Het zelfstandige graafschap Gelre moest worden beschermd tegen mogelijke invallen vanuit het Oversticht; en omgekeerd. Bij Dorth stonden aan weerszijden van de grens versterkte kastelen.
Hoewel het kwartier Zutphen binnen Gelre een relatief veilig gebied was werd het wel bedreigd door de bisschoppen van zowel Utrecht als Münster, dat wil zeggen aan de noord- en oostkant van Lochem. Niet alleen Dorth, maar bijvoorbeeld ook Verwolde, Ampsen en Nettelhorst begonnen hun bestaan als burcht: een versterkt kasteel met dikke muren, kantelen, meestal met torens en een (dubbele) slotgracht. Geen van de burchten in dit gebied heeft overigens de tachtigjarige oorlog overleefd.
Beschermd door de grenskastelen konden de eigenaren van de overige kastelen in Lochem zich vrij veilig voelen en hun eigen bestaan helemaal richten op wooncomfort en versterken van hun economische macht. De economische functie resulteerde in boerderij-achtige gebouwen, soms uitgebreid met een Heerenkamer, voor tijdelijk verblijf van de landsheer. Zo'n Heerenkamer was vaak de basis voor een steeds luxer woongedeelte met een steeds statiger voorkomen. In de Graafschap waren er veel meer van deze bouwsels dan in andere Gelderse kwartieren. Zoals bijvoorbeeld de Cloese, den Dam, Oolde, de Boekhorst, ’t Haveke en nog veel meer.
Veel later werd dit gebied rijk aan 'buitenplaatsen' van stadse burgers. Maar dat is weer een ander verhaal. In Lochem zegt men wel; 'Vorden heeft de naam, maar Lochem heeft de kastelen'.
Zie ook de websites van HG Lochem Laren Barchem & De Elf Marken.
Focko De Zee 2021, CC-BY-NC-SA
Lochem
Streekgeschiedenis
1000-1500
Lochem
Achterhoek