Jomanda: gebedsgenezeres of charlatan?

Jomanda bracht duizenden mensen in de ban van de paranormale genezing en zette met haar healingssessies in de jaren negentig van de vorige eeuw Tiel op de kaart. Het fenomeen groeide en floreerde mede dankzij de opkomst van de New Age-beweging. Tot de inmiddels beruchte zaak Millecam zich aandient. Waar de bekende comédienne Sylvia Millecam volgens reguliere artsen lijdt aan borstkanker, krijgt Jomanda door dat dit niet zo is. Millecam overlijdt en de reputatie van Jomanda lijkt voor altijd aangetast. Inmiddels heeft Jomanda haar terrein verlegd naar het Zuid-Limburgse Valkenburg waar ze haar eigen Maria Vrede-kapel heeft.

En u zult een wereldberoemd medium worden...

Jomanda wordt op 5 mei 1948 in Deventer geboren als Johanna Wilhelmina Pertronella Damman. Een half jaar voor haar geboorte overleed haar vader. Haar moeder bracht Jomanda groot met het katholieke gedachtegoed hoog in het vaandel. Als kind werd haar voorspeld dat ze een grote naam zou krijgen op het toneel of in de verpleging en even leek het erop dat de voorspellingen ook aansloten bij de ambities van Jomanda. Ze blijkt een getalenteerd danseres maar wordt door haar huidproblemen genoodzaakt te stoppen. Reguliere geneesmiddelen bieden geen verbetering maar de behandeling door paranormaal genezer Croiset brengt verandering in de situatie. Hij bemerkt ook dat ze erg begaafd is en enkele jaren later voorspelt een helderziende vrouw haar dat ze een wereldberoemd medium zal worden. Tot op zekere hoogte kregen ze gelijk. Jomanda bracht duizenden mensen in de ban van de paranormale genezing. Enkele trouwe volgelingen werden ooit door haar aangeraakt en genezen. Inmiddels kent iedereen haar ook als de 'behandelaar' van Sylvia Millecam die op jonge leeftijd overleed aan kanker terwijl ze volgens sommigen behandeld had kunnen worden. De kracht en expertise van Jomanda stond lange tijd ter discussie. De echte wereldfaam laat nog op zich wachten.

Op zoek naar alternatieven

Grote groepen mensen die geen baat hebben bij de reguliere behandelmethoden van specialisten en huisartsen gaan vaak ten einde raad op zoek naar alternatieven. Al eeuwen lang zijn er mensen naar voren getreden die zich als gebedsgenezer of handoplegger presenteren. Sommigen zweren bij het heilzame effect, anderen doen het af als kwakzalverij. Met de komst van de medische vooruitgang in de jaren zeventig, zoals betere medicatie, nieuwe operatietechnieken, transplantaties et cetera, is er paradoxaal genoeg ook een toename van bezoeken aan alternatieve geneeskundigen te bespeuren. Acupuncturisten, natuurgeneeskundigen, homeopaten en manueel therapeuten vestigen zich in rap tempo en bouwen bloeiende praktijken op. Ook Jomanda als een van de vele actieve paranormaal begaafden weet duizenden mensen op de been te brengen.

En ondanks dat vele publicaties en tv-uitzendingen inmiddels hebben gewezen op het ontbreken van de geneeskundige werking van homeopatische middelen, omdat in sommige potjes geen enkel molecuul van de oorspronkelijk opgeloste stof terug is te vinden, blijven de middelen van onder andere dr. Vogel razend populair. Dit alles kan eigenlijk maar één ding beteken: de werking zit veel meer in het psychologische effect van de alternatieve geneeswijzen. Een handoplegging of manuele behandeling als een placebo (een nepmedicijn)? Velen varen er wel bij tot grote ergernis van sommigen.

De Vereniging tegen de Kwakzalverij

De mensen die zich ergeren aan de vele, in hun ogen charlatans, die mensen met alternatieve geneeskunsten denken te genezen, hebben zich verenigd in de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Zij volgen de ontwikkeling van de diverse geneeskundes op de voet en besteden op hun website uitgebreid aandacht aan de onderzoeken waarmee ze hun opinie kunnen staven. Ze bestoken de zorgverzekeraars met brieven die alternatieve geneeswijzen automatisch in het zorgpakket aanbieden en bepleiten meer financiële middelen voor écht werkende methoden. Het onderzoek naar de werking van homeopatische geneesmiddelen, het effect werd niet aangetoond, kwam voor deze groep critici als een godsgeschenk. Het gelijk staat aan hun zijde.