Deelen opgedeeld

De tastbare erfenis van vliegveld Deelen

Arnhem. De Koningsweg, in het midden, van links naar rechts. Onder Klein Heidekamp en Groot Heidekamp, 14-03-1945.

Apeldoornseweg, 1990-2000.

Net na de oorlog lag Nederland in puin. De nieuwe machtsverhoudingen in de wereld hadden ook gevolgen voor vliegveld Deelen bij Arnhem. Het vliegveld, dat eerst zijn nut had bewezen aan de Duitse bezetter, werd nu geschikt gemaakt om voor de NAVO ingezet te kunnen worden. Nog altijd is binnen de gemeentegrenzen van Arnhem en Ede de bewogen geschiedenis van vliegveld Deelen te zien.

Van nazi’s naar NAVO

De Duitse baan 3 werd op de standaardafmetingen van de NAVO gebracht. Aan de noordzijde werd een nieuwe ringrolbaan aangelegd en ten oosten van de startbanen kwamen er vijf clusters met vliegtuigopstelplaatsen. Tegenwoordig geven deze dispersals een tijdsgebonden beeld: een wederopbouwbeeld met enkele hangars en een nieuwe verkeerstoren gecompleteerd.

Van ‘warme’ oorlog naar Koude Oorlog

Het uitzonderlijke van vliegveld Deelen is dat het als ensemble uit de bouwtijd gaaf bewaard is gebleven. Het is een voor die tijd zeer modern en goed geoutilleerd vliegveld, dat vanaf de tijd van vliegbasis Deelen onafgebroken militair gebruikt is. Bovendien is vliegveld Deelen het enige vliegveld in Nederland dat nog een goed beeld geeft van hoe een (bijzonder) militair vliegveld uit de Tweede Wereldoorlog eruitzag. De Koude Oorlog heeft later een nieuwe dimensie aan Deelen toegevoegd en laat de fysieke overblijfselen uit de Tweede Wereldoorlog volledig intact. Alle andere Duitse vliegvelden in Nederland zijn op grote schaal gemodificeerd of bestaan al niet meer.

René Vossebeld, fragment uit het artikel 'Het belang van Deelen'.