Zorginstellingen 19e eeuw

Huis van Barmhartigheid

In 1864 zet Ermelo de eerste stappen in de zorg door opening van Het Huis van Barmhartigheid. De grondlegger dominee Hermanus Willem Witteveen vangt zwervers en daklozen op. Vanaf 1917 verliest het huis zijn barmhartigheid. Het wordt tot de Tweede Wereldoorlog een conferentie-vakantieoord en vanaf 1941 de secretarie van de gemeente. Na een brand wordt het pand in 1978 gesloopt.

Psychiatrisch ziekenhuis Veldwijk

In 1886 worden de eerste paviljoens in gebruik genomen door psychiatrische patiënten. In de beginjaren bouwt men voortvarend. Het ene paviljoen na het andere paviljoen komt tot stand. In de jaren zestig van de twintigste eeuw verandert het bosterrein steeds meer in een open parklandschap. Door de terugloop van patiënten is een deel van het terrein niet meer nodig voor de psychiatrische zorg. Het terrein krijgt een gemengd karakter door een deel te gebruiken voor woningbouw.

’s Heeren Loo

Net als alle andere zorginstellingen heeft ’s Heeren Loo een grote stempel gedrukt op Ermelo. De stichting voor verstandelijk gehandicapten start op 6 februari 1891 hun werkzaamheden. ’s Heeren Loo groeit tot een complete zorginstelling. Fokko Kortlang komt als directeur, personeel wordt aangenomen en paviljoenen worden gebouwd. Het leven van een verpleegkundige is in die tijd zwaar. Zij werken van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat. De kijk op de zorg verandert. Rond 1965 wordt de familie meer betrokken bij de patiënten. Na 1990 ontstaat ook kleinschalig wonen: zorg aan patiënten in een huis in een woonwijk.

Ziekenhuis Salem

Het ziekenhuis is in 1898 één van de eerste twee ziekenhuizen van de “Vereniging tot bevordering van de Gereformeerde ziekenverzorging in Nederland”. Tot 1913 staat het ziekenhuis op verschillende locaties. De eerste jaren werken er alleen zusters in het ziekenhuis. De huisartsen behandelen hun eigen patiënten in het ziekenhuis. In 1913 wordt het ziekenhuis gebouwd aan de Wilhelminalaan 15. Er komen steeds meer bekwame doctoren in het ziekenhuis werken. Het ziekenhuis groeit uit tot een volwaardig ziekenhuis. In de jaren zeventig van de twintigste eeuw ontstaan ideeën voor de bouw van een nieuw streekziekenhuis. Harderwijk en Ermelo verschillen van mening waar het nieuwe streekziekenhuis moet komen. De overheid hakt de knoop door. De wijk Stadsweiden in Harderwijk wordt de nieuwe locatie. Vanaf juni 1987 kunnen patiënten terecht in het nieuwe streekziekenhuis St. Jansdal. Op het voormalige Salemterrein zijn woningen en appartementen gebouwd.

Invloed van de zorginstellingen op Ermelo

De komst van deze instellingen zorgt, behalve voor een sterke economische groei - werkgelegenheid, middenstand, woningbouw - ook voor een flinke toename van het aantal inwoners en een verandering in de sociaal-maatschappelijke samenstelling van de bevolking.

Dit is een venster uit de Canon van Ermelo

Vorige vensterVolgende venster

Bronnen en verder lezen:

• Zorg, geschiedenis van de gezondheidszorg in Ermelo – Jan Bolt en Gert Hofsink – uitgave 2011

Rechten

Canoncommissie Ermelo, 2022, CC-BY-NC