Huis de Parckelaer in Voorst

Kennis van het bestaan maar niet van de vorm

In 1514 wordt huis de Parckelaer voor het eerst vermeld, ter gelegenheid van een zakelijke overdracht van de weduwe Van Suderhuys aan Johan Sloet. Vijfenveertig jaar later, in 1559, wordt de helft van de Parckelaer verkocht, maar beide delen komen via de familie Van Essen door huwelijk weer samen in de familie Van Ensse. In 1684 wordt het huis verkocht aan Ernst van Reede. We kennen dan al de nodige transacties maar weten nog steeds niet hoe de middeleeuwse vorm van het huis er uitziet.

Het landgoed krijgt een gezicht

In de tweede helft van de zeventiende eeuw krijgt de Parckelaer, in het bezit van de familie Van Reede, een blokvormig en rechthoekig uiterlijk. Dit is te zien op een tekening van Lodewijk van Berkhuys uit 1717. In de achttiende eeuw breidt dezelfde familie Van Reede de Parckelaer aan de achterzijde uit. Rond 1808 wordt de aanleg rond het huis veranderd in een park in landschapsstijl. De kaarsrechte grachten van weleer veranderen in een slingerende waterpartij en er ontstaan hoogteverschillen.
Na anderhalve eeuw komt het huis in 1840 in bezit van Jacob Roeters van Lennep. Zijn zoon Christiaan laat een nieuwe ingang met bordes, balkon en bredere ramen aanbrengen. In het interieur komen marmeren schoorsteenmantels en stucplafonds met rozetten.

Gered van het verval

In de jaren tachtig van de negentiende eeuw wordt het huis met tuin, bos en enkele weilanden onderhands verkocht aan de verwante familie De Vries. De rest van het landgoed wordt publiek verkocht. Aan het einde van de negentiende eeuw staat het huis leeg en raakt het vervallen. Het afbreken van de Parckelaer wordt voorkomen en de familie Coldewey is na een periode van huur vanaf 1924 eigenaar van huis. Het huis en de tuin- en parkaanleg zijn ondertussen rijksmonumenten geworden. In 1991 wordt de Parckelaer gerestaureerd. De buitenplaats is als particulier bezit niet voor het publiek toegankelijk.

Bron: 

• Jan Vredenburg (eindred.), Kastelen in Gelderland, Uitgeverij Matrijs, Utrecht 2013, p. 470-471.

Rechten

Ben Boersema, Erfgoed Gelderland, CC-BY