Rivierenland

Lees intro

100 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland; een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.

Schoonheid is niet het enige kenmerk dat opvalt aan het rivierenlandschap. Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek en dat merkt u overal waar u komt in Rivierenland. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken niet zelden duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren. Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Ook voor de cultuurminnende mens is een uitstapje veelbelovend. Rivierenland heeft een schat aan informatie, cultuurgoed en activiteiten te bieden.

1440 Houten fundament voor de Sint-Maartenstoren
De bouw van een toren op hout
<p>Vanaf 900 hadden de burgers van Tiel een eigen kerk, de Sint-Maarten. Die stond niet op de beste grond en zelfs niet in het midden...
Het Tielse stadhuis aan de Vleesstraat
Plooierijen
<p>Als in 1702 stadhouder-koning Willem III kinderloos overlijdt, denken de grote Tielse regentenfamilies weer alle macht in de stad naar zich toe te kunnen trekken.</p>
Het Badhuisplein, gebouwd door de Nutsstichting
Een huis voor de arbeider
<p>Begin twintigste eeuw is het met de huisvesting van arbeiders slecht gesteld. Krotten zijn geen uitzondering.</p>
Een Tielse kermiskoek
Tielsche kermiskoek
<p>De Tielsche Kermiskoek, is een honingkoek die volgens een oud recept bereid wordt. Deze kermiskoek wordt alleen in de derde week van oktober verkocht tijdens...
Band Kinkobra Appelpop 2011 © Jette Janssen, Erfgoed Gelderland CC-BY-SA
Het is het sfeertje wat 't em doet
<p>Appelpop is uitgegroeid tot het grootste popfestival in zijn soort. Appelpop is inmiddels een festival met nationale en zelfs internationale bekendheid. In 2001 bezochten naar...
De Harmonie © KTSM
Koninklijke Vereniging 'Het Tielsch Stedelijk Muziekcorps'
<p>Een aantal vooraanstaande personen in Tiel hebben in 1895 ervoor gezorgd dat er weer een muziekkorps kwam na de opheffing van het Muziekcorps der Dienstdoende...
Pijnacker Hordijk, 1908 © PD
Cornelis Pijnacker Hordijk (1847-1908)
<p>Cornelis Pijnacker Hordijk wordt geboren op 13 april 1847 in het gehucht Drumpt, nabij Tiel. Nadat hij in 1873 is gepromoveerd in het Romeins en...
Steenfabriek Vogelensangh in Deest © Onbekend
Industrie in het Rivierengebied
<p>Na de Tweede Wereldoorlog waren de verwachtingen ten aanzien van de sociaaleconomische ontwikkeling van het Rivierengebied hoog gespannen. De regio zou door een goede infrastructuur...
Grenspaal tussen Hellouw en Haaften © Rien de Schipper, Overzicht Grenspalen in Nederland, Gelderland 1
Van dorpspolder naar waterschap
<p>Na het vertrek van de Romeinen is er waarschijnlijk eeuwen lang weinig aan rivierbeheer gedaan. Totdat in de loop van de Middeleeuwen het rivierengebied dichter...
Ridders vechten om de burcht in de 13e eeuw
De burcht bij Tiel wordt verwoest
<p>Aan het einde van de twaalfde eeuw is Tiel in het bezit gekomen van de hertogen van Brabant. Die hebben hun machtsgebied rond Leuven en...
Kerk en klooster van St. Walburg. Detail uit de kaart van Joh. Blaeu, ca 1650
Het klooster van Sint-Walburg
<p>Rond het jaar 900 is Tiel in het bezit van graaf Waltger van Teisterbant. Hij sticht een kerk en een klooster. Deze worden toegewijd aan...
896 koning Swentibold
Koning Zwentibold
<p>In de achtste eeuw is Dorestad (nu: Wijk bij Duurstede) de belangrijkste haven in het huidige Nederland. Die plaats wordt rond 850 veel geplunderd door...
1956 Drumpt en Wadenoijen bij Tiel. Op de foto onder meer burgemeester Mes van de in 1956 opgeheven gemeente Wadenoijen.
Drumpt en Wadenoijen bij Tiel
<p>In 1956 komt er een einde aan het zelfstandige bestaan van de gemeente Wadenoijen. Deze gemeente bestond naast het dorp Wadenoijen ook uit het dorp...
Fruitteelt in Tiel, 1949 (Fotograaf: Dolf Kruger, bron: [DKR-10001-5], De Waarheid, Nederlands Fotomuseum)
Tiel in wederopbouw
<p>De periode van herstel en wederopbouw had in Tiel lang geduurd. Dat was niet vreemd. Het gebied behoorde tot de zwaarst gehavende streken van Nederland....
1935 de geboorte van Flipje
De geboorte van Flipje
<p>Jamfabriek De Betuwe (opgericht in 1885) heeft begin jaren dertig last van concurrentie die op hun etiketten de naam 'Betuwe' vermelden.</p>
Kaart door Jacob van Deventer, 1560. Hierop zijn onder meer Tiel, Zandwijk, de Linge en Westroijen te zien.
De Linge wordt afgedamd
<p>De rivieren konden tot 1100 elk jaar grote delen van de Betuwe onder water zetten. Tegen die tijd begint de bouw van dijken.</p>
Het statige pand van de Groote Sociëteit. © Alle rechten voorbehouden
Oprichting van de Groote Sociëteit
<p>Vanaf het midden van de achttiende eeuw doet de krant in Nederland zijn intrede. Het zijn maar kleine blaadjes van één of enkele bladzijden en...
De 'puinexpres' rijdt over de desolate Groenmarkt, 1945
Het Bureau Afvoer Burgerbevolking
<p>Tiel is tijdens de Tweede Wereldoorlog tweemaal geëvacueerd. Eerst kortstondig, van 13-15 mei 1940. Vervolgens langduriger in 1944-1945. Met de dag wordt het in Tiel...
1974 Tolbrug
Prins Willem Alexanderbrug
<p>Door de toenemende scheepvaart op de Waal wordt het steeds moeilijker voor de veerponten te Tiel en Ochten om de Waal over te steken. Vooral...
Kaart van Tiel, gemaakt door Jacob van Deventer in 1557. Het onderzoeksgebied is met stippellijnen weergegeven. © Bewerking VUhbs CC-BY-NC
Middeleeuwse nederzetting Zandwijk
<p>In 2014 zijn bij een archeologische opgraving resten van het middeleeuwse dorp Zandwijk aangetroffen. Het onderzoeksgebied ligt op een steenworp afstand ten noordoosten van het...
1850 van alles te koop
Van alles te koop
<p>In de negentiende eeuw ontwikkelt Tiel zich tot een belangrijke centrumplaats voor de handel in vee en agrarische gewassen.</p>
J.D. van Leeuwen, een niet gesigneerde acquarel uit circa 1780
J.D. van Leeuwen, een verlicht Tielenaar
<p>In de loop van de achttiende eeuw komt bij de gegoede burgerij in wetenschap en maatschappijvisie de rede, het verstand en kritische waarneming steeds nadrukkelijker...
1905 SDAP opgericht
SDAP-afdeling Tiel opgericht
<p>Op zondag 3 september 1905 komen zo'n 150 belangstellenden bijeen in de coöperatieve bakkerij 'Vooruitgang zij ons doel' aan de Kijkuit te Tiel.</p>
De Linge tussen Rumpt en Beesd © Michiel Verbeek via Wikimedia Commons, CC BY-SA
De Betuwe
<p>De Betuwe ligt tussen de rivieren de Waal in het zuiden en de Nederrijn en de Lek in het noorden. Het bestaat uit drie delen:...
1009 Noormannen plunderen Tiel
Noormannen plunderen Tiel
<p>Rijkdom trekt rovers aan. Al vanaf 820 wordt West-Europa regelmatig overvallen door plunderaars. Het zijn krijgslieden uit Scandinavië, die Noormannen of Vikingen worden genoemd.</p>
1795 capitulatie Tiel
De Fransen in Tiel
<p>In 1793 verklaart Frankrijk de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden de oorlog. Vanaf de zomer van 1794 veroveren de Fransen snel ons land. In Tiel...
De pomp in Tiel
De pomp op de Tielse Markt
<p>Over de geschiedenis van de omgang met water in Tiel is maar weinig bekend. Onderzoek naar die geschiedenis, van regen tot kraanwater, geeft een interessant...
IJzeren tang gebruikt door de Bataven, waarschijnlijk een hulpmiddel van de veearts. © Museum het Valkhof
Bataafse veearts?
<p>De Bataven stonden in de eerste eeuw vóór Christus bekend als zeer goede ruiters. In de grote Bataafse nederzetting die bij Tiel-Passewaaij werd opgegraven, vonden...
Het op 3 februari 1922 geopende badhuis aan het Badhuisplein
Cholera in Tiel
<p>Door slechte hygiënische woonomstandigheden breken in Tiel geregeld besmettelijke ziekten uit. Vooral volksbuurten als bij de Kromme Elleboog, het Bleekveld, de Hucht en bij de...
Tielse munten zijn teruggevonden van Engeland tot aan het Oostzeegebied
Tielse munten
<p>In 950 geeft de Duitse keizer de kerk van Tiel weg, maar de rest van de stad houdt hij in bezit. Tot zeker 1100 woont...
Het landschap van de oeverwal: het gehucht Heesselt, gezien vanaf de Waalbandijk. De lichte, zandige, kleigrond is ideaal voor tuinbouw, akkerbouw en fruitteelt. © Foto Overland, CHW Gelderland-521, 2003
Boerderijen, kerken en dorpen vanaf de middeleeuwen
<p>Het huidige Waallandschap, hangt samen met de landbouw die zich vanaf de middeleeuwen op de oeverwallen en komgronden ontwikkelde. Ook de dorpen hebben hun oorsprong...
Flipje viert feest
Het succes van Flipje
<p>Als je Tiel met jam verbindt kom je bij Flipje uit. De grote held van Tiel heeft zelfs een eigen standbeeld en een eigen museum....
Huis van Zoelen in 1728 © Wikipedia Commons/PD
Dirck Vijgh (1531-1615)
<p>Dirck Vijgh werd in 1531 geboren als oudste zoon van Claes Vijgh en Anna van Gelder. Van vaderszijde stamde hij uit een oud aanzienlijk riddermatig...
Publicatie uit 1941: Uitgaansverbod na 21.00 uur
De Tweede Wereldoorlog
<p>10 mei 1940 worden de inwoners van Tiel 's morgens vroeg opgeschrikt door vliegtuigen die naar het westen vliegen. De tweede wereldoorlog is een feit.</p>
Joodse Begraafplaats Tiel in de zomer van 2020 © Stichting ter Navolging Tiel - CC-BY-SA-NC
De Joodse Begraafplaats Tiel
<p>De Joodse begraafplaats in Tiel dateert van 1827 en werd tien jaar eerder gerealiseerd dan de Tielse sjoel (inwijding in 1839). Tot dan werden leden...
Hoes van de single van popgroep The Dream die in 1970 op de waalkade optrad
Popgroep The Dream
<p>De jaren zestig brengen grote veranderingen op maatschappelijk en cultureel gebied. Jongeren laten van zich horen. Met eigen muziek, bromfiets, lange haren, happenings en popconcerten...
1672 dwangleveranties aan Fransen
Het rampjaar
<p>In 1672 raakt de Republiek der Zeven Vereenigde Nederlanden in oorlog met Frankrijk, Engeland, Munster en Keulen. Juni dat jaar trekken Franse troepen over de...
1880 J.N. Daalderop sticht metaalwarenfabriek
J.N. Daalderop sticht zijn metaalwarenfabriek
<p>In 1880 neemt Johannes Nicolaas Daalderop de stoomkoperdraaierij van de weduwe Pas in de Waterstraat over. Het is de grondslag voor een bedrijf dat zou...
1951 Tiel  Molukkers bij Villa Elzenpasch
Nieuwkomers
<p>Door de politieke situatie in Indonesië komen er heel wat mensen ongewild naar Nederland. Eerst komen er in 1950 Indische Nederlanders.</p>
Hoogstam fruitbomen met rondscharrelende varkens in Tiel (ca. 1940) © Fotocollectie Regionaal Archief Rivierenland (0670-M1020)
Ontwikkeling van de fruitteelt in het rivierengebied
<p>In de zeventiende eeuw werd de Betuwe de 'gemeyne appelkelder van Holland en Vriesland' genoemd. In 1897 werd deze streek in een tuinbouwblad betiteld als...
Kaart van Tiel ©  Frederick de Wit (ca 1668), Gelders Archief RAG-0963-86, PDM
De stad Tiel en ambtman Claes Vijgh in 1572
<p>Op 1 april 1572 werd per ongeluk Den Briel ingenomen door de Geuzen. Dat werd gevolgd door een golf van steden die naar Oranje overgingen,...
Afbraak van metaalwarenfabriek Daalderop aan de Binnenhoek, jaren tachtig
Tintreurnis
<p>Vooral in de jaren zestig en zeventig ontwikkelt Tiel zich tot een echte tinstad. Diverse fabrieken leveren producten in het geliefde materiaal.</p>
Burgemeester Cambier van Nooten houdt een toespraak bij de realisering van de 50.000ste naoorlogse woning in Nederland. Het huis staat in de Gasthuisstraat
De 50.000ste woning in de Gasthuisstraat
<p>Mei 1945 is Tiel door oorlogsgeweld voor een groot gedeelte vernield. Dat betekent puin ruimen en opbouwen.</p>
Fruitcorso Tiel, 2018 © Kattiel/Wikipedia, CC-BY 4.0
Het eerste fruitcorso
<p>De Betuwe en fruit zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Deze relatie vormt de basis voor het jaarlijkse oogstfruitcorso dat dit jaar voor de eerste maal...
Fruitcorso in Tiel
Het Tielse fruitcorso
<p>Het woord 'monument' suggereert meestal een gebouw, maar ook een traditie kan monumentaal zijn, namelijk 'de moeite waard om te behouden'. Dit geldt zeker voor...
Het fruitcorso van Tiel
Fruitcorso
<p>Sinds de jaren zestig bestaat het corso wat jaarlijks gehouden wordt in Tiel. Een aantal dorpen maakt dan een praalwagen met zaden en fruit. De...
Gedenkplaat aan de Waalstraat te Tiel © Wikipedia Commons, CC2.5
Veertien burgers uit Wamel geëxecuteerd in Tiel
<p>In Tiel vond op 20 september 1944, tijdens Operatie Market Garden, een executie plaats. Bij deze executie werden veertien burgers uit Wamel door de Duitsers...
Gezusters Spiering © Regionaal Archief Rivierenland
Gezusters Spiering
<p>Dat ook filantropische instellingen in Nederland profiteren van gedwongen arbeid van Afrikanen en Aziaten in de koloniën, blijkt uit het verhaal van de zusters Johanna...
1811 Tiel krijgt een rechtbank
Tiel krijgt een rechtbank
<p>Eeuwenlang hoorde Tiel bij het Kwartier van Nijmegen. Maar nadat Nijmegen en Tiel in 1810 Frans zijn geworden, gaan ze bij verschillende departementen horen.</p>
Een nederzetting uit de prehistorie
De eerste bewoners in de streek
<p>Het rivierengebied is van oudsher een streek met veel water. Het hoort bij de delta van de Rijn.</p>

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl