De kunstverzameling van Kasteel Huis Bergh

Een middeleeuwse belevenis

Gevonden en later gerestaureerde portretten uit de archieftoren.

De verdrijving van haar, onbekende Hollandse of Vlaamse kunstenaar, ca. 1600.

Eén van de gevonden portretten in de archieftoren. Waarschijnlijk van Anna Elisabeth van den Bergh, dochter van Madeleine du Cusan...

Foto 3/10

De geseling van Jezus, onbekende Zuid-Duitse of Beierse kunstenaar, ca. 1500.

Foto 4/10

De opstanding van Jezus, geschilderd door een navolger van Jheronimus Bosch (1450-1516).

Foto 5/10

Gekruisigde Jezus met Maria en Johannes, onbekende kunstenaar die Meester van Monte Olivetto genoemd werd (1300-1335) .

Foto 6/10

De heilige Sebastiaan, uit depot van Huis Bergh, vanuit Collectie Rijksmuseum Twenthe. Onbekende beeldhouwer, Zuid-Duitsland, 16e ...

Foto 7/10

Maria met kindje Jezus, onbekende schilder uit de Zuidelijke Nederlanden. Navolger van Gerard David uit Brugge, 16e eeuw.

Foto 8/10

Voorgevel Kasteel Huis Bergh na de brand in 1939.

Foto 9/10

Voorgevel na de brand in de nacht van 14 op 15 maart 1939.

Foto 10/10

De bouwgeschiedenis van Kasteel Huis Bergh gaat terug tot het jaar 1250. In 1912 krijgt Jan Herman van Heek het kasteel en de landerijen in bezit. Hij verzamelt met zijn kapitaal vele kunstwerken om het interieur van het kasteel in middeleeuwse stijl te decoreren. Het resultaat is een imposante verzameling middeleeuwse schilderijen en handschriften.

Aanleiding tot verzamelen

Na de aankoop van het kasteel vindt Jan Herman van Heek (1873-1957) in de oude archieftoren een pak opgerolde doeken. De schilderstukken zijn zonder lijst en allen zwaar beschadigd. Van Heek besluit tot restauratie over te gaan. Het blijken portretten te zijn van Bourgondiërs en Habsburgers verbonden aan Huis Bergh. Sinds 1486 onderhoudt het graafschap Bergh langdurige contacten met de Habsburgers en het Hof in Brussel. Rondom deze onverwacht opgedoken Habsburgse portretten bouwt Van Heek in latere jaren een familiereeks op van vorstelijke personen. Deze schilderijen dienen als middeleeuwse verfraaiing van het interieur.

Verzamelaar

Van Heek raakt steeds meer in de ban van middeleeuwse schilderijen en handschriften. Hij richt een fonds op waarmee hij goede doelen steunt zoals bijstand voor de armlastigen en studiebeurzen. Hij verzamelt niet langer uitsluitend kunst als decoratie voor zijn eigen kasteel maar wordt een kunstverzamelaar met internationale connecties.

Eerste Wereldoorlog

Tijdens de Eerste Wereldoorlog worden in Engeland, Duitsland en Nederland veel middeleeuwse kunststukken aangeboden. Een gouden kans dient zich aan als de erfgenamen van Friedrich Wilhelm Mengelberg (1837-1919) de schilderijencollectie in de verkoop doen.

Mengelberg

F. W Mengelberg was beeldhouwer en architect en had de collectie in de loop van zijn leven verzameld als studiemateriaal en inspiratiebron voor zijn eigen werk. In 1919 koopt Van Heek de hele verzameling voor 195.000 gulden. Met deze koop krijgt hij 93 religieuze schilderstukken, 55 beeldhouwwerken, 21 profane schilderstukken, zeven monstransen en een ciborium in zijn bezit.

Kerncollectie en brand

In mei 1920 komt de collectie naar Huis Bergh. De collectie van F. W. Mengelberg vormt de kern van de voortdurend groeiende verzameling van Van Heek. Na een brand in 1939 gaat een groot deel van de collectie verloren. Met hulp van veel dorpelingen wordt gelukkig een deel van de collectie gered waardoor wij nu nog steeds in middeleeuwse sferen kunnen ronddwalen door het kasteel met zijn mooie en bijzondere kunstcollectie.

Bronnen en verder lezen: