Gelderlanders over Grenzen
Zo lang er grenzen zijn, worden ze door mensen overschreden. Dat geldt ook voor het gebied dat nu Gelderland is. Het komen en gaan van mensen heeft uiteenlopende redenen: op zoek naar werk, in de hoop op een beter leven, om te schuilen voor gevaar, vanwege de liefde of op zoek naar avontuur. Gelderlanders over Grenzen laat zien dat het grens overschrijden van grenzen van alle tijden en plaatsen is.
In het kader van het Erfgoedfestival 2018 werden deze verhalen verzameld.
Het ‘Duytze Huys’ van de broeders
In 1218 komen de eerste broeders van de Duitse Orde naar Dieren. Ze wonen in een boerderij op een landgoed dat tussen de Doesburgse- en...
Spanjaard in Doetinchem
Francesco de Mendoza komt uit Aragon, Oost-Spanje. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog is hij als legeraanvoerder eerst vooral actief in de Zuidelijke Nederlanden: België, Luxemburg en...
Een familie Terrazzowerkers in Aalten
Giovanni wordt geboren in Travesio in de streek Friuli, bekend om het terrazzo-ambacht. Het is een arme streek met veel werkloosheid. Op elfjarige leeftijd trekt...
De ‘schoonste’ fabriek van Gelderland
In 1854 koopt de uit het Duitse Sieberg afkomstige Johann Peter Dobbelmann in Nijmegen een fabriek voor zijn zoon Theodoor Dobbelmann. Het gebouw staat aan...
Een stadse woordENkunstenaar in de Achterhoek
Barbara Pavinati (1976) verhuist in oktober 2010 van Leiden naar Lichtenvoorde. Ze gaat daar samenwonen met haar vriend. In het begin moet Barbara wennen aan...
Van greenpeace naar het archief
Eind jaren tachtig werkt Marga Potyrala als vrijwilligster voor de milieuorganisatie Greenpeace. Bij een contactgroep van Greenpeace in Düsseldorf leert ze haar huidige man Frans...
Het klopte gewoon
Hemmen uit Koerdistan komt als asielzoeker naar Nederland. Helaas wordt zijn aanvraag voor asiel afgewezen. Hemmen staat op het punt zijn pas opgebouwde leven in...
Jan de Belg
Tijdens de Eerste Wereldoorlog verblijft de Belgische Henri Heyninck als vluchteling in de stadsgehoorzaal in Elburg. Hier leert Henri Jansje Ten Have kennen en op...
Een van de rijkste vrouwen van Nederland
Helene Emma Laura Juliane Müller wordt in het Duitse Horst geboren. In Düsseldorf leert ze de Nederlandse zakenman Anton Kröller kennen en in 1888 besluiten...
De eerste skyscraper in Kalamazoo
De Leidse wees Henri Lodewijk van der Horst komt in 1886 in Weesinrichting Neerbosch wonen. Hier leert hij voor timmerman.
Bedienden aan het hof: Cupido
In maart 1766 kwam Cupido naar het hof van Willem V, hij is afkomstig van de kust van Nieuw-Guinea. Op zevenjarige leeftijd werd hij waarschijnlijk...
Over de grens gaan gaat niet vanzelf
Als Chinese Indonesiër is Swan Tan in Jakarta geboren, in een gezin met twee jongere zussen. Ze spreekt geen woord Nederlands als zij in 1973...
Bommen Berend
Bernhard von Galen wordt in 1650 bisschop van Münster (Duitsland). Op 1 juni 1672 besluit hij dat hij gebieden in de Nederlanden gaat veroveren.
Via Harderwijk naar de tropen
De man op deze foto is Franz Wilhelm Junghuhn, geboren in Mansfeld (Duitsland). Junghuhn is een ontdekkingsreiziger, geïnteresseerd in de natuur en dan vooral die...
De eerste landverhuizers van Neerbosch: Bart Scholten
Lambertus (Bart) Scholten, geboren in Gendringen, woont vanaf augustus 1874 in Weesinrichting Neerbosch. Hij krijgt hier een opleiding tot metselaar en gaat in 1880 werken...
Liefde in oorlogstijd
Vanaf 1931 woont en werkt de Duitse Stefan Leijendecker als elektricien in Nederland. In mei 1941 trouwt hij met de Achterhoekse boerendochter Dora Heersink uit...
Zutphense familiedrukkerij
Herman Carel (Carl) Anton Thieme groeit op in het Duitse Wesel. Na zijn studie werkt Carl bij een boekhandel in de buurt. Hier veegt hij...
Molukkers naar Gelderland
Op 15 augustus 1950 komt de Molukse beroepsmilitair Domingus Jacob Kaihatu vanuit Indonesië in Gelderland aan. Als jongeman is hij in 1918 in dienst getreden...
Een Neerbossche schoolmeester in Transvaal
Willem Daniël Vahrmeijer is het vijfde kind van Hermanus Vahrmeijer en Maria van der Wilde. Hij wordt geboren in Amsterdam op 7 augustus 1866.
Aan het werk
Mohamed Kaddouri komt in 1964 vanuit Nador in Marokko naar Nederland. Een paar jaar later vindt hij een baan in Ede. Daar groeit begin jaren...
Familie Hu en cafetaria ‘De Buren’
De familie Hu bestaat uit vader Yong Gui, moeder Xiao Tao en dochters Dong Ni en Anni. Samen wonen ze in Hengelo. Na één jaar...
De eerste landverhuizers van Neerbosch: Steven Kluvers
Steven Everts Kluvers komt op 26 maart 1861 in Zutphen ter wereld. Vanaf februari 1875 woont hij in Weesinrichting Neerbosch. Hij volgt daar een opleiding...
Nooit meer terug naar Oegstgeest
Na hun huwelijk in 1962 gaan Kees Eulink en Coby Wagemaker op zoek naar een huis in Culemborg. Deze zoektocht blijkt allesbehalve gemakkelijk: er is...
Voor de liefde
In maart 1998 word ik op slag verliefd op een Nederlandse vrouw in een kroeg op Kreta. Direct voel ik: zij wordt mijn vrouw. Door...
Indonesische Oma Schmid
Begin jaren zeventig komt Cindy Ho’s vader vanuit Hongkong naar Nederland. In Arnhem begint hij een Chinees restaurant. Daar leert hij Cindy’s moeder kennen. Zij...
Verder dan je eigen blik
Suiling is gids en tolk in China als ze tijdens haar werk de Nederlandse Adrie ontmoet. De vonk slaat direct over. Ze worden echt verliefd...
Leider van de ‘Tijgereenheid’
Op twintigjarige leeftijd vertrekt de Zwitserse Hans Christoffel vanuit Rothenbrunnen naar Harderwijk om in dienst te gaan. Op 7 maart 1886 treedt hij toe tot...
Museumdirecteur in Buren
Sinds oktober 2017 is René Parijs werkzaam in het pittoreske Buren. Een cadeautje nadat hij bewust koos voor een tweede carrière buiten Defensie. Werken bij...
Als mensen gegroeid
Arno is bewaker in het asielzoekerscentrum waar hij de zwangere Zainab ontmoet. Na haar vlucht uit Somalië heeft zij nergens een thuis. Maar samen met...
Bouwdeskundige in Gelderland
Daniel Marot is een Franse architect, geboren in Parijs. Op jonge leeftijd is hij al bezig met decoraties van paleizen.
Jij trouwt toch wel want je bent een meisje
Gerda is een vrolijke, kordate boerendochter uit Aalten. Nadat ze haar mulo- en typediploma behaalt, krijgt ze een baan op het gemeentehuis. Tijdens de Tweede...
Promoveren in Harderwijk
Carl (Carolus) Linnaeus is een Zweedse arts. In 1735 komt hij naar de universiteit in Harderwijk om te promoveren tot doctor in de geneeskunde. In...
Zusters van Hallo
Vanwege de Eerste Wereldoorlog moeten negen zusters van de Auxiliatricen van de zielen in het vagevuur hun klooster verlaten. Op 1 augustus 1914 vertrekken ze...
Een terrazzobedrijf in Zutphen
Giacomo Martina is meubelmaker in Tauriano di Spilimbergo in noordoost Italië. Hij woont met zijn vrouw Maria en twee zoons in de arme regio Friuli....
Koningin op Het Loo
In 1879 trouwt de twintigjarige Duitse Emma van Waldeck-Pyrmont met koning Willem III der Nederlanden. Willem III is dan eenenzestig jaar oud. Tijdens hun huwelijk...
Het is hier mooi, er is democratie en er zijn mensenrechten
“Ik ben geboren in het Turkse Suruç, dicht bij de Syrische grens. Eén van mijn broers trok naar Europa en vond werk in de aluminiumfabriek...
Duitse hoogleraar in Gelderland
De Duitse Caspar Georg Carl Reinwardt is van 1800 tot 1808 hoogleraar scheikunde, natuurlijke historie en plantkunde aan de universiteit van Harderwijk. Hier behaalt hij...
Duitse inkt in Zevenaar
Max von Gimborn komt uit een Duitse apothekersfamilie en heeft in Emmerich een eigen apotheek. Op 14 september 1906 krijgt hij een vergunning om in...
Franse dichter in het Nederlandse leger
Arthur Rimbaud wordt geboren in het Franse Charleville. Zijn vader is kapitein in het Franse leger en vaak van huis. Arthur wordt streng opgevoed door...
Belgische turfstekers
Gilbert van Schoonbeke is een Antwerpse projectontwikkelaar en ondernemer. In 1548 krijgt hij toestemming om een nieuw stadsdeel van Antwerpen te bouwen.
Wereldberoemde netten
Carl Gustav von Zeppelin komt uit het Zwitserse Freiburg en richt op 16 juli 1883 de nettenfabriek Zeppelin Apeldoorn (ANZA) op. Von Zeppelin kiest bewust...
Oude dag in Arnhem
Op zeventienjarige leeftijd woont Jan Andries van Braam op landgoed Bronbeek in Arnhem. Zijn vader koopt de villa in 1848, kort voordat de familie Van...
Nobelprijswinnaar in Apeldoorn
Wilhelm Conrad Röntgen is afkomstig uit het Duitse Remscheid. Als hij drie jaar is verhuizen zijn ouders naar Apeldoorn. Daar trouwt Wilhelm in 1872 met...
Met negen kinderen naar Ubbergen
De Belgische Jean-Jacques Pousset raakt rond 1900 bevriend met de Nederlandse Jan Dommer van Polsveldt. Als in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbreekt, is Dommer van...
Antwoord op een brief
De jonge Antwerpse advocaat Henri Picard vlucht tijdens de Eerste Wereldoorlog naar het veilige Nederland. Tussen 11 en 15 oktober 1914 komt hij met 13.000...
Grensoverschrijdend Gedrag
Al ruim 10 jaar vertoon ik dagelijks met plezier grensoverschrijdend gedrag. Mijn dorp kent een uitzonderlijke situatie: de provinciegrens loopt dwars door de straat. Daardoor...
Tekentalent in Gelderland
Jan de Beijer wordt geboren in het Zwitserse Aarau, maar verhuist al op jonge leeftijd naar Emmerik in Duitsland. In 1722 trekt hij naar Amsterdam...
Weer wennen aan elkaar
Het is 1966. Met zijn gezin woont Celal Tezel in Şarkışla, Turkije. Omdat ze niet goed kunnen rondkomen, wil Celal zijn geluk beproeven in Europa.
De meest gehate man van Europa
Fradique Álvarez de Toledo is beter bekend als Don Frederik. Hij is de zoon van de hertog van Alva. Don Frederik is iemand met weinig...
Een vluchtelinge in Ubbergen
In juli 1914 breekt de Eerste Wereldoorlog uit. Niet veel later vlucht Mia Pousset samen met haar ouders, broers en zussen van België naar Nederland....
Het ‘Duytze Huys’ van de broeders
In 1218 komen de eerste broeders van de Duitse Orde naar Dieren. Ze wonen in een boerderij op een landgoed dat tussen de Doesburgse- en...
Spanjaard in Doetinchem
Francesco de Mendoza komt uit Aragon, Oost-Spanje. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog is hij als legeraanvoerder eerst vooral actief in de Zuidelijke Nederlanden: België, Luxemburg en...
Een familie Terrazzowerkers in Aalten
Giovanni wordt geboren in Travesio in de streek Friuli, bekend om het terrazzo-ambacht. Het is een arme streek met veel werkloosheid. Op elfjarige leeftijd trekt...
De ‘schoonste’ fabriek van Gelderland
In 1854 koopt de uit het Duitse Sieberg afkomstige Johann Peter Dobbelmann in Nijmegen een fabriek voor zijn zoon Theodoor Dobbelmann. Het gebouw staat aan...
Een stadse woordENkunstenaar in de Achterhoek
Barbara Pavinati (1976) verhuist in oktober 2010 van Leiden naar Lichtenvoorde. Ze gaat daar samenwonen met haar vriend. In het begin moet Barbara wennen aan...
Van greenpeace naar het archief
Eind jaren tachtig werkt Marga Potyrala als vrijwilligster voor de milieuorganisatie Greenpeace. Bij een contactgroep van Greenpeace in Düsseldorf leert ze haar huidige man Frans...
Het klopte gewoon
Hemmen uit Koerdistan komt als asielzoeker naar Nederland. Helaas wordt zijn aanvraag voor asiel afgewezen. Hemmen staat op het punt zijn pas opgebouwde leven in...
Jan de Belg
Tijdens de Eerste Wereldoorlog verblijft de Belgische Henri Heyninck als vluchteling in de stadsgehoorzaal in Elburg. Hier leert Henri Jansje Ten Have kennen en op...
Een van de rijkste vrouwen van Nederland
Helene Emma Laura Juliane Müller wordt in het Duitse Horst geboren. In Düsseldorf leert ze de Nederlandse zakenman Anton Kröller kennen en in 1888 besluiten...
De eerste skyscraper in Kalamazoo
De Leidse wees Henri Lodewijk van der Horst komt in 1886 in Weesinrichting Neerbosch wonen. Hier leert hij voor timmerman.
Bedienden aan het hof: Cupido
In maart 1766 kwam Cupido naar het hof van Willem V, hij is afkomstig van de kust van Nieuw-Guinea. Op zevenjarige leeftijd werd hij waarschijnlijk...
Over de grens gaan gaat niet vanzelf
Als Chinese Indonesiër is Swan Tan in Jakarta geboren, in een gezin met twee jongere zussen. Ze spreekt geen woord Nederlands als zij in 1973...
Bommen Berend
Bernhard von Galen wordt in 1650 bisschop van Münster (Duitsland). Op 1 juni 1672 besluit hij dat hij gebieden in de Nederlanden gaat veroveren.
Via Harderwijk naar de tropen
De man op deze foto is Franz Wilhelm Junghuhn, geboren in Mansfeld (Duitsland). Junghuhn is een ontdekkingsreiziger, geïnteresseerd in de natuur en dan vooral die...
De eerste landverhuizers van Neerbosch: Bart Scholten
Lambertus (Bart) Scholten, geboren in Gendringen, woont vanaf augustus 1874 in Weesinrichting Neerbosch. Hij krijgt hier een opleiding tot metselaar en gaat in 1880 werken...
Liefde in oorlogstijd
Vanaf 1931 woont en werkt de Duitse Stefan Leijendecker als elektricien in Nederland. In mei 1941 trouwt hij met de Achterhoekse boerendochter Dora Heersink uit...
Zutphense familiedrukkerij
Herman Carel (Carl) Anton Thieme groeit op in het Duitse Wesel. Na zijn studie werkt Carl bij een boekhandel in de buurt. Hier veegt hij...
Molukkers naar Gelderland
Op 15 augustus 1950 komt de Molukse beroepsmilitair Domingus Jacob Kaihatu vanuit Indonesië in Gelderland aan. Als jongeman is hij in 1918 in dienst getreden...
Een Neerbossche schoolmeester in Transvaal
Willem Daniël Vahrmeijer is het vijfde kind van Hermanus Vahrmeijer en Maria van der Wilde. Hij wordt geboren in Amsterdam op 7 augustus 1866.
Aan het werk
Mohamed Kaddouri komt in 1964 vanuit Nador in Marokko naar Nederland. Een paar jaar later vindt hij een baan in Ede. Daar groeit begin jaren...
Familie Hu en cafetaria ‘De Buren’
De familie Hu bestaat uit vader Yong Gui, moeder Xiao Tao en dochters Dong Ni en Anni. Samen wonen ze in Hengelo. Na één jaar...
De eerste landverhuizers van Neerbosch: Steven Kluvers
Steven Everts Kluvers komt op 26 maart 1861 in Zutphen ter wereld. Vanaf februari 1875 woont hij in Weesinrichting Neerbosch. Hij volgt daar een opleiding...
Nooit meer terug naar Oegstgeest
Na hun huwelijk in 1962 gaan Kees Eulink en Coby Wagemaker op zoek naar een huis in Culemborg. Deze zoektocht blijkt allesbehalve gemakkelijk: er is...
Voor de liefde
In maart 1998 word ik op slag verliefd op een Nederlandse vrouw in een kroeg op Kreta. Direct voel ik: zij wordt mijn vrouw. Door...
Indonesische Oma Schmid
Begin jaren zeventig komt Cindy Ho’s vader vanuit Hongkong naar Nederland. In Arnhem begint hij een Chinees restaurant. Daar leert hij Cindy’s moeder kennen. Zij...
Verder dan je eigen blik
Suiling is gids en tolk in China als ze tijdens haar werk de Nederlandse Adrie ontmoet. De vonk slaat direct over. Ze worden echt verliefd...
Leider van de ‘Tijgereenheid’
Op twintigjarige leeftijd vertrekt de Zwitserse Hans Christoffel vanuit Rothenbrunnen naar Harderwijk om in dienst te gaan. Op 7 maart 1886 treedt hij toe tot...
Museumdirecteur in Buren
Sinds oktober 2017 is René Parijs werkzaam in het pittoreske Buren. Een cadeautje nadat hij bewust koos voor een tweede carrière buiten Defensie. Werken bij...
Als mensen gegroeid
Arno is bewaker in het asielzoekerscentrum waar hij de zwangere Zainab ontmoet. Na haar vlucht uit Somalië heeft zij nergens een thuis. Maar samen met...
Bouwdeskundige in Gelderland
Daniel Marot is een Franse architect, geboren in Parijs. Op jonge leeftijd is hij al bezig met decoraties van paleizen.
Jij trouwt toch wel want je bent een meisje
Gerda is een vrolijke, kordate boerendochter uit Aalten. Nadat ze haar mulo- en typediploma behaalt, krijgt ze een baan op het gemeentehuis. Tijdens de Tweede...
Promoveren in Harderwijk
Carl (Carolus) Linnaeus is een Zweedse arts. In 1735 komt hij naar de universiteit in Harderwijk om te promoveren tot doctor in de geneeskunde. In...
Zusters van Hallo
Vanwege de Eerste Wereldoorlog moeten negen zusters van de Auxiliatricen van de zielen in het vagevuur hun klooster verlaten. Op 1 augustus 1914 vertrekken ze...
Een terrazzobedrijf in Zutphen
Giacomo Martina is meubelmaker in Tauriano di Spilimbergo in noordoost Italië. Hij woont met zijn vrouw Maria en twee zoons in de arme regio Friuli....
Koningin op Het Loo
In 1879 trouwt de twintigjarige Duitse Emma van Waldeck-Pyrmont met koning Willem III der Nederlanden. Willem III is dan eenenzestig jaar oud. Tijdens hun huwelijk...
Het is hier mooi, er is democratie en er zijn mensenrechten
“Ik ben geboren in het Turkse Suruç, dicht bij de Syrische grens. Eén van mijn broers trok naar Europa en vond werk in de aluminiumfabriek...
Duitse hoogleraar in Gelderland
De Duitse Caspar Georg Carl Reinwardt is van 1800 tot 1808 hoogleraar scheikunde, natuurlijke historie en plantkunde aan de universiteit van Harderwijk. Hier behaalt hij...
Duitse inkt in Zevenaar
Max von Gimborn komt uit een Duitse apothekersfamilie en heeft in Emmerich een eigen apotheek. Op 14 september 1906 krijgt hij een vergunning om in...
Franse dichter in het Nederlandse leger
Arthur Rimbaud wordt geboren in het Franse Charleville. Zijn vader is kapitein in het Franse leger en vaak van huis. Arthur wordt streng opgevoed door...
Belgische turfstekers
Gilbert van Schoonbeke is een Antwerpse projectontwikkelaar en ondernemer. In 1548 krijgt hij toestemming om een nieuw stadsdeel van Antwerpen te bouwen.
Wereldberoemde netten
Carl Gustav von Zeppelin komt uit het Zwitserse Freiburg en richt op 16 juli 1883 de nettenfabriek Zeppelin Apeldoorn (ANZA) op. Von Zeppelin kiest bewust...
Oude dag in Arnhem
Op zeventienjarige leeftijd woont Jan Andries van Braam op landgoed Bronbeek in Arnhem. Zijn vader koopt de villa in 1848, kort voordat de familie Van...
Nobelprijswinnaar in Apeldoorn
Wilhelm Conrad Röntgen is afkomstig uit het Duitse Remscheid. Als hij drie jaar is verhuizen zijn ouders naar Apeldoorn. Daar trouwt Wilhelm in 1872 met...
Met negen kinderen naar Ubbergen
De Belgische Jean-Jacques Pousset raakt rond 1900 bevriend met de Nederlandse Jan Dommer van Polsveldt. Als in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbreekt, is Dommer van...
Antwoord op een brief
De jonge Antwerpse advocaat Henri Picard vlucht tijdens de Eerste Wereldoorlog naar het veilige Nederland. Tussen 11 en 15 oktober 1914 komt hij met 13.000...
Grensoverschrijdend Gedrag
Al ruim 10 jaar vertoon ik dagelijks met plezier grensoverschrijdend gedrag. Mijn dorp kent een uitzonderlijke situatie: de provinciegrens loopt dwars door de straat. Daardoor...
Tekentalent in Gelderland
Jan de Beijer wordt geboren in het Zwitserse Aarau, maar verhuist al op jonge leeftijd naar Emmerik in Duitsland. In 1722 trekt hij naar Amsterdam...
Weer wennen aan elkaar
Het is 1966. Met zijn gezin woont Celal Tezel in Şarkışla, Turkije. Omdat ze niet goed kunnen rondkomen, wil Celal zijn geluk beproeven in Europa.
De meest gehate man van Europa
Fradique Álvarez de Toledo is beter bekend als Don Frederik. Hij is de zoon van de hertog van Alva. Don Frederik is iemand met weinig...
Een vluchtelinge in Ubbergen
In juli 1914 breekt de Eerste Wereldoorlog uit. Niet veel later vlucht Mia Pousset samen met haar ouders, broers en zussen van België naar Nederland....
