Gelderlanders over Grenzen
Zo lang er grenzen zijn, worden ze door mensen overschreden. Dat geldt ook voor het gebied dat nu Gelderland is. Het komen en gaan van mensen heeft uiteenlopende redenen: op zoek naar werk, in de hoop op een beter leven, om te schuilen voor gevaar, vanwege de liefde of op zoek naar avontuur. Gelderlanders over Grenzen laat zien dat het grens overschrijden van grenzen van alle tijden en plaatsen is.
In het kader van het Erfgoedfestival 2018 werden deze verhalen verzameld.
Tekentalent in Gelderland
Jan de Beijer wordt geboren in het Zwitserse Aarau, maar verhuist al op jonge leeftijd naar Emmerik in Duitsland. In 1722 trekt hij naar Amsterdam...
Zusters van Hallo
Vanwege de Eerste Wereldoorlog moeten negen zusters van de Auxiliatricen van de zielen in het vagevuur hun klooster verlaten. Op 1 augustus 1914 vertrekken ze...
De meest gehate man van Europa
Fradique Álvarez de Toledo is beter bekend als Don Frederik. Hij is de zoon van de hertog van Alva. Don Frederik is iemand met weinig...
Verhuizen naar het weeshuis
In 1911 komt de tienjarige Anna de Quartel vanuit Leerdam aan bij het weeshuis in Buren. Anna is niet alleen: haar oudere broer Teunis en...
“Mijn vreugd is in dees’ achter-hoek”
Naar deze bekende dichtregels van Willem Sluiter wordt vaak verwezen bij de streeknaam Achterhoek. Hij publiceert ze in 1668, 350 jaar geleden.
Via Harderwijk naar de tropen
De man op deze foto is Franz Wilhelm Junghuhn, geboren in Mansfeld (Duitsland). Junghuhn is een ontdekkingsreiziger, geïnteresseerd in de natuur en dan vooral die...
Verder dan je eigen blik
Suiling is gids en tolk in China als ze tijdens haar werk de Nederlandse Adrie ontmoet. De vonk slaat direct over. Ze worden echt verliefd...
De eerste landverhuizers van Neerbosch: Bart Scholten
Lambertus (Bart) Scholten, geboren in Gendringen, woont vanaf augustus 1874 in Weesinrichting Neerbosch. Hij krijgt hier een opleiding tot metselaar en gaat in 1880 werken...
Van greenpeace naar het archief
Eind jaren tachtig werkt Marga Potyrala als vrijwilligster voor de milieuorganisatie Greenpeace. Bij een contactgroep van Greenpeace in Düsseldorf leert ze haar huidige man Frans...
Taal is de sleutel
In 1987 komt Hassan El Ghouti naar Ede. Niet voor werk, maar voor de liefde. In Marokko leert hij zijn toekomstige vrouw kennen. Zij komt...
Een belangrijke kunstenaar van de negentiende eeuw
Jan Toorop wordt geboren in Poerworedjo op Midden-Java. Als elfjarige jongen komt hij naar Nederland. Zijn middelbare opleiding volgt hij aan de HBS in Winterswijk....
Een Amsterdamse in Gelderland
Ik ben geboren en getogen in Amsterdam. Gelderland is me niet vreemd, mijn man en schoonfamilie komen uit de Liemers. Aanvankelijk had ik moeite met...
Van vluchtelinge naar succesverhaal
In 1733 verlaat Catharina Aleida van der Dussen haar echtgenoot Damas van Slingeland, de burgemeester van Dordrecht. Damas is vaak dronken en bedreigt zijn vrouw....
Met negen kinderen naar Ubbergen
De Belgische Jean-Jacques Pousset raakt rond 1900 bevriend met de Nederlandse Jan Dommer van Polsveldt. Als in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbreekt, is Dommer van...
![Maria van Nassau © Adriaen Thomasz Key [Public domain], via Wikimedia Commons CC-BY-SA](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/5701/64-maria-van-nassau.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
Het weeshuis van Maria
In 1556 wordt in Breda de dochter van Prins Willem van Oranje en Anna van Egmond geboren: Maria. Haar moeder overlijdt als ze twee jaar...
We voelen ons zo welkom
In de jaren vijftig van de vorige eeuw trekt jamfabriek ‘De Betuwe’ uit Tiel gastarbeiders aan. De fabriek draait in die jaren zo goed dat...
Aan het werk
Mohamed Kaddouri komt in 1964 vanuit Nador in Marokko naar Nederland. Een paar jaar later vindt hij een baan in Ede. Daar groeit begin jaren...
Een van de rijkste vrouwen van Nederland
Helene Emma Laura Juliane Müller wordt in het Duitse Horst geboren. In Düsseldorf leert ze de Nederlandse zakenman Anton Kröller kennen en in 1888 besluiten...
Familie Hu en cafetaria ‘De Buren’
De familie Hu bestaat uit vader Yong Gui, moeder Xiao Tao en dochters Dong Ni en Anni. Samen wonen ze in Hengelo. Na één jaar...
Het ‘Duytze Huys’ van de broeders
In 1218 komen de eerste broeders van de Duitse Orde naar Dieren. Ze wonen in een boerderij op een landgoed dat tussen de Doesburgse- en...
Een grensoverschrijdend lokaal fenomeen
Een fenomeen aan dizze (de Nederlandse) én gunne (de Duitse) kante van de grens bij Dinxperlo. Een grote snor, lawaaiig en vol grootspraak: dat is...
Bouwdeskundige in Gelderland
Daniel Marot is een Franse architect, geboren in Parijs. Op jonge leeftijd is hij al bezig met decoraties van paleizen.
Liefde in oorlogstijd
Vanaf 1931 woont en werkt de Duitse Stefan Leijendecker als elektricien in Nederland. In mei 1941 trouwt hij met de Achterhoekse boerendochter Dora Heersink uit...
Een terrazzobedrijf in Zutphen
Giacomo Martina is meubelmaker in Tauriano di Spilimbergo in noordoost Italië. Hij woont met zijn vrouw Maria en twee zoons in de arme regio Friuli....
Oude dag in Arnhem
Op zeventienjarige leeftijd woont Jan Andries van Braam op landgoed Bronbeek in Arnhem. Zijn vader koopt de villa in 1848, kort voordat de familie Van...
Een familie Terrazzowerkers in Aalten
Giovanni wordt geboren in Travesio in de streek Friuli, bekend om het terrazzo-ambacht. Het is een arme streek met veel werkloosheid. Op elfjarige leeftijd trekt...
Een vluchtelinge in Ubbergen
In juli 1914 breekt de Eerste Wereldoorlog uit. Niet veel later vlucht Mia Pousset samen met haar ouders, broers en zussen van België naar Nederland....
Franse dichter in het Nederlandse leger
Arthur Rimbaud wordt geboren in het Franse Charleville. Zijn vader is kapitein in het Franse leger en vaak van huis. Arthur wordt streng opgevoed door...
De eerste skyscraper in Kalamazoo
De Leidse wees Henri Lodewijk van der Horst komt in 1886 in Weesinrichting Neerbosch wonen. Hier leert hij voor timmerman.
Spanjaard in Doetinchem
Francesco de Mendoza komt uit Aragon, Oost-Spanje. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog is hij als legeraanvoerder eerst vooral actief in de Zuidelijke Nederlanden: België, Luxemburg en...
Duitse hoogleraar in Gelderland
De Duitse Caspar Georg Carl Reinwardt is van 1800 tot 1808 hoogleraar scheikunde, natuurlijke historie en plantkunde aan de universiteit van Harderwijk. Hier behaalt hij...
Koningin op Het Loo
In 1879 trouwt de twintigjarige Duitse Emma van Waldeck-Pyrmont met koning Willem III der Nederlanden. Willem III is dan eenenzestig jaar oud. Tijdens hun huwelijk...
![Keizer Hendrik VI van Hohenstaufen © Meister des Codex Manesse (Grundstockmaler) [Public domain], via Wikimedia Commons CC-BY-SA](/remote.axd/mijngelderland.blob.core.windows.net/media/5688/52-keizer-hendrik-vi-van-hohenstaufen.jpg?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
Een wereldheerser uit Nijmegen
Keizer Hendrik VI van Hohenstaufen wordt in 1165 geboren in Nijmegen tijdens de hoge middeleeuwen. Hendrik is een belangrijk figuur in zijn tijd. Vanaf zijn...
De eerste landverhuizers van Neerbosch: Steven Kluvers
Steven Everts Kluvers komt op 26 maart 1861 in Zutphen ter wereld. Vanaf februari 1875 woont hij in Weesinrichting Neerbosch. Hij volgt daar een opleiding...
Belgische turfstekers
Gilbert van Schoonbeke is een Antwerpse projectontwikkelaar en ondernemer. In 1548 krijgt hij toestemming om een nieuw stadsdeel van Antwerpen te bouwen.
Bedienden aan het hof: Cupido
In maart 1766 kwam Cupido naar het hof van Willem V, hij is afkomstig van de kust van Nieuw-Guinea. Op zevenjarige leeftijd werd hij waarschijnlijk...
Promoveren in Harderwijk
Carl (Carolus) Linnaeus is een Zweedse arts. In 1735 komt hij naar de universiteit in Harderwijk om te promoveren tot doctor in de geneeskunde. In...
Een Neerbossche schoolmeester in Transvaal
Willem Daniël Vahrmeijer is het vijfde kind van Hermanus Vahrmeijer en Maria van der Wilde. Hij wordt geboren in Amsterdam op 7 augustus 1866.
Strijden tegen de Spanjaarden
Philip Sidney wordt geboren in Zuidoost-Engeland in één van de invloedrijkste families van het land. Philip groeit uit tot de belangrijkste Engelse dichter en schrijver...
Nooit meer terug naar Oegstgeest
Na hun huwelijk in 1962 gaan Kees Eulink en Coby Wagemaker op zoek naar een huis in Culemborg. Deze zoektocht blijkt allesbehalve gemakkelijk: er is...
De familie Cornielje
Kleermaker Gilles Corneille, een calvinist uit de Zuidelijke Nederlanden, komt in 1640/1641 vanuit het Franse Rijsel (Lille) met zijn gezin naar Leiden. Ruim twee eeuwen...
Als mensen gegroeid
Arno is bewaker in het asielzoekerscentrum waar hij de zwangere Zainab ontmoet. Na haar vlucht uit Somalië heeft zij nergens een thuis. Maar samen met...
Twee keer vluchten
Samen met zijn vrouw en vier kinderen woont Mohammad Kassouma in Damascus, Syrië. Ze leiden een goed leven. Maar vanwege de onrust in hun land...
Jan de Belg
Tijdens de Eerste Wereldoorlog verblijft de Belgische Henri Heyninck als vluchteling in de stadsgehoorzaal in Elburg. Hier leert Henri Jansje Ten Have kennen en op...
Jij trouwt toch wel want je bent een meisje
Gerda is een vrolijke, kordate boerendochter uit Aalten. Nadat ze haar mulo- en typediploma behaalt, krijgt ze een baan op het gemeentehuis. Tijdens de Tweede...
Voor de liefde
In maart 1998 word ik op slag verliefd op een Nederlandse vrouw in een kroeg op Kreta. Direct voel ik: zij wordt mijn vrouw. Door...
Verzetsstrijdster in Bennekom en Ede
De Joodse Didi Roos wordt op 13 april 1923 in Rotterdam geboren. In 1941 verlooft ze zich met de eveneens Joodse Marcel Hertz. Een jaar...
Beschadigd, van Sovjetunie naar Bemmel
In 1942 voeren de Duitsers de Russische Galina Korjakowa af naar werkkamp Hamburger Platz in Witten-Annen. Galina wordt daar verliefd op een Nederlander uit Bemmel....
Weer wennen aan elkaar
Het is 1966. Met zijn gezin woont Celal Tezel in Şarkışla, Turkije. Omdat ze niet goed kunnen rondkomen, wil Celal zijn geluk beproeven in Europa.
Bommen Berend
Bernhard von Galen wordt in 1650 bisschop van Münster (Duitsland). Op 1 juni 1672 besluit hij dat hij gebieden in de Nederlanden gaat veroveren.
Tekentalent in Gelderland
Jan de Beijer wordt geboren in het Zwitserse Aarau, maar verhuist al op jonge leeftijd naar Emmerik in Duitsland. In 1722 trekt hij naar Amsterdam...
Zusters van Hallo
Vanwege de Eerste Wereldoorlog moeten negen zusters van de Auxiliatricen van de zielen in het vagevuur hun klooster verlaten. Op 1 augustus 1914 vertrekken ze...
De meest gehate man van Europa
Fradique Álvarez de Toledo is beter bekend als Don Frederik. Hij is de zoon van de hertog van Alva. Don Frederik is iemand met weinig...
Verhuizen naar het weeshuis
In 1911 komt de tienjarige Anna de Quartel vanuit Leerdam aan bij het weeshuis in Buren. Anna is niet alleen: haar oudere broer Teunis en...
“Mijn vreugd is in dees’ achter-hoek”
Naar deze bekende dichtregels van Willem Sluiter wordt vaak verwezen bij de streeknaam Achterhoek. Hij publiceert ze in 1668, 350 jaar geleden.
Via Harderwijk naar de tropen
De man op deze foto is Franz Wilhelm Junghuhn, geboren in Mansfeld (Duitsland). Junghuhn is een ontdekkingsreiziger, geïnteresseerd in de natuur en dan vooral die...
Verder dan je eigen blik
Suiling is gids en tolk in China als ze tijdens haar werk de Nederlandse Adrie ontmoet. De vonk slaat direct over. Ze worden echt verliefd...
De eerste landverhuizers van Neerbosch: Bart Scholten
Lambertus (Bart) Scholten, geboren in Gendringen, woont vanaf augustus 1874 in Weesinrichting Neerbosch. Hij krijgt hier een opleiding tot metselaar en gaat in 1880 werken...
Van greenpeace naar het archief
Eind jaren tachtig werkt Marga Potyrala als vrijwilligster voor de milieuorganisatie Greenpeace. Bij een contactgroep van Greenpeace in Düsseldorf leert ze haar huidige man Frans...
Taal is de sleutel
In 1987 komt Hassan El Ghouti naar Ede. Niet voor werk, maar voor de liefde. In Marokko leert hij zijn toekomstige vrouw kennen. Zij komt...
Een belangrijke kunstenaar van de negentiende eeuw
Jan Toorop wordt geboren in Poerworedjo op Midden-Java. Als elfjarige jongen komt hij naar Nederland. Zijn middelbare opleiding volgt hij aan de HBS in Winterswijk....
Een Amsterdamse in Gelderland
Ik ben geboren en getogen in Amsterdam. Gelderland is me niet vreemd, mijn man en schoonfamilie komen uit de Liemers. Aanvankelijk had ik moeite met...
Van vluchtelinge naar succesverhaal
In 1733 verlaat Catharina Aleida van der Dussen haar echtgenoot Damas van Slingeland, de burgemeester van Dordrecht. Damas is vaak dronken en bedreigt zijn vrouw....
Met negen kinderen naar Ubbergen
De Belgische Jean-Jacques Pousset raakt rond 1900 bevriend met de Nederlandse Jan Dommer van Polsveldt. Als in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbreekt, is Dommer van...
Het weeshuis van Maria
In 1556 wordt in Breda de dochter van Prins Willem van Oranje en Anna van Egmond geboren: Maria. Haar moeder overlijdt als ze twee jaar...
We voelen ons zo welkom
In de jaren vijftig van de vorige eeuw trekt jamfabriek ‘De Betuwe’ uit Tiel gastarbeiders aan. De fabriek draait in die jaren zo goed dat...
Aan het werk
Mohamed Kaddouri komt in 1964 vanuit Nador in Marokko naar Nederland. Een paar jaar later vindt hij een baan in Ede. Daar groeit begin jaren...
Een van de rijkste vrouwen van Nederland
Helene Emma Laura Juliane Müller wordt in het Duitse Horst geboren. In Düsseldorf leert ze de Nederlandse zakenman Anton Kröller kennen en in 1888 besluiten...
Familie Hu en cafetaria ‘De Buren’
De familie Hu bestaat uit vader Yong Gui, moeder Xiao Tao en dochters Dong Ni en Anni. Samen wonen ze in Hengelo. Na één jaar...
Het ‘Duytze Huys’ van de broeders
In 1218 komen de eerste broeders van de Duitse Orde naar Dieren. Ze wonen in een boerderij op een landgoed dat tussen de Doesburgse- en...
Een grensoverschrijdend lokaal fenomeen
Een fenomeen aan dizze (de Nederlandse) én gunne (de Duitse) kante van de grens bij Dinxperlo. Een grote snor, lawaaiig en vol grootspraak: dat is...
Bouwdeskundige in Gelderland
Daniel Marot is een Franse architect, geboren in Parijs. Op jonge leeftijd is hij al bezig met decoraties van paleizen.
Liefde in oorlogstijd
Vanaf 1931 woont en werkt de Duitse Stefan Leijendecker als elektricien in Nederland. In mei 1941 trouwt hij met de Achterhoekse boerendochter Dora Heersink uit...
Een terrazzobedrijf in Zutphen
Giacomo Martina is meubelmaker in Tauriano di Spilimbergo in noordoost Italië. Hij woont met zijn vrouw Maria en twee zoons in de arme regio Friuli....
Oude dag in Arnhem
Op zeventienjarige leeftijd woont Jan Andries van Braam op landgoed Bronbeek in Arnhem. Zijn vader koopt de villa in 1848, kort voordat de familie Van...
Een familie Terrazzowerkers in Aalten
Giovanni wordt geboren in Travesio in de streek Friuli, bekend om het terrazzo-ambacht. Het is een arme streek met veel werkloosheid. Op elfjarige leeftijd trekt...
Een vluchtelinge in Ubbergen
In juli 1914 breekt de Eerste Wereldoorlog uit. Niet veel later vlucht Mia Pousset samen met haar ouders, broers en zussen van België naar Nederland....
Franse dichter in het Nederlandse leger
Arthur Rimbaud wordt geboren in het Franse Charleville. Zijn vader is kapitein in het Franse leger en vaak van huis. Arthur wordt streng opgevoed door...
De eerste skyscraper in Kalamazoo
De Leidse wees Henri Lodewijk van der Horst komt in 1886 in Weesinrichting Neerbosch wonen. Hier leert hij voor timmerman.
Spanjaard in Doetinchem
Francesco de Mendoza komt uit Aragon, Oost-Spanje. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog is hij als legeraanvoerder eerst vooral actief in de Zuidelijke Nederlanden: België, Luxemburg en...
Duitse hoogleraar in Gelderland
De Duitse Caspar Georg Carl Reinwardt is van 1800 tot 1808 hoogleraar scheikunde, natuurlijke historie en plantkunde aan de universiteit van Harderwijk. Hier behaalt hij...
Koningin op Het Loo
In 1879 trouwt de twintigjarige Duitse Emma van Waldeck-Pyrmont met koning Willem III der Nederlanden. Willem III is dan eenenzestig jaar oud. Tijdens hun huwelijk...
Een wereldheerser uit Nijmegen
Keizer Hendrik VI van Hohenstaufen wordt in 1165 geboren in Nijmegen tijdens de hoge middeleeuwen. Hendrik is een belangrijk figuur in zijn tijd. Vanaf zijn...
De eerste landverhuizers van Neerbosch: Steven Kluvers
Steven Everts Kluvers komt op 26 maart 1861 in Zutphen ter wereld. Vanaf februari 1875 woont hij in Weesinrichting Neerbosch. Hij volgt daar een opleiding...
Belgische turfstekers
Gilbert van Schoonbeke is een Antwerpse projectontwikkelaar en ondernemer. In 1548 krijgt hij toestemming om een nieuw stadsdeel van Antwerpen te bouwen.
Bedienden aan het hof: Cupido
In maart 1766 kwam Cupido naar het hof van Willem V, hij is afkomstig van de kust van Nieuw-Guinea. Op zevenjarige leeftijd werd hij waarschijnlijk...
Promoveren in Harderwijk
Carl (Carolus) Linnaeus is een Zweedse arts. In 1735 komt hij naar de universiteit in Harderwijk om te promoveren tot doctor in de geneeskunde. In...
Een Neerbossche schoolmeester in Transvaal
Willem Daniël Vahrmeijer is het vijfde kind van Hermanus Vahrmeijer en Maria van der Wilde. Hij wordt geboren in Amsterdam op 7 augustus 1866.
Strijden tegen de Spanjaarden
Philip Sidney wordt geboren in Zuidoost-Engeland in één van de invloedrijkste families van het land. Philip groeit uit tot de belangrijkste Engelse dichter en schrijver...
Nooit meer terug naar Oegstgeest
Na hun huwelijk in 1962 gaan Kees Eulink en Coby Wagemaker op zoek naar een huis in Culemborg. Deze zoektocht blijkt allesbehalve gemakkelijk: er is...
De familie Cornielje
Kleermaker Gilles Corneille, een calvinist uit de Zuidelijke Nederlanden, komt in 1640/1641 vanuit het Franse Rijsel (Lille) met zijn gezin naar Leiden. Ruim twee eeuwen...
Als mensen gegroeid
Arno is bewaker in het asielzoekerscentrum waar hij de zwangere Zainab ontmoet. Na haar vlucht uit Somalië heeft zij nergens een thuis. Maar samen met...
Twee keer vluchten
Samen met zijn vrouw en vier kinderen woont Mohammad Kassouma in Damascus, Syrië. Ze leiden een goed leven. Maar vanwege de onrust in hun land...
Jan de Belg
Tijdens de Eerste Wereldoorlog verblijft de Belgische Henri Heyninck als vluchteling in de stadsgehoorzaal in Elburg. Hier leert Henri Jansje Ten Have kennen en op...
Jij trouwt toch wel want je bent een meisje
Gerda is een vrolijke, kordate boerendochter uit Aalten. Nadat ze haar mulo- en typediploma behaalt, krijgt ze een baan op het gemeentehuis. Tijdens de Tweede...
Voor de liefde
In maart 1998 word ik op slag verliefd op een Nederlandse vrouw in een kroeg op Kreta. Direct voel ik: zij wordt mijn vrouw. Door...
Verzetsstrijdster in Bennekom en Ede
De Joodse Didi Roos wordt op 13 april 1923 in Rotterdam geboren. In 1941 verlooft ze zich met de eveneens Joodse Marcel Hertz. Een jaar...
Beschadigd, van Sovjetunie naar Bemmel
In 1942 voeren de Duitsers de Russische Galina Korjakowa af naar werkkamp Hamburger Platz in Witten-Annen. Galina wordt daar verliefd op een Nederlander uit Bemmel....
Weer wennen aan elkaar
Het is 1966. Met zijn gezin woont Celal Tezel in Şarkışla, Turkije. Omdat ze niet goed kunnen rondkomen, wil Celal zijn geluk beproeven in Europa.
Bommen Berend
Bernhard von Galen wordt in 1650 bisschop van Münster (Duitsland). Op 1 juni 1672 besluit hij dat hij gebieden in de Nederlanden gaat veroveren.
