
Een reactie op deze voor sommigen godsdienstige verschraling, was de Afscheiding. Een van de vaders daarvan was de Hattemse predikant Anthony Brummelkamp. Na een scheuring en een handgemeen in zijn gemeente, werd hij afgezet door de provinciale synode. Hij sloot zich met zijn predikantenopleiding aan bij de theologische school in Kampen. De oprichting van eigen orthodoxe kerkgenootschappen werd versterkt doordat alle mannelijke belijdende leden van de Hervormde Kerk in 1867 kiesrecht kregen, waardoor ze hun eigen kerkenraden konden kiezen. Dit versterkte op de noordelijke Veluwe, in de Gelderse Vallei en het westelijk rivierengebied de vorming van de Bijbelgordel, een gebied waar veel bevindelijk gereformeerden wonen.
Dit verhaal is onderdeel van de canon van Gelderland. Het volgende venster is hier te vinden.
Zie ook de Nijkerkse beroering 1749.