J.P. graaf van Limburg Stirum (1873-1948)

Voor zelfbestuur en economische ontwikkeling

Van Limburg Stirum wordt geboren op 2 februari 1873 als telg uit een bekend Gelders geslacht. Hij doorloopt het gymnasium in Zutphen en volgt daarna een rechtenstudie aan de Leidse universiteit. Na de rechtenstudie gaat hij in diplomatieke dienst met onder andere standplaatsen in Den Haag, Constantinopel, Peking en Stockholm. In deze laatste functie is hij nauw betrokken bij de voor Nederland belangrijke neutraliteitspolitiek tijdens de Eerste wereldoorlog. Deze internationale ervaring doet het oog van de minister van koloniën Pleyte op hem vallen voor de post van gouverneur generaal van Nederlands-Indië.

Gouverneur generaal (1916-1921) 

Van Limburg Stirum is vooral bekend geworden vanwege de voortgang van de staatkundige vernieuwingen die door Van Heutz en Idenburg zijn ingezet. Hij installeert een Volksraad in 1918. Het zorgt ervoor dat er door Indonesische groeperingen en Europeanen politieke partijen worden opgericht. In Batavia is de Europese bevolking bij de oprichting minder enthousiast over de Volksraad. Bij de installatie is er slechts een vlag langs de route. 

Voedselvoorziening in gevaar  

Als begin 1918 door exportverboden van rijst leverende landen de voedselvoorziening gevaar loopt, neemt Van Limburg Stirum een aantal maatregelen waar zowel de Europese industrie als de Indonesische boer de nadelige gevolgen van ondervindenDe maatregelen zijn onder andere; gedwongen verkoop van rijst aan het gouvernement en de distributie hiervan door het gouvernement. Tevens moeten de Europese ondernemingen hun braakliggende terreinen met voedselgewassen beplanten en wordt de toestemming voor export alleen verleend bij gelijkwaardige import. 

Roep om zelfbestuur 

Na de Eerste Wereldoorlog laten de Indonesische nationalisten steeds luider hun roep om zelfbestuur klinken. De krenkende en neerbuigende houding van de Europeanen ten opzichte van de inlandse bevolking zijn een veelgehoorde klacht. Een onderzoek in de buitengewesten naar de herendiensten en belastingheffing resulteert in het ontslag van enkele hoge ambtenaren en een slechte verhouding met de lagere kringen van het Binnenlands Bestuur. Van Limburg Stirum stelt aanzienlijke uitbreidingen van bevoegdheden van de Volksraad in het vooruitzicht. Dit leidt echter tot protesten van de Europese gemeenschap en de minister van koloniën, A.W.F. Idenburg. Idenburg gaat niet akkoord en een aantal Indonesische politieke bewegingen besluit hierop, naar het voorbeeld van Ghandi, niet meer aan de verkiezingen van de Volksraad mee te werken. 

De laatste jaren 

Het laatste jaar van zijn ambt krijgt hij een moeizame verhouding met de nieuwe minister van koloniën. Daarbij heeft hij door de eerdere ingrepen het Binnenlands Bestuur van zich vervreemd. Ook is de Europese industrie niet gecharmeerd van zijn hervormingspolitiek. Hierdoor beschikt hij niet meer over voldoende daadkracht om verdere ontwikkelingen ingang te zetten. Het door hem ingevoerde financiële beleid heeft voor Nederlands-Indië blijvende gevolgen. 

Carrière na vertrek uit Nederlands-Indië. 

Na zijn vertrek als gouverneur generaal in 1921 zal hij nog diverse functies vervullen als buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister in achtereenvolgens Caïro, Berlijn en Londen. In de periode van Berlijn maakt hij nog de machtsovername van Hitler mee. Hij steekt hierbij zijn afkeer voor het nazisme niet onder stoelen of banken. Na zijn functie in Londen keert hij in 1939 terug naar Nederland en vestigt zich op het oude familielandgoed IJsselvliedt. Op 17 januari 1948 overlijdt hij in Den Haag.  

Deze reeks gaat over een aantal uit Gelderland afkomstige personen die een rol speelden in het kolonialisme en/of de slavernij. Erfgoed Gelderland is bezig naast de vaak goed gedocumenteerde verhalen over deze personen ook het verhaal van de onderdrukte gekoloniseerde en tot slaaf gemaakten nader te belichten. Wie zijn dit en hoe is hun leven verlopen? Hierover kunt u ook lezen in de special ‘Sporen van slavernijverleden in Gelderland’. 

Bronnen en verder lezen:

  • L.P. van Putten, Ideaal en werkelijkheid, gouverneurs-generaal in dienst van de staat 1796-1945 (2003).
  • Parlement.com, Limburg Stirum.
  • Wikipedia, Limburg Stirum.
  • Biografisch Woordenboek van Nederland, Limburg Stirum. 


Rechten

Olga Spekman, CC-BY-NC

  • Oost - West

  • Personen

  • 1800-1900

  • Zutphen

  • Achterhoek

Relevante links

Verwante verhalen

Lees meer

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl