Canon van Buren
Deze route door Buren is een afgeleide van de canon: een chronologische reeks van vijftig korte verhalen en prachtige afbeeldingen over de geschiedenis van de stad vanaf het allereerste begin tot vandaag.
Lees intro 
51 verhalen
Bekijk volledige kaart
De stadswallen, het middeleeuwse stratenpatroon, de historische gebouwen. De geschiedenis van Buren ligt letterlijk op straat. De canon van Buren is een chronologische reeks van vijftig korte verhalen en prachtige afbeeldingen over de geschiedenis van de stad vanaf het allereerste begin tot vandaag. Samen vertellen ze hoe Buren zich in de loop van de eeuwen heeft ontwikkeld tot wat het nu is: een prachtige stad.
Dit is geen uitgezette route, maar een bundeling van verhalen die zeer geschikt zijn op locatie te beleven met de website op je smartphone!
Betrokken organisaties
-
Regionaal Archief Rivierenland
Betrouwbaar. Betrokken. BekwaamHet Regionaal Archief Rivierenland (RAR) is een historisch informatie-...
-
Marechausseemuseum
De mensen achter de MarechausseeIn het Marechausseemuseum in Buren maak je kennis met de mensen achter...
-
Historische Vereniging Pasqualini
Opgericht in 1997Pasqualini is de historische vereniging van de Gelderse gemeente Buren...
![Discussie over ‘al of niet bestaanbaarheid der Incorporatie [inlijving] van Stad en Lande van Buren in Gelderland’.Tekstfragment uit de notulen van het gemeente¬bestuur, 10 april 1799. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel](/remote.axd/mijngelderlandmedia.azureedge.net/beeld/Canons/Buren/27/27_discussie.jpg?width=1142&height=537&bgcolor=ccc?width=80&height=80&mode=crop&anchor=center)
Het graafschap in Gelderland opgenomen
Een revolutie maakt vaak een einde aan oude bijzondere situaties. Dat ondervindt ook Buren als na de Franse inval in 1795, prins Willem V wordt...
Kasteeltuinen
De weg vanaf de kerk, door de Buitenhuizenpoort is van oudsher de verbinding tussen de stad en het kasteel. In de 16e eeuw loopt een...
De Sint Lambertuskerk
De Sint Lambertuskerk in het centrum van Buren is ouder dan de stad zelf. Vermoedelijk staat in de tweede helft van de 13e eeuw op...
Het geslacht Van Egmond
Het geslacht Van Egmond is bekend van de Opstand tegen Spanje. Aanleiding hiervoor is de onthoofding van graaf Lamoraal van Egmond en graaf Horne in...
Buren als kerkelijke congresstad
Weinigen weten dat Buren regelmatig vergaderplaats is geweest voor de protestantse Zuid-Hollandse synodevergaderingen, waarvan de sinds 1626 zelfstandige classis Buren deel uitmaakt.
Stadhuis
Op 22 januari 1554 kopen de burgemeesters van Buren voor 525 gulden een vierkant woonhuis tegenover de kerk. Vijftig jaar later verbouwt architect en beeldhouwer...
Tweede Wereldoorlog in Buren
8 mei 1945 's Morgens vroeg werden we wakker doordat we over de Markt auto's en motorfietsen hoorden rijden. Het bleken stoottroepen...
Buren in de Tachtigjarige Oorlog
Al aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) is Buren betrokken bij het verzet tegen de katholieke Spaanse overheersers. Het door de Spanjaarden bezette...
Gemeentelijke herindeling
In het laatste kwart van de 20e eeuw is de gemeente Buren tweemaal betrokken bij een gemeentelijke herindeling.
Arnold van Egmond opgesloten op het kasteel
Een kenmerkende gebeurtenis is de opsluiting van Arnold van Egmond, hertog van Gelre, door zijn zoon Adolf op het kasteel van Buren in 1465.
Komgronden en ruilverkaveling
Na de Tweede Wereldoorlog staat het in versneld tempo ontwikkelingen van achtergebleven gebieden hoog op de landelijke politieke agenda. Door de moeilijk te bewerken komgronden...
Pinksterpoppen
'Zulk een meisje vindt op die morgen een pop van stro of andere misselijke figuur op het hek, dat zij doormoet', vertelt een reiziger die...
In Betuws armoeland
In september 2013 speelt het Buren Toen Theater vier voorstellingen van 'Kroniek van kleine en grote mensen aan de Korne, 1906'. Het is een bewerking...
Laatste Burense paardenmarkt
Als in 1395 heer Allard van Buren de poorters van Buren stadsrechten verleent, wordt daarin het recht tot het houden van een 'van ouds bestaande'...
Echte Oranjeklanten
Een ingrijpende gebeurtenis in onze vaderlandse geschiedenis is op 28 juni 1787 de aanhouding van Wilhelmina van Pruisen bij Goejanverwellesluis vlakbij Gouda. Zij is de...
Toeristisch Buren
'Het Steedje Buuren, tot welks beschryvinge wy nu overgaan, legt aan een watertje, dat in de Linge valt', aldus Wagenaar in zijn 'Tegenwoordige Staat' uit...
Rampzalige overstroming
De sinds de 14e eeuw aangelegde dijken kunnen in de eeuwen daarna niet altijd een overstroming voorkomen. Nadat in november 1783 de winter is ingetreden...
De Dichtende Dokter en zijn voorgangers
Daar is een zek're plaats, men noemt ze Stad van Buren, Dáár heb ik mijn beroep, en doe er heelkunst-kuren.
De tramlijn Tiel, Buren, Culemborg
17 november 1906 is het eindelijk zover. Na vijfentwintig jaar onderhandelen wordt de TBC-lijn, de tramlijn Tiel, Buren, Culemborg, geopend. De verwachtingen zijn hoog gespannen:...
Tot Nut van het Algemeen
Een belangrijk 19e eeuws initiatief voor het welzijn van de inwoners van Buren is de oprichting van een eigen departement van de Maatschappij tot Nut...
De Gecombineerde Zandweg
Tegenwoordig loopt de snelste route van Tiel via Buren naar Culemborg over twee goed beheerde provinciale wegen. De eerste bijeenkomst over deze verbindingsweg vindt plaats...
Huwelijk Willem van Oranje & Anna van Egmond
Burens relatie met het Oranjehuis begint in 1551 als Anna van Egmond trouwt met prins Willem van Oranje. Anna is de schatrijke erfdochter van Maximiliaan...
Openbaar stadsarchief
'Ook het raadhuis vertoont zich niet onaanzienlijk, maar iets bijzonders wordt er niet bewaard. Het rijke archief, dat er had kunnen zijn, is reeds sedert...
Versterkte stad in één keer aangelegd
Het op 27 juni 1395 door heer Allard van Buren verstrekte stadsrecht vermeldt de directe aanleiding: Hij wil een stad op de oeverwal en de...
W.A. van Buren schaatst de Elfstedentocht
Op 26 februari 1986 wordt halverwege de Elfstedentocht bekend dat schaatser W.A. van Buren, die in de vroege ochtend met startkaart nummer 1 is vertrokken,...
Het schoolreglement van 'Syne Hoogheyt'
In het Burense onderwijs staat net als in de Republiek de Hervormde kerkleer centraal. Deze verwevenheid van kerk en staat verklaart dat in 1685 de...
Het weeshuis
Het weeshuis is de meest tastbare Oranjenalatenschap in Buren en het beste voorbeeld van Hollandse Renaissance buiten de Randstad. Het initiatief komt van Maria van...
Pasqualini
Wat doet een Italiaanse vestingbouwer uit Bologna aan het begin van de 16e eeuw in Buren? Als Maximiliaan van Egmond in 1530 aanwezig is bij...
Groeiend isolement
Als het stadsbestuur zelf weer aan de eigen toekomst kan werken, neemt het geen enkel initiatief. Ook niet als Buren door de gemeentewet een autonome...
Bestuurlijke onzelfstandigheid
Voor een eeuwenlang zelfstandige plaats als Buren is de hiërarchische bestuurlijke situatie sinds 1802 een ware beproeving. Steeds staat er een extra toezichthouder boven het...
Villa Buria in pago Testrebenti
Hoewel Buren al in de prehistorie en de Romeinse tijd bewoond is, komt de naam Buren pas voor het eerst in 772 in de bronnen...
Molen Prins van Oranje
Op de noordwesthoek van de Burense stadswal staat sinds mensenheugenis een korenmolen. De tegenwoordige molen, een stellingmolen met de naam Prins van Oranje, dateert uit...
Kasteel Buren
Wie de oppervlakte van het vroegere kasteelterrein, Het Plantsoen, vergelijkt met het stadje zelf, kan concluderen dat hier een groot en machtig kasteel heeft gestaan...
Moses Ephraïm en de Joodse gemeenschap
In 1646 mag Moses Ephraïm zich van prins Frederik Hendrik in Buren vestigen als houder van de Bank van Lening. Moses is dan 26 jaar...
Villa Buria teruggevonden?
Lang is gedacht dat Buren ook vóór de aanleg van de stad, aan de stadskant van de Korne ligt. Dit verandert als archeologen in 2000...
Begin van de moderne tijd
Afgezien van de steenfabriek die een oude geschiedenis kent, heeft Buren in de 19e eeuw maar weinig industrie. Op de valreep komen enkele initiatieven tot...
600 jaar stad Buren
600 jaar stad Buren, dat is een feest waard! Vanaf januari starten de jubileumactiviteiten die door vele inwoners zijn voorbereid. De nagebouwde stadspoort bij de...
Tot rijksgraafschap verheven
Voor de geschiedenis van Buren is 1498 een belangrijk jaar. Als heerlijkheid maakt Buren eerst nog deel uit van het hertogdom Gelre, een van de...
Dijken ouder dan de stad
De graaf van Gelre gaat in het begin van de 14e eeuw meer waterstaatszaken regelen. Ook in Buren willen de regionale heersers hun gebied beschermen...
Buren ingelijfd door de Republiek
Als in de 16e eeuw de Nederlandse Republiek ontstaat, is Buren nog een zelfstandig graafschap. De Nederlandse gewesten vormen een statenbond, de Republiek der Zeven...
Heilige Gregoriuskerk
In 1885 ontvangt pastoor Miltenburg van de Erven Tukker een gedeelte van de Princentuin om een nieuwe kerk en pastorie te bouwen. Dit is niet...
De vrije heerlijkheid Buren
Heerlijkheid, afgeleid van 'heer', betekent overheidsgezag als particulier(!) bezit. Heerlijkheid bestaat in verschillende vormen met als hoogste vorm de vrije heerlijkheid. Hiervan zei men dat...
De sloop van het kasteel
In 1804 besluit de Burense domeinraad het ernstig verwaarloosde kasteel te slopen. Na de dood van Frederik Hendrik in 1647 is het in verval geraakt....
In oude glorie hersteld
'Woonellende in historisch Betuws stadje' zo kopt het Gelders Dagblad in 1964. In hetzelfde jaar schrijft Vrij Nederland over de eens zo prachtige muurhuizen die...
Het Plantsoen
Het Plantsoen is in Buren een begrip. Je kunt er tennissen, hutten bouwen tijdens de Burense speldagen en het is geliefd onder wandelaars. Bijzonder is...
Het graafschap in Gelderland opgenomen
Een revolutie maakt vaak een einde aan oude bijzondere situaties. Dat ondervindt ook Buren als na de Franse inval in 1795, prins Willem V wordt...
Kasteeltuinen
De weg vanaf de kerk, door de Buitenhuizenpoort is van oudsher de verbinding tussen de stad en het kasteel. In de 16e eeuw loopt een...
De Sint Lambertuskerk
De Sint Lambertuskerk in het centrum van Buren is ouder dan de stad zelf. Vermoedelijk staat in de tweede helft van de 13e eeuw op...
Het geslacht Van Egmond
Het geslacht Van Egmond is bekend van de Opstand tegen Spanje. Aanleiding hiervoor is de onthoofding van graaf Lamoraal van Egmond en graaf Horne in...
Buren als kerkelijke congresstad
Weinigen weten dat Buren regelmatig vergaderplaats is geweest voor de protestantse Zuid-Hollandse synodevergaderingen, waarvan de sinds 1626 zelfstandige classis Buren deel uitmaakt.
Stadhuis
Op 22 januari 1554 kopen de burgemeesters van Buren voor 525 gulden een vierkant woonhuis tegenover de kerk. Vijftig jaar later verbouwt architect en beeldhouwer...
Tweede Wereldoorlog in Buren
8 mei 1945 's Morgens vroeg werden we wakker doordat we over de Markt auto's en motorfietsen hoorden rijden. Het bleken stoottroepen...
Buren in de Tachtigjarige Oorlog
Al aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) is Buren betrokken bij het verzet tegen de katholieke Spaanse overheersers. Het door de Spanjaarden bezette...
Gemeentelijke herindeling
In het laatste kwart van de 20e eeuw is de gemeente Buren tweemaal betrokken bij een gemeentelijke herindeling.
Arnold van Egmond opgesloten op het kasteel
Een kenmerkende gebeurtenis is de opsluiting van Arnold van Egmond, hertog van Gelre, door zijn zoon Adolf op het kasteel van Buren in 1465.
Komgronden en ruilverkaveling
Na de Tweede Wereldoorlog staat het in versneld tempo ontwikkelingen van achtergebleven gebieden hoog op de landelijke politieke agenda. Door de moeilijk te bewerken komgronden...
Pinksterpoppen
'Zulk een meisje vindt op die morgen een pop van stro of andere misselijke figuur op het hek, dat zij doormoet', vertelt een reiziger die...
In Betuws armoeland
In september 2013 speelt het Buren Toen Theater vier voorstellingen van 'Kroniek van kleine en grote mensen aan de Korne, 1906'. Het is een bewerking...
Laatste Burense paardenmarkt
Als in 1395 heer Allard van Buren de poorters van Buren stadsrechten verleent, wordt daarin het recht tot het houden van een 'van ouds bestaande'...
Echte Oranjeklanten
Een ingrijpende gebeurtenis in onze vaderlandse geschiedenis is op 28 juni 1787 de aanhouding van Wilhelmina van Pruisen bij Goejanverwellesluis vlakbij Gouda. Zij is de...
Toeristisch Buren
'Het Steedje Buuren, tot welks beschryvinge wy nu overgaan, legt aan een watertje, dat in de Linge valt', aldus Wagenaar in zijn 'Tegenwoordige Staat' uit...
Rampzalige overstroming
De sinds de 14e eeuw aangelegde dijken kunnen in de eeuwen daarna niet altijd een overstroming voorkomen. Nadat in november 1783 de winter is ingetreden...
De Dichtende Dokter en zijn voorgangers
Daar is een zek're plaats, men noemt ze Stad van Buren, Dáár heb ik mijn beroep, en doe er heelkunst-kuren.
De tramlijn Tiel, Buren, Culemborg
17 november 1906 is het eindelijk zover. Na vijfentwintig jaar onderhandelen wordt de TBC-lijn, de tramlijn Tiel, Buren, Culemborg, geopend. De verwachtingen zijn hoog gespannen:...
Tot Nut van het Algemeen
Een belangrijk 19e eeuws initiatief voor het welzijn van de inwoners van Buren is de oprichting van een eigen departement van de Maatschappij tot Nut...
De Gecombineerde Zandweg
Tegenwoordig loopt de snelste route van Tiel via Buren naar Culemborg over twee goed beheerde provinciale wegen. De eerste bijeenkomst over deze verbindingsweg vindt plaats...
Huwelijk Willem van Oranje & Anna van Egmond
Burens relatie met het Oranjehuis begint in 1551 als Anna van Egmond trouwt met prins Willem van Oranje. Anna is de schatrijke erfdochter van Maximiliaan...
Openbaar stadsarchief
'Ook het raadhuis vertoont zich niet onaanzienlijk, maar iets bijzonders wordt er niet bewaard. Het rijke archief, dat er had kunnen zijn, is reeds sedert...
Versterkte stad in één keer aangelegd
Het op 27 juni 1395 door heer Allard van Buren verstrekte stadsrecht vermeldt de directe aanleiding: Hij wil een stad op de oeverwal en de...
W.A. van Buren schaatst de Elfstedentocht
Op 26 februari 1986 wordt halverwege de Elfstedentocht bekend dat schaatser W.A. van Buren, die in de vroege ochtend met startkaart nummer 1 is vertrokken,...
Het schoolreglement van 'Syne Hoogheyt'
In het Burense onderwijs staat net als in de Republiek de Hervormde kerkleer centraal. Deze verwevenheid van kerk en staat verklaart dat in 1685 de...
Het weeshuis
Het weeshuis is de meest tastbare Oranjenalatenschap in Buren en het beste voorbeeld van Hollandse Renaissance buiten de Randstad. Het initiatief komt van Maria van...
Pasqualini
Wat doet een Italiaanse vestingbouwer uit Bologna aan het begin van de 16e eeuw in Buren? Als Maximiliaan van Egmond in 1530 aanwezig is bij...
Groeiend isolement
Als het stadsbestuur zelf weer aan de eigen toekomst kan werken, neemt het geen enkel initiatief. Ook niet als Buren door de gemeentewet een autonome...
Bestuurlijke onzelfstandigheid
Voor een eeuwenlang zelfstandige plaats als Buren is de hiërarchische bestuurlijke situatie sinds 1802 een ware beproeving. Steeds staat er een extra toezichthouder boven het...
Villa Buria in pago Testrebenti
Hoewel Buren al in de prehistorie en de Romeinse tijd bewoond is, komt de naam Buren pas voor het eerst in 772 in de bronnen...
Molen Prins van Oranje
Op de noordwesthoek van de Burense stadswal staat sinds mensenheugenis een korenmolen. De tegenwoordige molen, een stellingmolen met de naam Prins van Oranje, dateert uit...
Kasteel Buren
Wie de oppervlakte van het vroegere kasteelterrein, Het Plantsoen, vergelijkt met het stadje zelf, kan concluderen dat hier een groot en machtig kasteel heeft gestaan...
Moses Ephraïm en de Joodse gemeenschap
In 1646 mag Moses Ephraïm zich van prins Frederik Hendrik in Buren vestigen als houder van de Bank van Lening. Moses is dan 26 jaar...
Villa Buria teruggevonden?
Lang is gedacht dat Buren ook vóór de aanleg van de stad, aan de stadskant van de Korne ligt. Dit verandert als archeologen in 2000...
Begin van de moderne tijd
Afgezien van de steenfabriek die een oude geschiedenis kent, heeft Buren in de 19e eeuw maar weinig industrie. Op de valreep komen enkele initiatieven tot...
600 jaar stad Buren
600 jaar stad Buren, dat is een feest waard! Vanaf januari starten de jubileumactiviteiten die door vele inwoners zijn voorbereid. De nagebouwde stadspoort bij de...
Tot rijksgraafschap verheven
Voor de geschiedenis van Buren is 1498 een belangrijk jaar. Als heerlijkheid maakt Buren eerst nog deel uit van het hertogdom Gelre, een van de...
Dijken ouder dan de stad
De graaf van Gelre gaat in het begin van de 14e eeuw meer waterstaatszaken regelen. Ook in Buren willen de regionale heersers hun gebied beschermen...
Buren ingelijfd door de Republiek
Als in de 16e eeuw de Nederlandse Republiek ontstaat, is Buren nog een zelfstandig graafschap. De Nederlandse gewesten vormen een statenbond, de Republiek der Zeven...
Heilige Gregoriuskerk
In 1885 ontvangt pastoor Miltenburg van de Erven Tukker een gedeelte van de Princentuin om een nieuwe kerk en pastorie te bouwen. Dit is niet...
De vrije heerlijkheid Buren
Heerlijkheid, afgeleid van 'heer', betekent overheidsgezag als particulier(!) bezit. Heerlijkheid bestaat in verschillende vormen met als hoogste vorm de vrije heerlijkheid. Hiervan zei men dat...
De sloop van het kasteel
In 1804 besluit de Burense domeinraad het ernstig verwaarloosde kasteel te slopen. Na de dood van Frederik Hendrik in 1647 is het in verval geraakt....
In oude glorie hersteld
'Woonellende in historisch Betuws stadje' zo kopt het Gelders Dagblad in 1964. In hetzelfde jaar schrijft Vrij Nederland over de eens zo prachtige muurhuizen die...
Het Plantsoen
Het Plantsoen is in Buren een begrip. Je kunt er tennissen, hutten bouwen tijdens de Burense speldagen en het is geliefd onder wandelaars. Bijzonder is...
