De hel van Ellecom

Landgoed Avegoor tijdens de Tweede Wereldoorlog

Ellecom (Bron: Stichting Liberation Route Europe)

Landgoed Avegoor heeft alles in zich; idyllisch, comfortabel, luxueus. En toch voldeed het in 1941 niet aan de eisen van Hauptsturmführer Brendel. Hij kreeg hier de leiding over de school die de bakermat van de Nederlandse SS kan worden genoemd. Joodse onschuldige mannen werden onder onmenselijke omstandigheden gedwongen de uitbreidingen uit te voeren.

Op het oude landgoed ten noordoosten van Arnhem was sinds 1941 een 'school van het kwaad' gevestigd: de 'SS-Schule Avegoor'. Voor de 139 Joden die er gedurende enkele maanden onder erbarmelijke omstandigheden moesten werken, was het de 'Hel van Ellecom'.

SS-school

Het landgoed in Avegoor dateert uit 1356. Het landhuis werd gebouwd in 1847. Op 1 mei 1941 vestigde er een school van de Nederlandse SS. Vanaf oktober van dat jaar was de leiding ervan in handen van de voormalige bevelhebber van de SS-Wachbataillon Nord-West, Hauptsturmführer Alfons Brendel. De destijds 29-jarige Brendel was afkomstig uit Beieren en had voor de oorlog geschiedenis en filosofie gestudeerd. Ook had hij sportlessen gegeven bij de SS.

Paramilitaire opleiding

Hij hechtte veel waarde aan een paramilitaire opleiding voor Nederlandse vrijwilligers, die in groepen meerdere weken in het onderwijsinstituut van de SS verbleven. Ze leerden omgaan met wapens en kregen levensbeschouwelijk onderwijs. Ze leerden ook hoe ze moesten omgaan met de 139 Joden die vanuit Amsterdam, Rotterdam en Den Haag naar Ellecom waren gebracht, en die volgens de nazi-ideologie 'niet-arisch' waren.

Liberation Route

Het bijgevoegde luisterverhaal is geproduceerd door de Stichting Liberation Route Europe, in samenwerking met o.a. Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945 en Airborne Museum 'Hartenstein'. Ga naar www.liberationroute.nl voor meer luisterverhalen over het einde van de Tweede Wereldoorlog in Gelderland.

Educatie

Bij dit verhaal is er voor leerlingen van groep 7 en 8 van het basisonderwijs (10-12 jaar) en voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs (12-14 jaar) een lesbrief beschikbaar. De Liberation Route-lesbrieven sluiten aan op het landelijke verhaal over de Tweede Wereldoorlog met lokale verhalen over de oorlog en de bevrijding. De leerlingen ervaren hoe lastig het is om in oorlogstijd keuzes te maken.