Zo gingen de graven tol heffen op de Rijn, de Maas en de IJssel, verleenden ze stadsrechten aan Zutphen, Roermond en andere nederzettingen en deelden ze gebieden op in lokale bestuursdistricten onder leiding van door hen aangestelde ambtmannen. De zoon van Gerard I was Gerard II (1129-1133). Hij trouwde met Ermgard, de zus van de laatste graaf van Zutphen. Via dit huwelijk kwamen de bezittingen van de graven van Zutphen, gelegen ten oosten van de IJssel, in handen van de graven van Gelre.
De eerste graven
Ontstaansverhalen over Gelre en Zutphen
De eerste graaf die zich 'van Gelre' noemde was de in 1129 overleden graaf Gerard I, bijgenaamd 'de Lange'. Volgens een twaalfde eeuwse kroniek waren zijn voorouders afkomstig uit Vlaanderen. Het territorium of graafschap Gelre is ontstaan in de loop van de twaalfde en dertiende eeuw. In deze eeuwen verworven graaf Gerard I en zijn opvolgers belangrijke gebieden, zoals Zutphen, de Veluwe en Nijmegen en gaven zij het territorium vorm.
