Wederopbouw in de Achterhoek
Na de Tweede Wereldoorlog werd de Achterhoek weer opgebouwd.
Lees intro
93 verhalen
Bekijk volledige kaart
Tegelijkertijd deden veel vernieuwingen hun intrede in het dagelijks leven. Hoe beleefden inwoners van de Achterhoek deze periode en wat zijn de belangrijkste herinneringen aan deze tijd? Voor het project ‘Een nieuwe tijd! Wederopbouw in de Achterhoek’ vertellen (oud)-inwoners over opgroeien, werken en wonen in de Achterhoek in de periode 1940-1965. Het project is een initiatief van elf Achterhoekse gemeenten, uitgevoerd door Gelders Genootschap en Erfgoed Gelderland.
Wonen in een kippenhok
<p>Jan van Hal (1941) maakte als klein kind de oorlog van zeer dichtbij mee. Met de bevrijding waren de moeilijkheden nog niet voorbij. Hij vertelt...
Weer een vader die ook Hunteler heette
<p>Mevrouw Gerrie De Bie-Hunteler (1937) is twee jaar als haar vader overlijdt. Ze vertelt over hoe ze een tweede vader kreeg en over haar jeugd.</p>
Na de oorlog niet doorleren
<p>Thijs Wentink werd geboren op 6 december 1932. Het waren de crisisjaren. Er was niets, maar dat was bij iedereen zo, dus het was gewoon....
Verliefd, verloofd, getrouwd en verder
<p>Bennie te Roller (1935) en Paulien te Roller-klein Goldewijk (1937) zijn opgegroeid in het Zieuwent van net na de oorlog. Ze groeien op in een...
‘Maar dat waren allemaal NSB-ers’
<p>Wim Elferink werd net na de oorlog geboren maar kreeg van zijn ouders veel te horen over de oorlog. Hij vertelt hier over wat er...
We hadden twee voorkamers
<p>Mevrouw Gerrie De Bie-Hunteler (1937) is geboren op de Nieuwe Weg in Lochem. Haar ouders hadden daar een boerderij. Ze vertelt over het leven op...
Roomse ringen van een niet-roomse juwelier
<p>Mevrouw Wekking-Idskes (1926) kwam na haar huwelijk in 1951 in Lichtenvoorde wonen. Dat je als katholiek niet bij een protestants kerkkoor ging, begreep ze wel....
Een nieuwe tijd, een nieuwe verbinding
<p>Eduard Riewald (1939) is geboren en getogen in Doesburg. Hij herinnert zich de tijd dat er geen vaste verbinding was over de IJssel in Doesburg....
Ruimte voor de auto
<p>Pas tijdens de ruilverkaveling begin jaren ’70 kwamen er in Zieuwent en omgeving geasfalteerde B-wegen. Vóórr die tijd waren er alleen maar zandwegen, zandpaadjes en...
Koffie bij de bakker na de vroegmis
<p>Voor ontspanning hoefde de heer B. Venderbosch (1930) niet ver van huis. Zijn vader was bakker en op zondag kwamen de boeren hun brood ophalen...
Legervoertuigen in de schuur en broers in Indonesië
<p>Mevrouw Lurvink-Boschker (1937) was nog maar een klein meisje in de oorlog. Ze weet er niet meer veel van, maar de bevrijding van Lichtenvoorde staat...
Een leven lang onderwijzer
<p>Wim Leijzer was net begonnen aan zijn eerste vaste baan als onderwijzer, toen hij werd opgeroepen voor militaire dienst. Meer dan drie jaar verbleef hij...
Kermis, kaarten en breien
<p>Lichtenvoorde staat bekend om het prachtige bloemencorso, dat al sinds 1929 bestaat. Het fleurige corso is het startsein voor de driedaagse kermis in het centrum....
Postbezorging in het Zieuwent van vlak na de oorlog
<p>Wim Klein Goldewijk is geboren in Zieuwent op 5 augustus 1929. Hij is 10 jaar als de oorlog uitbreekt. Tijdens de oorlog zit hij op...
Op naar Indië
<p>Na de oorlog ging Wim Leijzer al snel aan de slag als onderwijzer in Braamt. Toen hij daar net een halfjaar was, werd hij opgeroepen...
Vrije Tijd
<p>Joke Bennink is geboren in 1939 in Terborg. Zij is opgegroeid in een winkeliersgezin en heeft een gelukkige jeugd beleefd. Zij vertelt over kamperen, de...
De Tommy’s stoat op de komme
<p>Het was tweede Paasdag 1945 in Vierakker, toen geallieerde troepen arriveerden. Even later vonden verderop zware gevechten plaats met het verliezende Duitse leger. Dick Groot...
Geen geld voor luxe
<p>Vlak na de oorlog lagen de steden en dorpen in puin. Geld was er nauwelijks en grondstoffen waren er vaak ook niet. En dan moet...
Mijmeringen over de schouwburg
<p>Maran Olthoff is in 1942 geboren aan de Bosweg in Lochem. De Schouwburg vond ze een magisch gebouw met die grote donkere zaal vol sombere...
We hebben je van school gehaald
<p>Mevrouw Gerrie De Bie-Hunteler (1937) is zes jaar als ze naar de lagere school gaat. Ze heeft altijd school gehad, ook in de oorlog. Ze...
Café in het hart van Lochem
<p>Gerrit Scholten is geboren in het hart van Lochem op zondag 31 oktober 1940. Hij noemt zich ook een zondagskind. Zijn wieg stond boven het...
Een kind in oorlogstijd
<p>Als kind van drie jaar hebben de laatste oorlogsmaanden een enorme indruk achtergelaten op Jan van Hal (1941). Hij vertelt over de oorlog en wat...
‘Ik weet het lijstje nog bijna uit mijn hoofd!’
<p>Mecheline Dijker is geboren in 1944 in ’s-Heerenberg. Ze groeide op in een groot katholiek gezin. Ze heeft één broer en zes zussen. Als oudste...
Nooit meer honger
<p>De vader van de heer Venderbosch (1930) was bakker in Zieuwent. Zijn moeder en zijn tante verzorgden de levensmiddelenwinkel in het voorhuis. Achter de bakkerij...
Etten bevrijd!
<p>Etten werd bevrijd op 31 maart 1945. Wim Leijzer zat in de laatste fase ondergedoken bij zijn oom en tante om de Duitse arbeidsplicht te...
Er was geen stroom en stromend water
<p>Bennie te Roller, geboren op 20 januari 1935, is opgegroeid in het Zieuwent van net na de oorlog. De oorlog zelf was voor hem min...
Van boerderij naar huishoudschool naar verpleging
<p>Henny Hamer-Jansen is geboren op 14 december 1945 in Warken. Voor de oorlog telde het gezin vier kinderen. Henny kwam net na de oorlog, haar...
Een vluchtkoffertje stond klaar
<p>Herman Nossent (1934) is geboren op Walsteeg 31 in Lochem. Het gezin bestond uit vader, moeder en drie kinderen. Herman was de middelste en had...
Een leven lang in Lochem
<p>Wim Elferink is 73 jaar oud en werd geboren aan de Goorseweg 45 in Lochem. Hij groeide op tijdens de wederopbouw. Hij vertelt over het...
Niet denken maar doen
<p>Een diploma had ze niet, maar ze voelde zich op haar plek en was goed in wat ze deed. Oud-kleuterleidster Dirkje Wagenvoort (1929) vertelt over...
Meisjes moesten naar de huishoudschool
<p>Siet Halbersma-Petri (1934) is geboren op de Tusseler in Lochem. Haar officiële naam is Marietje maar haar jongste broertje kon geen Rietje zeggen. Die zei...
‘Dina, now kriegen wi’j et bèter!’
<p>Eduard Riewald (23-06-1939) is geboren en getogen in Doesburg. Hij kijkt terug op de tijd direct na de Tweede Wereldoorlog. Het is een tijd met...
Schrale tijden
<p>Trude Pleiter is geboren op 17 juli in 1942 in de Molenstraat. Haar vader was manufacturier. Hij maakte kleingoed, zoals ondergoed, jurken, korsetten, beha’s, wol...
Terugkeer in Vierakker
<p>De oorlog was voorbij, de wederopbouw nog in volle gang. Dick Groot Obbink (1936) ging aanvankelijk in militaire dienst, maar ging daarna studeren en werken....
We hadden alle drie pianoles
<p>Herman Nossent (1934) is geboren op Walsteeg 31 in Lochem. Het gezin bestond uit vader, moeder en drie kinderen. Herman was de middelste en had...
Hoe we met weinig tot niets toch veel konden doen
<p>Vlak na de oorlog lagen de steden en dorpen in puin. Geld was er nauwelijks en grondstoffen waren er vaak ook niet. En dan moet...
Brieven in geheime binnenzak
<p>In de oorlog werd de tiener B. Venderbosch (1930) uit Zieuwent ingezet als koerier van het verzet. Onopvallend fietste hij vele kilometers met belangrijke berichten...
Tien typemachines in de achterkamer
<p>Mevrouw Wekking-Idskes (1926) werkte na het succesvol afronden van de middelbare school kort bij weekblad De Bazuin in Amsterdam. Dat blad werd in de oorlog...
Kerk, knikkeren en kwade zusters
<p>Als kleuter ging mevrouw Lurvink-Boschker (1937) naar de bewaarschool in Lichtenvoorde. Daarna ging ze naar de St.-Jozefschool, die inmiddels afgebroken is. De St.-Jozefschool grensde aan...
Douchen bij de buren
<p>Omdat mevrouw A. Lurvink-Boschker (1937) in 1960 ging trouwen, moest er woonruimte gevonden worden. Haar toekomstige man Jan had zijn oog op het middelste van...
Rijksdaalders uit de kassa
<p>De heer B. Venderbosch (1930) uit Zieuwent zag zijn eerste televisie-uitzending in Nijmegen. Hij was daar in militaire dienst. Een leverancier van tv-toestellen en radio’s...
Langzamerhand werd het leven iets luxer
<p>Herman Nossent (1934) is geboren op Walsteeg 31 in Lochem. Het gezin bestond uit vader, moeder en drie kinderen. Herman was de middelste en had...
Varkensvoer, vuile was en vuur
<p>Toen mevrouw A. Lurvink-Boschker (1937) klein was, maakte haar vader het houtgestookte fornuis altijd aan. Door zijn slechte longen zat hij veel op de stoel....
Grootouders als toevluchtsoord
<p>Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Haar ouders zijn in 1947 getrouwd. Ze kregen zeven kinderen, waarvan Ria de...
Toen de postbode meer deed dan post bezorgen
<p>Wim Klein Goldewijk is geboren in Zieuwent op 5 augustus 1929. Hij is 10 jaar als de oorlog uitbreekt. Tijdens de oorlog zit hij op...
Feestdagen bij de familie Bennink
<p>Joke Bennink is geboren in 1939 in Terborg. Zij is opgegroeid in een winkeliersgezin en heeft een gelukkige jeugd beleefd. Zij vertelt hoe de feestdagen...
Voordat de Tommies kwamen
<p>Trude Pleiter is geboren in de Molenstraat in Lochem. Het is een straat met veel middenstand, onder andere twee bakkers, een smederij-hoefsmid en de manufacturenzaak...
Het leven op de boerderij in de jaren ‘50
<p>Ineke is in mei 1947 geboren als eerste kind van haar ouders op het platteland, zo’n zes kilometer van het dorp Winterswijk. Ze groeide op...
‘Dus wij zijn bankstel geworden’
<p>Anton Bernard Ruesink (1946), geboren in Ulft, groeide op tijdens de wederopbouw. Hij had een fijne jeugd. Vervolgens studeerde hij en ging daarna aan het...
"Verdomme, wat is dat toch mooi hè."
<p>Toon Klaver werd in 1933 geboren in Hengeveld. Hij was goed in tekenen en bezocht de ambachtsschool in Enschede. Die carrière bracht hem ver buiten...
Wonen in een kippenhok
<p>Jan van Hal (1941) maakte als klein kind de oorlog van zeer dichtbij mee. Met de bevrijding waren de moeilijkheden nog niet voorbij. Hij vertelt...
Weer een vader die ook Hunteler heette
<p>Mevrouw Gerrie De Bie-Hunteler (1937) is twee jaar als haar vader overlijdt. Ze vertelt over hoe ze een tweede vader kreeg en over haar jeugd.</p>
Na de oorlog niet doorleren
<p>Thijs Wentink werd geboren op 6 december 1932. Het waren de crisisjaren. Er was niets, maar dat was bij iedereen zo, dus het was gewoon....
Verliefd, verloofd, getrouwd en verder
<p>Bennie te Roller (1935) en Paulien te Roller-klein Goldewijk (1937) zijn opgegroeid in het Zieuwent van net na de oorlog. Ze groeien op in een...
‘Maar dat waren allemaal NSB-ers’
<p>Wim Elferink werd net na de oorlog geboren maar kreeg van zijn ouders veel te horen over de oorlog. Hij vertelt hier over wat er...
We hadden twee voorkamers
<p>Mevrouw Gerrie De Bie-Hunteler (1937) is geboren op de Nieuwe Weg in Lochem. Haar ouders hadden daar een boerderij. Ze vertelt over het leven op...
Roomse ringen van een niet-roomse juwelier
<p>Mevrouw Wekking-Idskes (1926) kwam na haar huwelijk in 1951 in Lichtenvoorde wonen. Dat je als katholiek niet bij een protestants kerkkoor ging, begreep ze wel....
Een nieuwe tijd, een nieuwe verbinding
<p>Eduard Riewald (1939) is geboren en getogen in Doesburg. Hij herinnert zich de tijd dat er geen vaste verbinding was over de IJssel in Doesburg....
Ruimte voor de auto
<p>Pas tijdens de ruilverkaveling begin jaren ’70 kwamen er in Zieuwent en omgeving geasfalteerde B-wegen. Vóórr die tijd waren er alleen maar zandwegen, zandpaadjes en...
Koffie bij de bakker na de vroegmis
<p>Voor ontspanning hoefde de heer B. Venderbosch (1930) niet ver van huis. Zijn vader was bakker en op zondag kwamen de boeren hun brood ophalen...
Legervoertuigen in de schuur en broers in Indonesië
<p>Mevrouw Lurvink-Boschker (1937) was nog maar een klein meisje in de oorlog. Ze weet er niet meer veel van, maar de bevrijding van Lichtenvoorde staat...
Een leven lang onderwijzer
<p>Wim Leijzer was net begonnen aan zijn eerste vaste baan als onderwijzer, toen hij werd opgeroepen voor militaire dienst. Meer dan drie jaar verbleef hij...
Kermis, kaarten en breien
<p>Lichtenvoorde staat bekend om het prachtige bloemencorso, dat al sinds 1929 bestaat. Het fleurige corso is het startsein voor de driedaagse kermis in het centrum....
Postbezorging in het Zieuwent van vlak na de oorlog
<p>Wim Klein Goldewijk is geboren in Zieuwent op 5 augustus 1929. Hij is 10 jaar als de oorlog uitbreekt. Tijdens de oorlog zit hij op...
Op naar Indië
<p>Na de oorlog ging Wim Leijzer al snel aan de slag als onderwijzer in Braamt. Toen hij daar net een halfjaar was, werd hij opgeroepen...
Vrije Tijd
<p>Joke Bennink is geboren in 1939 in Terborg. Zij is opgegroeid in een winkeliersgezin en heeft een gelukkige jeugd beleefd. Zij vertelt over kamperen, de...
De Tommy’s stoat op de komme
<p>Het was tweede Paasdag 1945 in Vierakker, toen geallieerde troepen arriveerden. Even later vonden verderop zware gevechten plaats met het verliezende Duitse leger. Dick Groot...
Geen geld voor luxe
<p>Vlak na de oorlog lagen de steden en dorpen in puin. Geld was er nauwelijks en grondstoffen waren er vaak ook niet. En dan moet...
Mijmeringen over de schouwburg
<p>Maran Olthoff is in 1942 geboren aan de Bosweg in Lochem. De Schouwburg vond ze een magisch gebouw met die grote donkere zaal vol sombere...
We hebben je van school gehaald
<p>Mevrouw Gerrie De Bie-Hunteler (1937) is zes jaar als ze naar de lagere school gaat. Ze heeft altijd school gehad, ook in de oorlog. Ze...
Café in het hart van Lochem
<p>Gerrit Scholten is geboren in het hart van Lochem op zondag 31 oktober 1940. Hij noemt zich ook een zondagskind. Zijn wieg stond boven het...
Een kind in oorlogstijd
<p>Als kind van drie jaar hebben de laatste oorlogsmaanden een enorme indruk achtergelaten op Jan van Hal (1941). Hij vertelt over de oorlog en wat...
‘Ik weet het lijstje nog bijna uit mijn hoofd!’
<p>Mecheline Dijker is geboren in 1944 in ’s-Heerenberg. Ze groeide op in een groot katholiek gezin. Ze heeft één broer en zes zussen. Als oudste...
Nooit meer honger
<p>De vader van de heer Venderbosch (1930) was bakker in Zieuwent. Zijn moeder en zijn tante verzorgden de levensmiddelenwinkel in het voorhuis. Achter de bakkerij...
Etten bevrijd!
<p>Etten werd bevrijd op 31 maart 1945. Wim Leijzer zat in de laatste fase ondergedoken bij zijn oom en tante om de Duitse arbeidsplicht te...
Er was geen stroom en stromend water
<p>Bennie te Roller, geboren op 20 januari 1935, is opgegroeid in het Zieuwent van net na de oorlog. De oorlog zelf was voor hem min...
Van boerderij naar huishoudschool naar verpleging
<p>Henny Hamer-Jansen is geboren op 14 december 1945 in Warken. Voor de oorlog telde het gezin vier kinderen. Henny kwam net na de oorlog, haar...
Een vluchtkoffertje stond klaar
<p>Herman Nossent (1934) is geboren op Walsteeg 31 in Lochem. Het gezin bestond uit vader, moeder en drie kinderen. Herman was de middelste en had...
Een leven lang in Lochem
<p>Wim Elferink is 73 jaar oud en werd geboren aan de Goorseweg 45 in Lochem. Hij groeide op tijdens de wederopbouw. Hij vertelt over het...
Niet denken maar doen
<p>Een diploma had ze niet, maar ze voelde zich op haar plek en was goed in wat ze deed. Oud-kleuterleidster Dirkje Wagenvoort (1929) vertelt over...
Meisjes moesten naar de huishoudschool
<p>Siet Halbersma-Petri (1934) is geboren op de Tusseler in Lochem. Haar officiële naam is Marietje maar haar jongste broertje kon geen Rietje zeggen. Die zei...
‘Dina, now kriegen wi’j et bèter!’
<p>Eduard Riewald (23-06-1939) is geboren en getogen in Doesburg. Hij kijkt terug op de tijd direct na de Tweede Wereldoorlog. Het is een tijd met...
Schrale tijden
<p>Trude Pleiter is geboren op 17 juli in 1942 in de Molenstraat. Haar vader was manufacturier. Hij maakte kleingoed, zoals ondergoed, jurken, korsetten, beha’s, wol...
Terugkeer in Vierakker
<p>De oorlog was voorbij, de wederopbouw nog in volle gang. Dick Groot Obbink (1936) ging aanvankelijk in militaire dienst, maar ging daarna studeren en werken....
We hadden alle drie pianoles
<p>Herman Nossent (1934) is geboren op Walsteeg 31 in Lochem. Het gezin bestond uit vader, moeder en drie kinderen. Herman was de middelste en had...
Hoe we met weinig tot niets toch veel konden doen
<p>Vlak na de oorlog lagen de steden en dorpen in puin. Geld was er nauwelijks en grondstoffen waren er vaak ook niet. En dan moet...
Brieven in geheime binnenzak
<p>In de oorlog werd de tiener B. Venderbosch (1930) uit Zieuwent ingezet als koerier van het verzet. Onopvallend fietste hij vele kilometers met belangrijke berichten...
Tien typemachines in de achterkamer
<p>Mevrouw Wekking-Idskes (1926) werkte na het succesvol afronden van de middelbare school kort bij weekblad De Bazuin in Amsterdam. Dat blad werd in de oorlog...
Kerk, knikkeren en kwade zusters
<p>Als kleuter ging mevrouw Lurvink-Boschker (1937) naar de bewaarschool in Lichtenvoorde. Daarna ging ze naar de St.-Jozefschool, die inmiddels afgebroken is. De St.-Jozefschool grensde aan...
Douchen bij de buren
<p>Omdat mevrouw A. Lurvink-Boschker (1937) in 1960 ging trouwen, moest er woonruimte gevonden worden. Haar toekomstige man Jan had zijn oog op het middelste van...
Rijksdaalders uit de kassa
<p>De heer B. Venderbosch (1930) uit Zieuwent zag zijn eerste televisie-uitzending in Nijmegen. Hij was daar in militaire dienst. Een leverancier van tv-toestellen en radio’s...
Langzamerhand werd het leven iets luxer
<p>Herman Nossent (1934) is geboren op Walsteeg 31 in Lochem. Het gezin bestond uit vader, moeder en drie kinderen. Herman was de middelste en had...
Varkensvoer, vuile was en vuur
<p>Toen mevrouw A. Lurvink-Boschker (1937) klein was, maakte haar vader het houtgestookte fornuis altijd aan. Door zijn slechte longen zat hij veel op de stoel....
Grootouders als toevluchtsoord
<p>Ria Olijslager-Ballast is geboren in 1948 in Lintvelde, een buurtschap onder Beltrum. Haar ouders zijn in 1947 getrouwd. Ze kregen zeven kinderen, waarvan Ria de...
Toen de postbode meer deed dan post bezorgen
<p>Wim Klein Goldewijk is geboren in Zieuwent op 5 augustus 1929. Hij is 10 jaar als de oorlog uitbreekt. Tijdens de oorlog zit hij op...
Feestdagen bij de familie Bennink
<p>Joke Bennink is geboren in 1939 in Terborg. Zij is opgegroeid in een winkeliersgezin en heeft een gelukkige jeugd beleefd. Zij vertelt hoe de feestdagen...
Voordat de Tommies kwamen
<p>Trude Pleiter is geboren in de Molenstraat in Lochem. Het is een straat met veel middenstand, onder andere twee bakkers, een smederij-hoefsmid en de manufacturenzaak...
Het leven op de boerderij in de jaren ‘50
<p>Ineke is in mei 1947 geboren als eerste kind van haar ouders op het platteland, zo’n zes kilometer van het dorp Winterswijk. Ze groeide op...
‘Dus wij zijn bankstel geworden’
<p>Anton Bernard Ruesink (1946), geboren in Ulft, groeide op tijdens de wederopbouw. Hij had een fijne jeugd. Vervolgens studeerde hij en ging daarna aan het...
"Verdomme, wat is dat toch mooi hè."
<p>Toon Klaver werd in 1933 geboren in Hengeveld. Hij was goed in tekenen en bezocht de ambachtsschool in Enschede. Die carrière bracht hem ver buiten...
