De grensstreek Gelderland - Limburg

Het natuurgebied de Mookerheide vormt de korte en onopvallende grens tussen Gelderland en Limburg. Het gebied wisselde door de eeuwen heen vaak van eigenaar. Oorspronkelijk hoorde het bij de heerlijkheid Mook, die in handen was van het bisdom Aken. In 1227 verkocht de bisschop Mook echter aan graaf Gerard III van Gelre. Twee eeuwen later schonk hertog Karel de Stoute, die korte tijd over Gelre heerste, de heerlijkheid weer aan het rivaliserende hertogdom Kleef.

Deze tekst is onderdeel van de fietsroute Gelderse Grenzen gemaakt bij het Erfgoedfestival 2018: Over grenzen van Gelderland.

Slag op de Mookerheide

De beroemdste historische gebeurtenis in deze streek is de Slag op de Mookerheide. Deze veldslag vond plaats op 14 april 1574, in het begin van de Tachtigjarige Oorlog. De broers Lodewijk en Hendrik van Nassau trokken met 10.000 tot 13.000 soldaten vanuit Frankrijk naar Nederland. Ze waren van plan zich in de Betuwe bij de troepen van hun andere broer Willem van Oranje aan te sluiten. In Nijmegen wilden ze de Waal oversteken, maar daar kwamen ze nooit aan. Het Spaanse leger wachtte de broers op de Mookerheide op. Er vond een bloederige veldslag plaats waarbij Lodewijk en Hendrik om het leven kwamen.

Legendes

De slag maakte diepe indruk op de bevolking van Mook. Zij vertelden elkaar allerlei legendes over de heide: zielen van overleden soldaten waarden er rond en bokkenrijders zouden er de duivel ontmoeten. Een andere legende is die van Kiste Trui, een vrouw die ervan overtuigd was dat de broers Van Nassau een schat op de heide hadden achtergelaten. Haar hele leven zou ze tevergeefs naar de schatkist zoeken.

Van Pruisen naar Limburg

Mook en de Mookerheide bleven tot 1609 Kleefs bezit, maar gingen later over in Brandenburgse en Pruisische handen. Pas in 1815, bij het ontstaan van het Koninkrijk der Nederlanden, werd het gebied bij ons land gevoegd. Het ging toen echter niet bij Gelderland maar bij Limburg horen.