Kasteel Keppel in de gemeente Bronckhorst

Van een woontoren tot een oorlogshospitaal

Kasteel Keppel in Laag-Keppel 1743 © Tekening Jan de Beijer. Beeldbank Nederlandse Kastelenstichting.

Kasteel Keppel, 1850-1854 © Gelders Archief.

Kasteel Keppel in Laag-Keppel, 1745/1774 © Tekening Jan de Beijer, gravure Hendrik Spilman. Beeldbank Nederlandse kastelenstichtin...

Foto 3/4

Ridders van Gelre: Kasteel Keppel (Omroep Gelderland)

Video 4/4

In de Achterhoek zijn in 2005 zes gemeenten samengevoegd onder de naam Bronckhorst. In de middeleeuwen worden in dat gebied een groot aantal kastelen gesticht op de vruchtbare gronden langs de IJssel en de Oude IJssel. Kasteel Keppel in Laag-Keppel, dat in 1404 stadsrechten krijgt, ligt tussen twee armen van de Oude IJssel en is vaak het strijdtoneel van grensverleggende machthebbers.

Nooit verkocht, alleen vererfd

Kasteel Keppel is waarschijnlijk rond 1300 ontstaan uit een woontoren, die later steeds verder uitgebreid is. De dochter van Wouter van Keppel trouwt in het begin van de veertiende eeuw met iemand uit het geslacht Van Voorst. Daarna gaat Keppel over in handen van het geslacht Van Polanen van Asperen en vervolgens naar de familie Van Heeckeren van Rechteren. Kleinzoon Frederic van Rechteren wordt in 1500 de heer van Keppel.

Wisselende contacten

Frederic steunt in 1502 de Gelderse hertog en in 1510 de Spaanse koning. In beiden jaren leidt dat tot ernstige beschadiging van het kasteel door de tegenstanders. De oudste dochter van Frederic trouwt in 1530 met Johan van Pallandt, waardoor Keppel vier eeuwen lang binnen dezelfde familie blijft. Rond het kasteel blijft het onrustig. Vader Johan hangt de Reformatie aan, maar zoon Frederic laat zelfs een Spaans garnizoen toe in Keppel. Hierdoor vindt in 1582 een nieuwe inname en bijbehorende verwoesting plaats.

Herbouw en nieuwe problemen

Frederics zoon Johan vindt pas in 1605 middelen om kasteel Keppel te herbouwen. Tot 1665 maakt het kasteel een betrekkelijk rustige tijd door. In dat jaar neemt de oorlogszuchtige vorst en bisschop van Münster echter Keppel in. In het rampjaar 1672 maken de Fransen, in hun streven naar natuurlijke grenzen, Keppel tot hun hoofdkwartier. Hun koning Lodewijk XIV verblijft er tijdens de onderhandeling met de Republiek der Nederlanden.

Stabiel familiebezit van een geslacht van bouwers

Het geslacht Van Pallandt blijft tot in de twintigste eeuw in het bezit van kasteel Keppel. Wel verandert het uiterlijk van het kasteel, vooral na de verwoestingen in voorgaande eeuwen. In 1750 vindt er weer een belangrijke verbouwing plaats en rond 1850 wordt de achtervleugel aangebouwd als laatste grote verbouwing. De parkaanleg rond het kasteel verandert eveneens in verschillende perioden. In de Tweede Wereldoorlog richten de Duitsers kasteel Keppel in als hospitaal. Vanaf 1962 bestaat er een Pallandt van Keppel Stichting en ruim tien jaar later wonen er weer leden van de familie Van Pallandt in het kasteel.

Bronnen:

Jan Vredenburg (eindred.), Kastelen in Gelderland, Uitgeverij Matrijs, Utrecht 2013, p. 152-156.
De Ridders van Gelre over kasteel Keppel: https://youtu.be/Cr7hSwavkk0