Middeleeuwse muurschilderingen in de Hengelose Remigiuskerk

Het vijftigste Sleutelwerk van Gelderland

Overzichtsfoto van het koor in de Remigiuskerk te Hengelo

Foto 1/7

Detailfoto van het koor, 1

Foto 2/7

Detailfoto van het koor, 2

Foto 3/7

Detailfoto van het koor, 3

Foto 4/7

Detailfoto van het koor, 4

Foto 5/7

Wandschildering in de noordbeuk van de kerk, 1

Foto 6/7

Wandschildering in de noordbeuk van de kerk, 2

Foto 7/7

De Hengelose Remigiuskerk is sowieso een markante blikvanger, niet voor niets Het Bijzondere Hart van Hengelo genoemd. Héél speciaal zijn de laat-middeleeuwse muurschilderingen in secco techniek, waarschijnlijk begin vijftiende eeuw geschilderd door een talentvolle monnik uit het Doetinchemse klooster Bethlehem. In Gelderland zijn weinig muurschilderingen die zó oud zijn en zo goed bewaard gebleven.

Roomse beeldenrijkdom en protestantse witkwasten

In de Reformatie zijn deze schitterende schilderingen voortvarend overgekalkt. Ook toen ze in 1911 herontdekt werden, ging algauw de protestantse witkwast er weer over. Zelfs begin twintigste eeuw werden de protestanten niet graag herinnerd aan het Roomse verleden van hún kerk. Gelukkig dachten ze daar in 1930 anders over: een expert legde zorgvuldig een deel van de muurschilderingen bloot. Ook bij de recentste restauratie (2011) is vastgesteld dat er het zeker niet uitgesloten is dat er nog meer schilderingen onder de witte pleisterlaag verborgen zitten.

Van marteldood tot hemelpoort...

De schilderingen geven een rijk beeld van de religieuze beeldtaal en symboliek van de late Middeleeuwen. In het koorgedeelte zijn de twaalf apostelen geschilderd, onder het baldakijn van de Allerhoogste. Elke apostel draagt een banier met een geloofsartikel en een betekenisvol voorwerp of symbool. Zo draagt Petrus de sleutel van de hemelpoort, Paulus een zwaard en Andreas een X-vormig martelkruis, Jacobus de Oudere een pelgrimsstaf en Johannes een kelk giftige wijn.

'Gewoon' in Gelderland!

In de noordbeuk zien we de aanbidding van het kindje Jezus door de drie Koningen (met enorme voeten, want ze hadden zó ver moeten lopen...). Daarnaast is de heilige Birgitta te zien, die niet zo vaak werd afgebeeld. Kortom: voor indrukwekkende middeleeuwse muurschilderingen hoef je niet naar Italië, die vind je ook 'gewoon' in Gelderland.

De muurschilderingen werden eind november verkozen tot vijftigste Sleutelwerk van Gelderland en werden hiervoor aangedragen door Marjan Smeitink - namens de Vrienden van de Hengelose Remigiuskerk. Alle Sleutelwerken vind je op deze pagina op CollectieGelderland.nl.