebouw in Asch, graafschap Buren, 18e eeuw. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Het schoolreglement van 'Syne Hoogheyt'
<p>In het Burense onderwijs staat net als in de Republiek de Hervormde kerkleer centraal. Deze verwevenheid van kerk en staat verklaart dat in 1685 de...
Een radiowandeling van Radiobaken in Poederoijen, bij de Waterlinie © Radiobaken
Nieuwe Hollandse Waterlinie in Gelderland
<p>Na de vorming van het Koninkrijk der Nederlanden (1813) werd de waterlinie krachtiger dan ooit.</p>
Werkzaamheden in de uiterwaarden voor Ruimte voor de Rivier en natuurontwikkeling, hier aan het Pannerdensch kanaal. Foto Ruben Smit. © Beeldbank Rijkswaterstaat, Ruimte voor de Rivier, Ruben Smit
De Waal als toekomstopgave
<p>De duizenden jaren oude geschiedenis van de rivier en de mensen die er woonden is overal langs de Waal aan het landschap af te lezen.</p>
Portret van Jacob Mom, door Crispijn van de Passe (1574 - 1637) © Rijksmuseum/CC 1.0
Jacob Mom als waterstaatsheld?
<p>In de strijd tussen de Republiek der Zeven Provinciën en Spanje was het Land van Maas en Waal frontgebied. De streek was daarvan het slachtoffer....
De opening van de moskee in Tiel in 1978
De eerste moskee in Tiel
<p>Turkse en Marokkaanse gastarbeiders vestigen zich met hun gezin blijvend in Tiel. Voor hen is een moskee nodig.</p>
Burgemeester Mieke van der Wall-Duyvendak © Gemeente West Betuwe
Mieke van der Wall-Duyvendak
<p>De benoeming in 1964 van Mieke van der Wall-Duyvendak tot burgemeester in Geldermalsen baarde veel opzien. Zij was de tweede vrouwelijke burgemeester van Nederland en...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl