Clément van Maasdijk, luchtvaartpionier

Een van de eerste luchtvaartpioniers van Nederland

Clément van Maasdijk aan de start van de vliegtuigshow in Heerenveen in 1910.

Foto 1/5

Clément van Maasdijk

Foto 2/5

Clément van Maasdijk met Jeanne Ladenius, ca. 1910

Foto 3/5

Gedenksteen voor Clément van Maasdijk op de heide in Schaarsbergen

Foto 4/5

Clément van Maasdijk, EYE Filmmuseum

Video 5/5

Clément van Maasdijk, één van de eerste luchtvaartpioniers van Nederland vond een tragische dood op 27 augustus 1910. Het Friese Heerenveen organiseerde van 31 juli tot en met 4 augustus 1910 een vliegdemonstratie en Van Maasdijk zou daar aan meedoen. Hij zou dan de eerste vlieger zijn die boven Nederland het luchtruim koos. Helaas werd hij afgetroefd door de firma Verwey & Lugard. Zij organiseerde een eigen demonstratie door Johan Hilgers boven het eigen vliegveld in Ede.

Vliegdemonstraties Clément van Maasdijk

De vliegdemonstratie van Van Maasdijk in Heerenveen werd toch een groot succes. De noviteit van het vliegtuig trok meer dan 4000 enthousiaste bezoekers. Een vliegshow in die tijd wordt vaak vergeleken met de maanlanding in onze tijd. In Heerenveen werd voor hem een gedenkteken opgericht, en werden een school en een straat naar hem vernoemd. Van 14 tot 18 augustus gaf Van Maasdijk een drietal minder geslaagde demonstraties op het Hanenburg in Den Haag. De sterke wind hield hem, naar eigen zeggen, aan de grond. Van 28 tot en 31 augustus 1910 was er een vliegweek georganiseerd in Arnhem waar Van Maasdijk ook een demonstratie zou geven. Het vliegveldje met hangar lag aan de Rustwatlaan.

Het gaat mis

Hij gaf de avond voor aanvang een korte demonstratie voor zijn verloofde Jeanne Ladenius, het organisatiecomité, wat vertegenwoordigers van de pers en enkele monteurs. Jeanne Ladenius was de dochter van een Arnhemse notaris die ook plaats had in het comité wat Clemens contracteerde voor zijn vliegshow.

Bij het vierde rondje ging het mis. Hij stortte met zijn Sommer dubbeldekker neer op de Warnsbornse heide en werd geplet door de motor. Hij heeft hierdoor de twijfelachtige eer om het eerste slachtoffer van de luchtvaart te zijn in Nederland.

Begraafplaats Van Maasdijk

Van Maasdijk werd onder grote belangstelling begraven op begraafplaats Moscowa in Arnhem. Zijn graaf is daar tot op de dag van vandaag. De Warnsbornse heide, waar het ongeluk plaats vond, wordt sindsdien ook wel het 'heitje van Maasdijk' van genoemd. Daar bevindt zich midden op het hoogste punt van de heide een gedenksteen.

Borstbeeld Van Maasdijk

Aan de Kemperbergerweg in Schaarsbergen, vlak voor de protestantse kerk staat een borstbeeld van Clément van Maasdijk. Dit beeld stond oorspronkelijk op zijn graf op de begraafplaats Moscowa.

Geïnteresseerd in de 4 films uit de collectie van EYE? Neem dan contact op met Leenke Ripmeester van EYE Sales Collecties: sales@eyefilm.nl.