Indrukwekkende toespraak bevrijders Beusichemse Markt gevonden

Vuursteun bij bevrijding van de Betuwe

Nu we de toespraak bij die parade hebben gevonden, kunnen we even teruggaan naar 1945 en voelen hoe het was op de Markt voor de mannen van het 98e regiment van The Sussex and Surrey Yeomanry. De Canadezen bevrijdden de Betuwe, maar niet zonder de vuursteun van deze Britse troepen. De toespraak geeft een beeld van de harde oorlogswerkelijkheid van geallieerde troepen die zich via Italië omhoog vochten, maar ook de vriendschap.

Brigadier A. Murphy's toespraak

Hieronder volgt de waarschijnlijk indrukwekkendste toespraak ooit gehouden in Beusichem. De Canadese Brigadier A. Murphy sprak de Britse manschappen toe op de Beusichemse Markt.

'We ontmoetten elkaar voor het eerst in Sicilië. Jullie waren als regiment al gehard in de strijd. Wij waren dat niet. Eigenlijk hadden wij maar één regiment in de brigade met enige ervaring – het veertiende regiment. Dit regiment vocht in Dieppe in 1942 en verdomd weinig van hen kwam levend terug. Vanaf Sicilië vochten we samen omhoog in de laars van Italië, tot uiteindelijk de Duitse verdediging in de Gothische linie. En in al deze gevechten hebben we een groot respect gekregen voor jullie vechtcapaciteit. Jullie hebben officieren verloren en mannen in de gevechten. Zij stierven om Canadese levens te redden. Geloof me, we zullen dat nooit vergeten.

Er waren verschillende momenten waarop ik vreesde dat we jullie kwijt raakten. Hogere commandanten hadden orders daartoe en meer dan één keer heb ik me uitgesproken voor jullie, één keer tegen generaal Leese zelf, commandant van het Achtste Leger. Toen we zonder jullie zouden uitgezonden worden, ging ik naar zo'n koperen hoed en zei: "Hoe is het in Godsnaam mogelijk dat ik moet vechten zonder mijn rechterarm."

Vervolgens zijn we naar Frankrijk uitgezonden en dit keer dacht ik dat we jullie echt kwijt waren. Ik wilde jullie daar ook hebben, omdat ik wist dat jullie dan dichter bij Engeland zouden zijn en ik had hoop dat jullie verlof zouden krijgen en even konden terugkeren naar jullie geliefden. Ik wilde dat voor jullie terugdoen. Toen vond ik gelukkig de man in hogere kringen die naast verstand ook een hart had. Dat is een ongebruikelijke combinatie. Dus we bleven samen. Als je wist hoe mijn officieren en mannen juichten toen ze hoorden dat jullie ook mee gingen naar Frankrijk met ons, dan zou je geen twijfel hebben over hoe hoog onze achting is voor jullie regiment.

Nu gaan onze gedachten weer naar het normale dagelijkse leven. Over enige tijd zullen jullie weer met vrienden in de Engelse pubs praten over de slagen waarin jullie vochten. We houden allemaal van die pubs. Je zult praten over die slagen, maar je kunt ook zeggen dat op 31 mei 1945, een Canadese brigadier op een verhoging voor publiek – al verwacht ik niet dat veel van deze Nederlanders Eengels kunnen – jullie vertelde dat hij vierduizend officieren en mannen onder zich heeft die elke keer hun hoed zouden afnemen, altijd, overal, vanwege de moed, de vaardigheid en gevechtsdoelmatigheid van de mannen van het Surrey and Sussex Yeomanry."

Dit verhaal over de toespraak in Beusichem is ingestuurd door Jeroen Verheul. Meer verhalen over Beusichem (in oorlogstijd) staan op Beusichem Leeft. Lees de andere ingezonden verhalen bij het project 'WO2-verhaal Gezocht' in de special Getuigen van de Oorlog.

Rechten

Jeroen Verheul, CC-BY-NC