Gelders Arcadië

Landgoederen van de Veluwezoom

In de zeventiende eeuw ondergingen middeleeuwse kastelen in de Veluwezoom die hun oorspronkelijke militaire functie verloren hadden ingrijpende verbouwingen. Het werden luxe buitenplaatsen. Stadhouders Willem II en III hadden daarbij een duidelijke voorbeeldfunctie. Gelijktijdig werden ook geheel nieuwe buitenplaatsen gesticht, meestal op voormalige kloostergoederen, door welgestelde particulieren onder wie leden van het stadsbestuur.

Zo kocht de Arnhemse burgemeester Everhard Everwijn goederen van de opgeheven Arnhemse kloosters Mariënborn en het Sint Agnietenconvent; samen aangeduid als landgoed Warnsborn. De nieuwe eigenaren bouwden op hun buitenplaats een deftig zomerhuis met bijgebouwen: koetshuizen, oranjerieën voor exotische planten, tuinmanswoningen en theehuizen. Er verschenen grootschalige parken met geometrische tuinen. Het creëren van een buitenplaats was een goede belegging. Sommige buitenplaatsen zijn zelfs vanuit de ontginning van woeste gronden ontstaan, zoals de Sterrenberg en de Waterberg. In de achttiende eeuw nam bosbouw een grote vlucht. In de omgeving van Arnhem werden uitgestrekte bossen aangelegd op Zypendaal, Klarenbeek en de Hartjesberg.